Hamani Diori
| Hamani Diori | |
|---|---|
 | |
| 1. Nijer Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 10 Kasım 1960 - 15 Nisan 1974 | |
| Yerine gelen | Seyni Kountché |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 6 Haziran 1916 Soudouré, Fransız Batı Afrikası |
| Ölüm | 23 Nisan 1989 Rabat, Fas |
Hamani Diori (6 Haziran 1916 - 23 Nisan 1989), Nijerli öğretim görevlisi ve siyasetçi. Diori, Afrika ülkesi Nijer'in ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1974 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.
İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra Dakar'da bulunan École normale supérieure William Ponty okulunu ziyaret eden Diori, buradan mezun olduktan sonra öğretmen olarak göreve başlamıştır. 1936 ile 1938 yılları arasında Nijer'de öğretmen olarak görev alan Diori, daha sonra Paris'e giderek burada dil öğretmeni olarak görevini sürdürmüştür.
1945 yılında siyasete atılan Diori, Afrika Demokratik Seferliği topluluğunun bir parçası olarak kurulan Nijer İlerleme Partisi'nin kurucu üyeleri arasında yer almıştır. 10 Kasım 1946 tarihinden itibaren Nijer'i Fransa meclisinde temsil etmeye başlayan Diori, bu görevini Nisan 1951'e kadar sürdürmüştür. 2 Ocak 1956 tarihinde Fransa meclisine bir kez daha seçilen Diori, bu görevini ülkenin bağımsızlığını kazandığı güne kadar sürdürmüştür. Diori, 1958 yılında ülkede gerçekleştirilen ve Nijer'in bağımsızlığını ya da Fransa'ya bağlı kalmasını oylayan referandumda ülkesinin Fransa'nın bir parçası olarak kalması yönünde görüş bildirmiş, çıkan referandum sonucuna göre Nijer, Fransa'nın bir parçası olarak kalmış ve özerk bir bölge olmuştur.
Ülkesi Nijer'in 3 Ağustos 1960 tarihinde bağımsızlığını kazanması neticesinde bağımsız Nijer'in ilk devlet başkanı olarak makama çıkan Diori, bu makama bağımsızlıktan iki gün önce ulusal meclis üyeleri tarafından seçilmiştir. Ülkede Nijer İlerleme Partisi - Afrika Demokratik Seferberliği partisi ile Tek parti rejimi oluşturulmuştur. Makama geldikten üç yıl sonra 1963 yılında kendisine karşı gerçekleştirilen askeri darbe girişimi başkent Niamey'de konuşlandırılmış Fransa ordusu mensupları tarafından geri püskürtülen Diori, 1965 seçimleri ile 1970 seçimlerinde hiçbir muhalif aday olmadan oyların %100'ünü elde ederek makamda kalmayı başarmıştır.
Devlet başkanlığı süresince 1960-1963 ile 1965-1967 yıllarında ayrıca Dışişleri Bakanlığı görevini de üstlenen Diori, eski koloni sahibi Fransa ile iyi ilişkiler içerisinde olmuştur.[1]
15 Nisan 1974 tarihinde Genelkurmay başkanı Seyni Kountché'nin kendisine karşı gerçekleştirdiği darbe ile görevinden uzaklaştırılan Diori, 1980 yılına kadar cezaevinde kalmıştır. Söz konusu yılda cezaevinden çıkartılan Diori, ev hapsine konularak 1987 yılına kadar ev hapsi ile gözetim altında tutulmuştur. Kendisine karşı darbe yaparak iktidara gelen Kountché'nin 1987 yılında hayatını kaybetmesi ile sürgüne gitmesin izin verilen Diori, sürgüne gittiği Fas'ta 1989 yılına kadar yaşamış, 23 Nisan 1989 tarihinde de 72 yaşında Fas'ın başkenti Rabat'ta hayatını kaybetmiştir.
Kaynakça
- ↑ Decalo, Samuel (1979) Historical Dictionary of Niger. Scarecrow Press, London and New Jersey, Sayfa 105
Dış bağlantılar
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen Makam oluşturuldu |
Nijer Devlet Başkanı 1960–1974 |
Sonra gelen Seyni Kountché |
| ||||||||
