Gustave Eiffel
| Gustave Eiffel | |
|---|---|
 Eiffel'in 1888 yılında Felix Nadar tarafından çekilmiş fotoğrafı | |
| Doğum |
Alexandre Gustave Bönickhausen 15 Aralık 1832 Dijon, Côte-d'Or, Fransa |
| Ölüm |
27 Aralık 1923 (91 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyet | Fransız |
| Alma mater | École Centrale Paris |
| Meslek | İnşaat mühendisi, mimar |
| Evlilik(ler) | Marguerite Gaudelet (e. 1862–77) |
| Çocuk(lar) |
|
| Ebeveyn(ler) | Alexandre ve Catherine Eiffel |
| İmza | |
 | |
Alexandre Gustave Eiffel (d. 15 Aralık 1832, Dijon – ö. 27 Aralık 1923, Paris), Fransız inşaat mühendisi ve mimar. Fransa'nın en prestijli okullarından École Centrale Paris'ten mezun olmuştur. Fransız İhtilali'nin 100. yılı için inşa edilen ve kendi soy ismini taşıyan Eyfel Kulesi'ni tasarlaması ile tanınan Eiffel, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nin simgesi olan New York'taki Özgürlük Anıtı'nın armatürünü de tasarlamıştır.
İlk yılları
Eiffel, Fransa'nın Dijon şehrinde doğdu. Eiffel soyadı ise, Alman kökenli akrabaları tarafından 18'inci yüzyılın başlarında alınmıştı. İsmi ise doğduğu Eiffel'de bulunan Margamen'den almıştı, lakin Fransızlar asıl ismi Bönickhausen'i söylemekte güçlük çekiyordu. Annesinin kömür işi oğlunun Paris'te bulunan École Centrale des Arts et Manufactures'de okumasını sağladı. Mezun olmasıyla, Eiffel amcasının lastik fabrikasını yönetmeye başladı. Ancak lastiğin kalitesi üzerine bir aile tartışması sonrasında bu görevden alındı. Eiffel bundan sonra giriş seviyesinde tren yolu köprüleri tasarlayan bir şirkette çalışmaya başladı.
Charles Nepveu Eiffel'e ilk işini tren yolu köprüleri tasarlayan birçok proje müdüründen biri olarak verdi. Ancak, inşaat sırasında birçok mühendis bu projelerden ayrılıyordu ve sonunda Eiffel bütün projeden sorumlu oldu. Nepveu Eiffel'in çalışmasını gördükten sonra O'na başka köprü ve bina tasarımlarında da şans tanıdı. Bu projeler sırasında Eiffel mühendislerle iç içeydi ve birçok işi aynı anda yürütebiliyordu. Nepveu'nun bu desteği olmasaydı, Eiffel gelecekte olduğu kadar başarılı olmayabilirdi.
Kariyeri
Eiffel'İn Eiffel et Cie isimli danışmanlık ve inşaat şirketi, Belçikalı mühendis Théophile Seyrig'in de desteğiyle; uluslararası bir ihalede Porto ve Vila Nova de Gaia arasındaki 160 metrelik bir tren yolu köprüsü inşaatına başvurdu. Teklifi bu ihaleyi kazandı çünkü oldukça güzel, içi gözükebilir, ucuz ve güç yöntemleri kullanılarak yapılmıştı. Bu teknik 1864'te Maxwell tarafından tasarlanmıştı. Maria Pia Köprüsü (Ponte Maria Pia) çift kolonlu ve tek bir tren yolunu desteklemekteydi ve inşaası iki yıldan az sürdü (5 Ocak 1876'dan 4 Kasım 1877'ye kadar). Köprünün ismi ise Kral Luis ve Kraliçe Maria Pia'dan almaktadır. Köprü 1991'e kadar kullanılmış (114 yıl), daha sonra da Ponte de São João yerini almıştır. Massif Central'da yaptığı köprüler ise hala günümüzde kullanılmaktadır.
