Johann Strauss I

Johann Strauss I
Johann Strauss I, 1835 yılından bir gravür.
Doğum	14 Mart 1804 Viyana , Avusturya
Ölüm	25 Eylül 1849 Viyana, Avusturya
Meslek	Müzisiyen, Besteci

Johann Strauss I (Almanca: Johann Baptist Strauß, Johann Strauss (Vater); ayrıca Johann Baptist Strauss, Johann Strauss, Sr., Baba)(14 Mart 1804 – 25 Eylül 1849), Viyana'da doğmuş Avusturyalı Romantik akımın bestecilerindendir. Özellikle de valsleriyle ünlüdür. En ünlü valsi Lorelei Rhine Klänge op. 154.'tür. En ünlü eserinin adı Radetzky Marşı'dır ve Josef Wenzel Radetzky von Radetz'e ithafen yazılmıştır; bu marş Viyana Filarmoni Orkestrası'nın geleneksel olarak düzenlediği Yılbaşı konserinin kapanış eseridir.

Johann Strauss I, 1837

Hector Berlioz, Strauss'un ölümünün ardından O'nu "Viyana tarzı vals'in babası" olarak nitelemiş ve "Strauss'suz bir Viyana tıpkı Tuna Nehri'nin olmadığı bir Avusturya gibidir." diyerek saygısını göstermiştir.

Hayatı

Johann Strauss I 1804'te Leopoldstadt'ta (günümüzde Viyana) doğmuştur. Strauss, üçü de besteci olan Johann Strauss II, Josef Strauss ve Eduard Strauss'un babasıdır. Ayrıca Anna (doğumu, 1829) ve Therese (doğumu, 1831) adında iki kızı vardır. Üçüncü oğlu olan Ferdinand henüz on aylıkken hayatını kaybetmiştir. Strauss'un ebeveynleri Franz Borgias Strauss (10 Ekim 1764 – 5 Nisan 1816) ve Barbara Dollmann (3 Aralık 1770 – 28 Ağustos 1811) hancılıkla uğraşmışlardır. Büyükbabası Johann Michael Strauss (1720–1800) dinini değiştirirerek Katolik olmuş bir Avusturyalı Yahudi'dir.^[1]

Strauss annesini yedi yaşındayken hastalık sebebiyle, babasını ise on iki yaşındayken Tuna Nehri'nde boğulması sebebiyle kaybetmiştir - babasının ölümünün sebebinin intihar olduğu sanılmaktadır. Ailesinin ölümünden sonra sorumluluğu altına girdiği vasisi, terzi Anton Müller genç Strauss'u ciltçi Johann Lichtscheidl'in yanına çırak olarak vermiştir: Strauss ciltçilikle uğraştığı bu dönemde Johann Polischansky gibi isimlerden keman ve viyola dersleri almıştır.^[2]

Strauss, Michael Pamer'in kurduğu yerel bir orkestraya katılmış ve bu orkestradan dönemin ünlü bir grubu olan Lanner Quartet'e katılmak için ayrılmıştır. Grup bir süre sadece Viyana valsleri ve Alman dans müzikleri çalmış ve 1824 yılında genişleyerek küçük bir orkestra halini almıştır. Strauss bu dönemde önce orkestra'nın kurucusu Joseph Lanner'ın yardımcı orkestra şefi, sonra da bu topluluğun başarısıyla kurulan ikinci bir orkestranın şefi olmuştur. 1825'te maddi sıkıntılarından kurtulmak ve Lanner'ın başarısını yakalayabileceği inancıyla orkestradan ayrılan Strauss, kendi orkestrasını kurmaya karar vermiştir. Bunun sonucunda Lanner ve Strauss arasında ortaya çıkan rekabet ikiliyi sıkça karşı karşıya getirmiş ve Viyana valsinin gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.^[3]

