Jerry Lewis
| Jerry Lewis | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
16 Mart 1926 Newark, New Jersey, ABD |
| Evlilik(ler) |
Patti Palmer (1944–1980) SanDee Pitnick (e. 1983) |
Gerald "Jerry" Lewis (Joseph Levitch) (16 Mart 1926; Newark, New Jersey), ABD'li komedyen, sinema oyuncusu, yapımcı, yazar, yönetmen ve şarkıcı. Komedi sinemasında kendine özgü bir yer edinmiştir.
Biyografi
New Jersey eyaletinde bir Rus Yahudisi ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ortaöğrenimini yarıda bıraktı ve çeşitli işlerde çalışmaya başladı. Sahnelerde komedyenlik yaptıktan sonra 1946'da şarkıcı ve oyuncu Dean Martin ile bir ikili oluşturdu. Gösterilerinde, Martin'in söylediği şarkılar sürekli olarak Lewis'in komiklikleriyle kesiliyordu. Kısa sürede ülkenin en tutulan komedyenleri arasına girdiler ve 1949'da Paramount Pictures Corporation'la anlaşarak sinemaya adım attılar. İlk filmleri My Friend Irma (1949; Arkadaşım İrma) yardımcı rolde gözüktükten sonra 1950 tarihli My Friend Irma Goes West (Arkadaşım İrma Batı'ya Gidiyor) başrole yükseldiler ve 1956'da ayrılana değin 15 filmde daha oynadılar.
1956'dan sonra özellikle Avrupa'da, Amerika'yı ve Amerikalı olmayı en iyi kavrayan komedyenlerden biri olarak nitelenen Lewis, 1960'taki Bellboy 'la (Asansörcü) kendi filmlerini yönetmeye de başladı. Yapımcılığını üstlendiği, senaryo yazımına katıldığı ve kendisinin ya da çoğunlukla Frank Tashlin'in yönettiği filmleriyle 1960'ların en sevilen komedyenlerinden biri oldu. Abartılı mimik ve jestleriyle, sakar ve telaşlı hareketleriyle, hazırcevaplığıyla kendine özgü bir tarz geliştirdi. 1970'te sinemayı bıraktı. 1979'da hem yönetip, hem oynadığı Hardly Working'le sinemaya döndüyse de, umduğu ilgiyi bulamadı. Ama Martin Scorsese'nin The King of Comedy'sinde (1983; Kahkahalar Kralı) çizdiği, yüzü gülmeyen yorgun komedyen tipiyle usta oyunculuğunu bir kez daha ve parlak bir biçimde kanıtladı. 1990'larda nispeten daha küçük filmlerde oynadı. Emir Kusturica'nın yönettiği Arizona Dream (1994) ve Funny Bones'da (1995) yardımcı rollerde oynadı.
1944'te Patti Palmer'la yaptığı evlilikten 6 oğlu oldu. 1980'de Palmer'dan boşandıktan sonra dansçı SanDee Pitnick'le evlendi. 1992'de tek kız çocuğu olan Danielle Sarah Lewis'i evlat edindi.
2006'da Fransız Kültür Bakanlığı tarafından verilen Légion d'honneur nişanını aldı. 2009 yılında düzenlenen 81. Akademi Ödülleri'nde Onur Ödülü aldı.
Filmografi
- My Friend Irma (1949; Arkadaşım İrma)
- My Friend Irma Goes West (1950; Arkadaşım İrma Batı'ya Gidiyor)
- Sailor Beware (1952; Şen Denizciler)
- Money from Home (1953)
- Artists and Models (1955; Çılgın Modeller)
- Partners (1956; Çapkın Ortaklar)
- The Bellboy (1960; Garsonun Marifetleri)
- The Ladies Man (1961)
- The Errand Boy (1961)
- The Nutty Professor (1963; Aşk Hocası)
- Who's Minding The Store? (1963; Aptal Tezgâhtar)
- The Patsy (1964; Jerry Lewis Artist Bozuntusu)
- Disorderly Orderly (1964; Jerry Lewis Gönüllü Doktor)
- The Family Jewels (1965; Yedi Yüzlü Adam)
- Three On A Couch (1966; Divanda Üç Kişi)
- The Big Mouth (1967; Geveze Hafiye)
- Which Way to the Front? (1970; Cepheye Nereden Gidilir?)
- One More Time (1970; Tuz, Biber ve Elmas)
- The King of Comedy (1983; Kahkahalar Kralı)
- Arizona Dream (1994; Arizona Rüyası)
- Funny Bones (1995)
Kaynaklar
- İngilizce Vikipedi, Jerry Lewis maddesinden tercüme edilmiştir.