Güzel Tutsak
| Güzel Tutsak | |
|---|---|
| La belle captive | |
 "Güzel Tutsak" (La belle captive) filminin sinema afişi | |
| Yönetmen | Alain Robbe-Grillet |
| Yapımcı | Anatole Dauman |
| Senarist |
Alain Robbe-Grillet Franck Verpillat |
| Oyuncular |
Daniel Mesguich Cyrielle Clair Gabrielle Lazure |
| Görüntü yönetmeni | Henri Alekan |
| Kurgu | Bob Wade |
| Stüdyo |
Argos Films FR3 |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Deneysel, avangart, sürrealist, fantezi, gizem, korku, dram |
| Renk | Renkli (Eastmancolor) |
| Yapım yılı |
1983,  Fransa |
| Çıkış tarih(ler)i |
Şubat 1983, Berlin Film Festivali Nisan 2005, 24. İstanbul Film Festivali |
| Süre | 90 dakika |
| Dil | Fransızca |
| Diğer adları |
Güzel Tutsak (Türkiye) Die schöne Gefangene (Almanya) The Beautiful Prisoner (İngilizce ad) |
Güzel Tutsak, 1983 Fransa yapımı gerçeküstücü avangart filmdir. Özgün adı La belle captive olan film 2-17 Nisan 2005 tarihleri arasında düzenlenen 24. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterilmişti.[1] Sinema eleştirmeni Rekin Teksoy Sinema Tarihi adlı kitabında filmin Türkçe adını Güzel Esire olarak not düşmüştür. Ancak bu adın Türkiye'deki gösterim adı değil, özgün adının çevirisi olduğu anlaşılmaktadır.[2]
Filmin yönetmeni, 1950'lerde Fransa'da filizlenen Yeni Roman (Nouveau Roman) akımının kurucularından Alain Robbe-Grillet'dir. Senaryosunu da yine Alain Robbe-Grillet'nin Franck Verpillat'la birlikte yazdıkları filmin görüntülerini Henri Alekan çekmiştir. Alain Resnais'nin 1961'de yönettiği Geçen Yıl Marienbad'da filmi için yazdığı senaryonun büyük ilgi görmesi üzerine yönetmenliğe başlayan Alain Robbe-Grillet'nin ilk filmi olan L'Immortelle (Ölümsüz Kadın, 1963)'nin konusu İstanbul'da geçiyordu ve çekimleri Türkiye'de yapılan filmde Sezer Sezin, Ulvi Uraz gibi Türk oyuncular da rol almışlardı. "Güzel Tutsak" ise Grillet'nin 8. filmidir. Grillet zaten topu topu 10 film yönetmiş, çoğunun senaryolarını da kendisi yazmıştı.
İlk gösterimi Şubat 1983'te Berlin Film Festivali'nde yapılan film bu yarışmada Altın Ayı ödülüne aday gösterilmiş ama kazanamamıştı [3]. Nisan 2005'te 24. İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin diğer üç filmiyle (Bu filmler Ölümsüz Kadın, Avrupa Ekspresi ve Cennet ve Sonrası'dır) birlikte gösterilmiş, bu festivalde Alain Robbe-Grillet'ye yaşam boyu başarı ödülü verilmişti.
