Haddeleme
Haddeleme, imalat ve inşaat çeliği üretiminde, sıcak ya da soğuk haldeki malzemeye iki tane döner merdanenin basma kuvvetinin etkisiyle biçim verme işlemi.[1]
Bu işlemde metal, aynı hızda ama birbirine ters yönde dönen ve aralarındaki uzaklık malzemenin kalınlığından biraz daha az olan hadde (merdane) çiftlerinin arasından geçirilir. Malzemenin kalınlığında gerçekleştirilecek değişimin derecesi sıcaklığına bağlıdır; sıcaklık arttıkça çeliğin plastiklik özelliği de artar. Soğuk haddelemede çubuk, levha ya da şerit biçimindeki malzeme haddelere ısıtılmadan beslenir ve istenilen biçim elde edilinceye değin işlem birkaç kez yenilenir. Çoğunlukla sıcak haddelemeden sonra uygulanan soğuk haddeleme işlemi, malzemenin mekanik özelliklerini ve işlenebilirliğini artırır, yüzeyini parlatır.
Çelik üretiminde haddeleme işlemini ilk olarak 1783'te İngiliz sanayici Henry Cort uyguladı. Benzer eski teknikleri geliştiren Cort, kütüklerin işlenmesinde oluklu merdanelerden yararlandı. Günümüzde kullanılan hadde tezgahlarında üst üste ya da art arda yerleştirilmiş birden çok merdane grubu bulunmaktadır. Malzeme bu merdanelere kesintisiz biçimde beslenmekte ve istenilen boyut elde edilene kadar işlem sürdürülmektedir.
Sıcak Haddeleme
Sıcak haddeleme metal işlemesinde metalin rekristalize(?) sıcaklık değerinin üzerindeki bir sıcaklıkta gerçekleştirilen bir işlemdir. İşlem yapılan metal genellikle kalın yarı işlenmiş levha ve kütük benzeri bir üründür. Eğer bu ürünler dökümden hemen sonra haddelemeye getirilmişlerse uygun bir sıcaklıkta direkt olarak haddelenir.[2]
Kaynakça
- ↑ Haddeleme yolu ile imalat, balikesir.edu.tr
- ↑ İngilizce Vikipedi'deki aynı isimli sayfa, en.wikipedia.org