Gökkuşağı alabalığı
 Korunma durumu: Emniyet altında (SE) | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| | ||||||||||||||
| Oncorhynchus mykiss (Gökkuşağı alabalığı) Walbaum, 1792 | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
| Sinonimler | ||||||||||||||
|
Salmo gairdneri | ||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||
|
Gökkuşağı alabalığı veya Çelikbaş (Oncorhynchus mykiss), 1882 yılında Kuzey Amerika'dan Avrupa'ya getirilmiş olan bir alabalık türü. Balık üretimi için Avrupalı alabalık türlerinden çok daha uygundur (25 derece su sıcaklığı bile sorunu olmaz) ve lezzetli ve az kılçıklı etinden dolayı yemek balığı olarak çok sevilir.
Gökkuşağı alabalığı 80 cm uzunluğa ve 10 kilo ağırlığa varabilir. Karanlık bir manzaranın önünde durursa yan tarafındaki kızıl çizgisi ile göze çarpar, ama aydınlık bir manzaranın önünde neredeyse hiç görülmez. Dere alabalığına çok benzer ama kızıl noktaları onunkinden daha belirgindir, kafası daha kısadır ve çenesinin alt kısmı daha öne çıkıktır.
Yaşam şekli
Çelikbaşlar yavruyken sürü olarak yaşarlar. Ancak 3 kilo ağırlığa vardıklarından sonra tek başlarına, kendilerine ait olarak benimsedikleri bir alan içersinde avlanmaya başlarlar. Ömürlerinin uzunluğu yaşadıkları suyun kalitesine bağlı olarak ortalama 7 senedir, ama Kaliforniya'da 11 yaşına varmış olanları ispatlanmıştır.
Üreme
Çelikbaş 2 yaşından itibaren çiftleşebilir. Üreme zamanları Avrupa'da Aralık ayından Mayıs ayına kadar, Amerika'da ise Mart-Nisana arasıdır. Yumurtalarını çakıl taşları ve kum ile örterler. Yavruların yumurtadan çıkmaları suyun sıcaklığına bağlı olarak 32 ila 64 gün sürer. Yavruların çoğu daha büyük balıklar tarafından yenilir ve sadece ufak bir azınlığı hayatta kalmayı başarır.
Beslenme
Çelikbaşlar doğal ortamlarında böceklerden, küçük balıklardan, kurbağalardan, solucanlardan, kurbağa yavrularından ve hatta kendi türünün yavrularından beslenir. Böcekleri hem suyun altında hem suyun üstünde avlarlar. Suyun üstünde uçan bir sineği sudan atlayarak havada kapabilirler.
Yaşadığı yerler
Çelikbaşın gerçek memleketi ABD'nin kuzey batısı ve Kanada'nın güney batısıdır. 1882 yılında Amerika'dan Avrupa'ya getirilmiş ve 19. yüzyılın sonundan beri hiç durmaksızın sürekli yeni ülkelere ihraç edilmiştir. Irmaklarda ve göllerde de yaşarlar, ama aslında en çok berrak ve hızlı akan dereleri tercih ederler. Diğer alabalık türlerinden daha hızlı büyüdüğü ve daha çok gıdaya ihtiyacı olduğu için doğaya bırakılan çelikbaşlar diğer yerli alabalık türlerinin soylarının tükenmesine sebep olabilir ancak dere alabalığı çelikbaşın lezzetine "hayır" diyemez.
Dış bağlantılar
- DSI'nin internet sitesinde Gökkuşağı alabalığı
- Gökkuşağı alabalığı hakkinda daha ayrintili bilgiler (Almanca)