1826'da Avusturya'daki bir festivalde orkestrasını halka tanıtma fırsatını yakalayan Strauss kısa sürede büyük bir üne kavuşmuş ve Almanya, Hollanda, Belçika ve İngiltere gibi ülkelerde sıkça konserler vermeye başlamıştır. Strauss 1825'te Maria Anna Streim'la evlenmiştir, ancak evlilikleri Strauss'un sıkça turneye çıkması sebebiyle ilerleyen dönemlerde mutsuzlukla sonuçlanmıştır ve ilerleyen dönemlerde çiftin boşanmasıyla sonlanmıştır. Strauss oğullarını disiplinli bir şekilde yetiştiriyor ve askerlik, bankacılık ve siyaset gibi mesleklere yönelmelerini istiyor olsa da üç oğlu da kendisi gibi besteciliğe yönelmişlerdir: Özellikle oğlu Johann Strauss II ile aralarında büyük bir rekabet oluştuğu bilinmektedir, ancak Strauss II babasının bestelerine olan hayranlığını da sıkça dile getirmiştir. Strauss I İmparator I. Ferdinand tarafından K.K. Hofballmusikdirektor rütbesi ile ödüllendirilmiştir.

Strauss 1849'da henüz 45 yaşındayken kızıl hastalığı sebebiyle Viyana'da hayatını kaybetmiştir. Döblinger mezarlığında arkadaşı ve en önemli rakibi Joseph Lanner'in yanındaki mezarlığa defnedilmiştir. İkili'nin tabutları 1900'lerin başında daha merkezi bir konuma sahip Zentralfriedhof'a taşınmıştır ve Döblinger mezarlığı ikilinin anısına Strauss-Lanner Parkı olarak yeniden adlandırılmıştır.^[4]

Eserleri

Marşları

Radetzky March, Op. 228 (1848)
Jelačić-March, Op. 244

Valsleri

Täuberln-Walzer, Op. 1 Küçük Kuğular (1827)
Döblinger Réunion-Walzer]], Op. 2 Dobling Buluşması Valsi
Wiener Carneval]], Op. 3 Viyana Karnavalı (1828)
Kettenbrücke-Walzer, Op. 4 (1828)
Gesellschafts-Walzer, Op. 5
Wiener Launen-Walzer, Op. 6
Tivoli-Rutsch Walzer, Op. 39 (1830)
Das Leben ein Tanz oder Der Tanz ein Leben! Walzer, Op. 49 Hayat bir danstır
Elisabethen-Walzer, Op. 71
Philomelen-Walzer, Op. 82
Paris-Walzer, Op. 101 (1838)
Huldigung der Königin Victoria von Grossbritannien, Op. 103 Birleşik Krallık Kraliçesi Viktorya Anısına
Wiener Gemüths-Walzer, Op. 116 Viennese Sentiments (1840)
Lorelei Rhein Klänge, Op. 154 Renli Loreley'in yankıları (1843)

Polkaları

Seufzer-Galopp, Op. 9
Chineser-Galopp, Op. 20
Einzugs-galopp, Op. 35 '
Sperl-Galopp, Op. 42
Fortuna-Galopp, Op. 69
Jugendfeuer-Galopp, Op. 90
Cachucha-Galopp, Op. 97
Indianer-Galopp, Op. 111
Sperl-Polka, Op. 133
Beliebte Annen-Polka, Op. 137
Piefke und Pufke Polka, Op. 235

Kaynakça

↑ The Wedding of Johann Michael Strauss in 1762, Vienna Institute for Strauss Research (İngilizce) http://www.johann-strauss.at/wissen/faelschung_e.shtml
↑ "Johann Strauss Society: Johann Strauss I". Johann Strauss Society, 19 Ekim 2008 (İngilizce) http://www.johann-strauss.org.uk/strauss.php?id=121
↑ Norbert Rubey: Johann Strauss (Vater) — "ein Musiker von Gottes Gnaden"?, Viyana Üniversitesi (Almanca) http://bibliothek.univie.ac.at/ausstellungen/002337.html
↑ Martin Bjelik: "Biographien von Johann Strauß Vater und Sohn", Wiener Institut für Strauss-Forschung (Almanca) http://www.johann-strauss.at/biographie/biographie.shtml

This article is issued from Vikipedi - version of the 2/15/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.