Çözümsüz bir bilmeceyi andıran karmaşık ve gizemli yapısıyla bu film de yönetmenin önceki filmleri gibi sözcükler yerine görüntülerle yazılmış bir edebiyat metni (sine roman) izlenimi vermektedir. Bu filmde de erotizme neredeyse mazoşizme yakın bir duyarsızlıkla yer verilmiş, yine burjuva psikolojisi hedef alınmıştır.[2]
Filmin iki kahramanı Walter (Daniel Mesguich) ve Marie-Ange (Gabrielle Lazure)'ın villanın yatak odasında tutsak olarak kaldıklarında yaşadıkları tutkulu ilişiki sırasında ekrana gelen görüntüler Belçikalı gerçeküstücü ressam René Magritte'in düş temalarını işlediği tuhaf tablolarını andırır. Zaten Magritte'in birkaç tablosu filmde birkaç kez bir leitmotiv olarak seyircinin karşısına çıkar.[4][5]
Konusu
Walter (Daniel Mesguich), amacı pek de açık olmayan gizemli bir 'organizasyon'un ajanıdır ve bir süredir kendisine görev verilmemiştir. Bir gece can sıkıntısıyla içki içtiği barda güzel ve esrarengiz bir kadınla (Gabrielle Lazure) dans eder, ama henüz adını bile öğrenemediği bu kadın (sonradan adının Marie-Ange olduğunu öğrenecektir) ortaya çıktığı gibi aniden ortadan kaybolur. Aynı gece gizemli patroniçesi Sara (Cyrielle Clair)'dan aldığı ani emirle küçük bir zarfı Corinthe Kontu Henri'ye teslim etmek üzere arabasıyla yola çıkan Walter, tenha bir yolda giderken yerde bilinçsizce yatan, elleri arkasından zincirle bağlanmış yaralı bir kadına rastlar ve onun barda dans ettiği kadın olduğunu anlayarak arabasına alır ve ışıklarını gördüğü yakınlardaki bir villaya gelerek hastaneye telefon etmek ister. Bu gizemli villada smokin giymiş birbirinden tuhaf adamlar bir parti vermektedirler. Partidekiler ikisini bir odaya kapatırlar ve kapıyı üstlerinden kilitlerler. Walter ve elleri anlaşılmaz bir biçimde kendiliğinden çözülen Marie-Ange bu odada tuhaf bir biçimde seks yaparlar. Walter sabah uyanınca Marie-Ange'nın gitmiş olduğunu görür ve boynunda da vampir ısırığına benzeyen, kanayan bir yara oluştuğunu farkeder. Görevine geri dönen Walter zarfı teslim etmeye gittiğinde kontun kalp krizinden ölmüş olduğunu görür.
Walter tekrar bara gittiğinde, barmen (Gilles Arbona) kızın Walter'la dans ettiğini hatırlamaz. Dans ettiği bu kadın yoksa bir hayalet midir? Barmenden Marie-Ange'ın ispritizmayla uğraşan bir profesörün kızı olduğunu ve yedi yıl önce bir deniz kazasında ölmüş olduğunu öğrenir. O sırada bara gelen tuhaf görünüşlü polis müfettişi Francis (Daniel Emilfork) kızın kaybolması olayında Walter'ın baş şüpheli olduğunu söyler. Walter sonra partinin verildiği villaya gider ama villa terkedilmiş ve harap bir haldedir.
Walter olan biteni anlamaya çalışırken gerçek dünya ve hayâl dünyası arasında sürekli gidip gelir. Gerçeklerle halüsinasyonlar adeta birbirlerinin içine geçmiştir. Hayâl benzeri sahneler tıpkı Belçikalı gerçeküstücü ressam René Magritte'in düş temalarını işlediği tuhaf tablolarını andırır. Filmde klasik bir hikâye anlatımı da yoktur. Birçok şey seyircinin hayal gücüne ve yorumuna bırakılmıştır.
Oyuncu kadrosu
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Daniel Mesguich | Walter Raim |
| Cyrielle Clair | Sara Zeitgeist |
| Gabrielle Lazure | Marie-Ange van de Reeves |
| Daniel Emilfork | Müfettiş Francis |
| François Chaumette | Dr. Morgentodt |
| Gilles Arbona | Barmen |
| Arielle Dombasle | Histerik kadın |
| Jean-Claude Leguay | Bisikletli |
| Nancy Van Slyke | Garson |
| Denis Fouqueray | Uşak |
Müziği
Filmde fon müziği olarak klasik müziklere yer verilmiştir. Bunlardan en önemlisi Franz Schubert'in bestelediği "Le quinzième quatuor (Streichquartett Nr. 15 op. 161. D. 887)" dir ve Alban Berg Quartet'i tarafından seslendirilmiştir.
Kaynaklar
- ↑ "24. Uluslararası İstanbul Film Festivali" (Türkçe). www.iksv.org. http://www.iksv.org/film/arsiv.asp?FestivalID=24&strAra=Alain%20Robbe-Grillet. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.
- 1 2 Teksoy, Rekin (2005). Rekin Teksoy'un Sinema Tarihi. Oğlak Yayıncılık. s. sayfa 415. Türkçe isim için referans
- ↑ "La Belle Captive/awards" (İngilizce). www.imdb.com. 20 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20140820121712/http://www.imdb.com:80/title/tt0085226/awards. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.
- ↑ "La Belle Captive" (İngilizce). allmovie.com. 9 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110109214920/http://allmovie.com:80/work/la-belle-captive-84609. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.
- ↑ ""Trying to make sense out of this film is like waiting for a dwarf to grow."" (İngilizce). sover.net. 19 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20110519151655/http://homepages.sover.net/~ozus/labellecaptive.htm. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2010.