John Doe
John Doe, ABD'de gerçek kimliği belirlenemeyen, ya da (mahkemelerdeki gizli oturumlar vb.) yasal gerekçelerle gizli tutulması gereken kişiler ve kimliği saptanamayan cesetler için kullanılan bir takma isimdir.
ABD, Kanada ve ender olarak da İngiltere'de kullanılır. Bazı durumlarda , John Q. Public, Joe Public veya John Smith gibi benzer şekillerde kullanıldığı da görülmektedir. "John Doe", Frank Capra'nın Meet John Doe (John Doe'yu Karşılamak) filmine ve 2002 yılı yapımı bir televizyon dizisine konu edilmiştir. Kadınlar için Jane Doe ve henüz adı belirlenmemiş bebekler için de Bebek Doe şeklinde betimlenmekte [1] olan John Doe takma adı, bazı durumlarda karışıklığın önlenmesi amacıyla "Roe" şeklinde değerlendirilmektedir[2].
İlk kullanılışına 1659 yılında İngiltere'de rastlanan "John Doe ve Richard Roe" isimleri, İngiltere Kralı III. Edward dönemine dayanmaktadır. John Doe ve türev adlarının kullanılışına ABD hukuk tarihi içinde sıkça rastlanır. Bu ismin kullanılması, havaalanı vb. resmi yerlerde birtakım sorunlara yol açmaktadır[3].
Yasal davalardaki örnekleri
- 1973'te bir dönüm noktası yaratan ABD Anayasa Mahkemesi'nin "Roe'ya karşı Wade" (Roe vs. Wade) kürtaj davasının adının yarısı Jane Roe isminden kaynaklanır, bu anonim şikayetçinin sonradan Norma McCorvey olduğu ortaya çıkmıştır.
- Adı kamuya sadece Jane Doe olarak bildirilen Toronto'lu bir kadın, 1986'da tecavüze uğradıktan sonra Toronto Polis Servisi ile mahkemelerde 11 yıl süren bir mücadele vermiş, polisin bir tecavüzcüyü yakalamak için kendisini yem olarak kullandığını iddia etmiştir. Kadın 1998'te davayı kazanmış ve Chatelaine dergisi ona Yılın Kadını namını vermiştir. Bu kişi, 2003'te The Story of Jane Doe (Jane Doe'nun öyküsü) adlı bir kitap yayınladı.[4]
- Doe mahkeme celbi bir şikayetçinin bilinmeyen bir müdafînin kimliğini bulmak için ABD'de kullanılan bir hukukî keşif araçtır. Doe mahkeme celpleri çoğu zaman İnternet servis sağlayıcıları'na uygulanır ve amaçları anonim forum yazarlarının kimliğini tespit etmektir.[5]
Kaynakça
- ↑ Slain Mystery Girl Brings Community Together
- ↑ JOHN DOE
- ↑ Meet John Doe. No, Really!
- ↑ http://www.walnet.org/jane_doe/news/toronto_99/chatelaine-9901.html
- ↑ See, e.g., Dendrite International, Inc. v. Doe, 775 A.2d 756 (N.J. App. Div. 2001); Krinsky v. Doe 6, 159 Cal. App. 4th 1154 (pdf) (2008).