Gilbert Newton Lewis

Gilbert Newton Lewis (1875, Boston - 23 Mart 1946), ABD'li kimyager. Harvard Üniversitesi'ni bitirdi. Royal Society üyesidir.

Gilbert Newton Lewis 20. yüzyılın en büyük ABD'li kimyâcılarından. Boston yakınlarında 1875’te doğdu ve çocukluğu Nebraska’da geçti. Öğrenimini Harvard Üniversitesinde yaparak, buradan mezun oldu. Bir sene lise öğretmenliği yaptıktan sonra tekrar Harvard’a döndü ve 1899 yılında felsefe doktoru ünvânını aldı. Bir yıl Alman üniversitelerinde çalıştıktan sonra, Filipin Adalarında Ağırlıklar ve Ölçüler Müfettişi olarak bir yıl vazîfe yaptı.

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde profesörlük ünvanını kazandı. Nihayet 1912’de az tanınmış bir kimyâ bölümünün başkanlığını kabul etti. Kaliforniya Üniversitesine gitti ve meslek hayâtının kalan kısmını, Berkeley’de dünyânın en kuvvetli kimyâ bölümlerinden birini kurmaya verdi. Lewis, meslek hayâtının büyük bir kısmını moleküllerin yapısını ve termodinamiği, yâni kimyâsal değişmelerdeki enerji bağıntılarını anlamak için harcadı. Düşünüş tarzı, zamanına göre çok ileri olduğundan, teorisinin kimyâya derin etkileri oldu.

Kimyâsal bağ anlayışı, bu konudaki modern düşünceleri, büyük ölçüde etkilemiştir. Lewis, enerji bilançosunun, bir reaksiyonunun olup olmayacağını önceden haber vermeye imkân vereceğini ilk anlayanlardan biridir. Termodinamiğin, kimyâ için taşıdığı büyük önemini, zamanın kimyâcılarına o anlattı. Bu konuda 1923 yılında basılan kitabı, kimyâ literatürünün klasiklerinden biri oldu.

Kükürdün fazlarından kuantum mekaniğine kadar çeşitli konularda yüz elliden fazla araştırması yayınlandı. Parlak meslek hayatı boyunca, dâimâ, laboratuvarında aktif olarak çalışmış ve keşiflerin heyecanından hiçbir zaman yorgunluk duymamıştı. Basit ve doğrudan doğruya sonuç veren deneyleri üstün tutardı. Önemli keşiflerinden birçoğunu, birkaç deney tüpü ve basit kimyevî maddeler kullanarak yapmıştı. G.N. Lewis, 23 Mart 1946 yılında çok sevdiği laboratuvarında, kitapları ve beherleri arasında hayata gözlerini kapadı.