Göktepe Savaşı
| Göktepe Savaşı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Çarlığın Orta Asya Fetihleri | |||||||
 Göktepe kentinde Teke Türkmenleri ve Çarlık Askerleri savaşırken | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rusya Çarlığı | Teke Türkmenleri | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Mihail Dimitriyeviç Sokolyev |
Tıkma Serdar Nurverdi Han | ||||||
| Güçler | |||||||
| 7.200 asker, 72 ağır silah | 25.000 kişilik ahali, ağır silah yok | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| 268 ölü, 669 yaralı, 645 kişi hastalıktan dolayı öldü | 15.000 ölü | ||||||
Koordinatlar: 38°09′28″K 57°57′59″D / 38.15778°K 57.96639°D
Göktepe Savaşı, (veya Gökdepe) bir Ahal-Teke vahasındaki, Türkmenistan'da, Türkmen hisarı Trans-Hazar demir yolunun üzerinde Aşkabat'ın 45.06 km kuzey batısındaki yerde Ruslarla Türkmenler arasında yapılan savaştır.
Tarihsel olarak, bu bilinen tanınmış hisarı 1881 yılında Rus İmparatorluğu ele geçirdi. Gerçek hisar adı olan Yengi Şäher ("yeni şehir"), 1878 yılında kuruldu.[1]
Aralık 1880'de, General Mihail Dimitriyeviç Skobelev (Rusça: Михаи́л Дми́триевич Ско́белев) komutası altındaki 6,000 kadar Rus, Göktepe'yi kuşattılar. Bu kuşatma yirmi üç gün sürdü. Yirmi dördüncü gün, Rus saldırısıyla şehir düştü. Şehri 25 bin kişi savunduğu halde ele geçirebildiler. Ağır direnişle karşılaşmalarına rağmen, Rus güçleri tünel kazıp kale duvarının altına 1160 kilogram dinamit yerleştirdiler.[2] 12 Ocak 1881 günü büyük bir patlama oldu. Bu patlamayla birlikte, yıkılan kale duvarından Ruslar saldırdı. Birkaç yüz savunmadaki askerler patlama esnasında öldürüldü ve çok daha fazlası ortaya çıkan çatışmada öldürüldü. Göktepe kalesinin Kumandanı Tıkma Serdar'dı.
Sonunda, hisarın içindeki 40,000 sivil halk, savunmasız kalan hisardan, çöle doğru kaçtılar, bunu gören General Skobelev'in süvarisi peşine düştüler.
Tahminen 8,000 Türkmen askerleri ve sivil halk kaçarken, 6,500 kişide hisarın içinde öldürüldü. Ruslardan sadece 398 asker yaralandı ve 669 asker öldü.
Mikhail Dmitrievich Skobelev bir konuşmasında;
"Tekeler ýer kartasynda bir gara nokat, we o gara nokat pozylmaly" (Teke Türkmenleri yer yüzünde bir kara leke, ve o kara leke yok edilmeli.) diyerek bağırmış. Türkmenler, Generalin Türkler'den iğrendiğini, bu sebepten Göktepe'de binlerce günahsız insanın öldürülmesini hep anarlar.
1996 yılında Türkmenistan'ın ikinci büyük Camisi Göktepe şehrinin merkezinde yapılmıştır. Ayrıca Göktepe'de bu savaşı anlatan bir müze açılmıştır.
Savaş bazı kaynaklarda soykırım olarak geçmektedir.
Notlar
- ↑ Russian Siege of Geok Tepe 1879-1881. Report of Edmond O'Donovan, Special correspondent of the "Daily News", January 1881 (İngilizce)
- ↑ History of Turkmenistan in Brief. Kaynak www.asia-travel.com. 16 april 2007.
Kaynakça
- Encyclopædia Britannica onbirinci baskısı, a publication now in the public domain
Dış bağlantılar
- Rusca Göktepe savaşı (Rusça)
- Rusca Göktepe savaşı yazıcı sistemi (Türkçe)
- Göktepe iligili bilgiler (İngilizce)