Heckscher-Ohlin modeli

Heckscher-Ohlin modeli (H-O modeli), Stockholm İktisat Okulu'ndan Eli Heckscher ve Bertil Ohlin tarafından geliştirilen bir uluslararası ticaret modelidir. Üniversitelerin ilgili bölümlerinde yoğun olarak yer verilir. David Ricardo'nun karşılaştırmalı üstünlükler teorisi üzerine bir ülkenin üretim faktörlerinin yoğunluğuna dayanan üretim ve ticaret kalıplarının tahmin edilmesi şeklinde kurulmuştur. Model esasen ülkelerin bol üretim faktörlerini kullandıkları malları ihraç, kıt olanları kullandıkları malları ise ithal edeceğini söyler.

Özellikleri

Üretim faktörlerinin (toprak, emek ve sermaye) göreceli yoğunlukları bir ülkenin karşılaştırmalı üstünlüğünü belirler. Diğer bir ifadeyle, ülkeler, göreceli olarak bol bulunan üretim faktörlerini kullandıkları malların üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahiptirler. Bunun nedeni malların fiyatlarının, sonuçta kullanılan girdilerin fiyatları tarafından belirlenmesidir. Yerel olarak bol bulunan üretim faktörlerinin kullanımını gerektiren malların üretimi, yerel olarak kıt olan üretim faktörlerini gerektiren malların üretimine göre daha ucuzdur.

Sermaye ve toprağın bol olduğu fakat işgücünün kıt olduğu bir ülke, sermaye ve toprağa çok işgücüne ise az gereksinim duyan malların üretiminde karşılaştırmalı üstünlüğe sahip olacaktır (örneğin hububat). Sermaye ve toprak üretimde kullanılan ana faktörler olduğundan, bunların bolluğu durumunda hububat fiyatları da düşük olacaktır. Böylece hububat hem yerel tüketim, hem de ihracat için çekici hale gelecektir. Diğer taraftan, işgücü kıt ve fiyatı yüksek olduğundan işgücü yoğun mallar pahalıdır. Bu yüzden ülkenin bu malları ithal etmesi kendi yararına olacaktır. Bu durum, uzun zamanda o ülkenin karşılaştırmalı üstünlükler teorisine göre üstün olduğu mallarda uzmanlaşması anlamına gelecektir.