Gustave Eiffel ayrıca Paris'deki La Ruche'u tasarlamıştır. Burası, tıpkı Eyfel Kulesi gibi şehirin sembollerinden biri olmuştur. Bunun yanı sıra Garabit Viyadüğünü ve Amerika'daki ilk binası da Puerto Rico'daki Mona Adası'ndaki deniz feneridir. Bu deniz feneri ABD tarafından 1900 yılında, İspanya-Amerika savaşı sonrasında Puerto Rico'nun ABD'nin eline geçmesiyle yapılmıştır.
1887'de Eiffel Fransa'nın Panama Kanalı'nı inşaatıyla ilgilenmiştir. Fransız Panama Kanalı şirketi, Ferdinand de Lesseps'in önderliğinde su seviyesinde bir kanal yapmaya çalışmış ama kullanışlı olmayacağının farkına varmıştır. Yükseltilmiş ve açılıp kapanan bir kanal tasarım olarak kabul edilmiş ve Eiffel de bunu tasarlaması için önerilmişti. Ancak, kanal projesi kötü bir yöneticilik ile iflas etti. Eiffel'in şöhreti Lesseps'in ve mühendislerinin sağladığı bu finansal skandal ile anıldı; ancak Eiffel'in finansal işlerle bir alakası yoktu ve suçlu bulunmadı. Kendi tasarımı kullanılmasa da, Amerika Birleşik Devletleri yeniden bu kanalı kurmaya çalıştı. Son yıllarında aerodinamik ile ilgilendi.
27 Aralık 1923'de Paris'de Rue Rabelais'deki malikanesinde öldü. Cenazesi ise Levallois-Perret mezarlığına gömüldü.
Etkisi
Tasarladığı köprüler dünyanın dört bir yanında inşa edildi. Bu köprüler daha rahat ve daha hızlı gezi ve ticareti sağladı. Eiffel'in birçok köprüsü uzman çalışanlar gerektirmiyordu, bu vesile ile de daha ucuza yapılabiliyordu.
Eyfel Kulesi'nin Fransa'da etkisi çok büyük oldu. Kule 1889'de uluslararası bir sunum ile milyonları Paris'e getirdi. Sadece 1889 yılında 2 milyon kişi Eyfel Kulesi'ni ziyaret etti. Kule kısa bir zamanda turistler için ilgi mekanı oldu ve Fransa ekonomisine büyük katkı sağladı. İlk önce gösteriş amaçlı düşenilse de (aslında tasarımı kolayca yıkılabilir şekilde hazırlanmıştı), kule hızlıca Fransa'nın ulusal sembolü oldu ve Fransızlar için onur kaynağı haline geldi.
Özgürlük Anıtı Fransa'nın ABD'ye bir hediyesiydi. Eiffel'in anıtın armatürünü tasarlaması bu düşün gerçekleşmesini sağladı. Heykel Fransa ve ABD arasındaki dostluk ve saygıyı temsil etti. Özgürlük Anıtı hızlıca ABD'de de ulusal bir sembol oldu ve özgürlüğün simgesi haline geldi. Bu heykel de turistlerin oldukça ilgisini çekti ve birçok kişiyi New York'a getirdi ve ekonomiye katkı sağladı. Fransa'da yaşayan ABD vatandaşları da bu hediyenin karşılığı olarak Eyfel Kulesi'nin 2 kilometre kuzeyine ¼ boyutunda bronz bir heykelini dikti.
Bazı eserleri
Fransa'daki eserleri
- Sioule Viyadüğü
- Neuvial Viyadüğü
- Notre Dame des Champs Kilisesi
- Dieppe Köprüsü
Diğer ülkelerdeki eserleri
- Konak Pier (Türkiye)
- Girona Köprüsü (İspanya)
- Ruhnu Deniz Feneri (Estonya)
- Traian Oteli (Romanya)
- Bolívar Köprüsü (Peru)
- Fénix Tiyatrosu (Peru)