Guayaquil
| Guayaquil | |||
 |
|||
|
|||
  Guayaquil |
|||
| Koordinatlar: 2°11′G 79°53′B / 2.183°G 79.883°B | |||
| Ülke |  Ekvador |
||
|---|---|---|---|
| İl | Guayas | ||
| Yüzölçümü | |||
| - Toplam | 133,01 km2 (51,4 mi2) | ||
| Nüfus (2009) | |||
| - Toplam | 3.634.000 | ||
| İnternet sitesi: http://www.guayaquil.gov.ec/ | |||
Guayaquil (resmi adı Santiago de Guayaquil), Ekvador'daki Guayas ilinin merkezi; ülkenin en büyük kenti ve en önemli limanıdır. Guayas Nehrinin batı kıyısında, Guayaquil Körfezinin yukarısında yer alır.
Tarih
Yöredeki ilk yerleşmeyi 1530'larda, İspanyol fatih (conquistador) Francisco Pizarro'nun yardımcılarından Sebastián de Belalcázar kurdu; yerleşme o zaman Babahoyo Nehrinin ağzında, günümüzdeki yerinini hemen doğusundaydı. Yerliler burayı iki kez yakıp yıktılar. Bugünkü kenti ise 1537'de İspanyol kaşif Francisco de Orellana kurdu. Orellana'nın kente verdiği Santiago de Guayaquil adı, yortu günü kentin kurulduğu güne rastlayan Aziz Santiago'yla, Yerli kabile reisi Guaya ve eşi Quila'nın adlarının birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Koloni döneminde kent sık sık korsan saldırılarına uğradı. 1822'de Simón Bolívar ile José de San Martín'in burada yaptığı görüşmede tam bir anlaşma sağlanamdıysa da, Bolívar bundan Güney Amerika bağımsızlık hareketinin tek önderi oldu.
Doğal Yapı
Ekvator çizgisinin 2° güneyindeki alçak topraklar üstünde yer alan kent, sıcak ve nemli iklimiyle, öteden beri salgın bölgesi olarak bilinirdi. Ama 1920'den sonra gerçekleştirilen bayındırlık ve sağlık çalışmalarıyla sağlığı tehdit eden pek çok etkenin ortadan kaldırılmasında büyük ilerlemeler sağlandı.
Ekonomi
Günümüzde Guayaquil Güney Amerika'nın Büyük Okyanusa açılan önemli bir limanı durumundadır. Ekvador'daki iç ve dış ticaretin odağı olan Guayaquil, ekonomik açıdan ülkenin en önemli kentidir. Kakao ve muz üretiminin gelişmesiyle, ülkenin en büyük ticaret, bankacılık ve sanayi merkezi (metalürji, besin, kereste, kimya) haline gelerek başkent Quito ile rekabet etmeye başladı, 1950'de Ekvador'un en büyük kenti haline geldi.
Burada şeker fabrikaları, demir dökümhaneleri, makine atölyeleri, tabakhaneler, bıçkıhaneler ve ayrıca çeşitli tüketim maddelerinin üretildiği hafif sanayi tesisleri vardır. Karides avcılığı da giderek daha çok önem kazanmaktadır.
Guayaquil, Napo ilindeki petrol yataklarından başlayan ve Quito'dan geçerek yöreye ulaşan Trans-Ekvador Boru Hattı'ndan yararlanır. 1962'de, kent sınırlarından 9,5 km ötede kurulan Puerto Maritimo adlı modern dış limanda her türlü dok ve gümrük tesisi vardır. Burası Guayaquil'de okyanusaşırı deniz trafiğinin son durağıdır. Kuzeye doğru yer alan Guayas Havzasından gelen muz, kahve ve kakao limandan ihraç edilen başlıca ürünlerdir.
Guayas Nehri halicindeki alan, sular altında kalan bataklıkları ve mangrovlarıyla kentleşmeye uygun değildi. Guayaquil'de sanayinin gelişmesi, açıkça rekabet içinde bulunduğu Quito'nunkini aşan büyük bir nüfus patlamasına yol açtı. Yoksul göçmenler, merkezin (Tugurio) gecekondulaşmasına, direkler üstüne kurulmuş, bambudan, dayanıksız konutların (Suburbio) yayılmasına yardımcı oldu. Kırsal alandan gelen işçilerin kente yerleşmesi sonucunda, sayısı gittikçe artan gecekondu mahalleleri kent için bir sorun oluşturmaktadır.
Başka limanların gelişmesi (Manta, San Lorenzo) ve Quito'nun anakent haline gelmesi nedeniyle, kentteki gelişmeler günümüzde yavaşlamıştır.
Eğitim
Guayaquil'de bir resmi üniversite (1867), bir Katolik üniversitesi (1962), 1966'da üniversite statüsü kazanan Vicente Rocafuerte Üniversitesi (kuruluşu 1847) vardır.
Önemli Yapılar
Önemli yapılar arasında, kentin ilk kilisesi olan Santo Domingo (1548) ve koloni üslubundaki San Francisco Katedrali sayılabilir. 1838'de Katolik piskoposluk bölgesi ilan edilen Guayaquil, 1956'da başpiskoposluk merkezi oldu. 1942'deki depremden sonra kentin büyük bölümü yeniden inşa edildi.
Quito'ya giden demiryolunun son durağı olan kent, Pan-Amerikan Karayolu'na bağlıdır; José Joaquín de Olmedo Uluslararası Havalimanı kent merkezinin 5 km kuzeyinde bulunur.
Spor
Kentin iki büyük futbol takımı Barcelona Sporting Club ile Club Sport Emelec'dir. Barcelona Sporting Club'ın iç saha maçlarını oynadığı Estadio Monumental Isidro Romero Carbo Güney Amerika'daki ikinci büyük stadyumdur.