John Langshaw Austin
| John Langshaw Austin | |
|---|---|
| Doğumu |
26 Mart 1911 Lancaster, Lancashire, İngiltere |
| Ölümü |
8 Şubat 1960 (48 yaşında) Oxford, İngiltere |
| Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| Okulu | Sıradan dil felsefesi, dilbilimsel felsefe, analitik felsefe |
| İlgi alanları | Dil felsefesi, zihin felsefesi, algı felsefesi, etik |
| Önemli fikirleri | Speech act, performative utterance, sıradan dil felsefesi |
|
Etkilendikleri
| |
|
Etkiledikleri
| |
John Langshaw Austin (d. 1911 - 1960), insan düşüncesini gündelik dili incelemek suretiyle analiz etmeye çalışan dil felsefecisi.Söz eylem kuramını geliştiren İngiliz filozof, 26 Mart 1911 yılında Lancester’da dünyaya gelmiş, 8 Şubat 1960 yılına Oxford’da hayata gözlerini kapamıştır.
Hayatı
Austin Lancester’da doğmuş ve Oxford’da Balliol Kolejinde akademik eğitimini almıştır. 1952 yılından ölümüne kadar Oxford Üniversitesi’nde ahlak derslerine profesör olarak katılmıştır. Oxford’da bulunan en hatırı sayılır ahlak profesörlerinden biridir.
Austin esasında ‘ahlak’tan daha çok ‘dil felsefesi’yle ilgilenmiştir. Özellikle 1955 yılında “How to Do Things with Words” adlı eseri ve ölümünden sonra yayınlanan ders notları sayesinde Austin, “söz eylem kuramı”nın kurucusu olarak kabul görmüştür.
Felsefi fikirleri
Austin “How to Do Things with Words” eserinde verifikasyonist düşüncenin temsilci ve de başka filozoflara şunu göstermiştir: Dilsel anlam ve hakikatin koşullarıyla yetinmek gibi bir düşünce, hatadır. Bir ifadenin, aynı zamanda bir eylemle sergilendiğinin gözden kaçırılmaması gerektiğini belirtmiştir. İleri sürdüğü ilk teorisinde ‘Performativ’ (uygulayıcı) ve ‘Konstativ’ (oluşturucu) kavramları arasında fark olduğunu belirtmiştir.
Performativ ifadeler, başarı veya başarısızlık olarak adlandırılabilirken, konstantiv ifadelerin doğru ya da yanlış olarak değerlendirilebileceğini belirtmiştir. Daha sonraları Austin bu teorisini reddederek, her ifadenin aynı zamanda 3 boyutu olduğunu ileri sürmüştür.
Daha sonraları Austin bu teorisini reddederek, her ifadenin eşzamanlı ve 3 boyutlu olduğunu ileri sürmüştür. Bunlar:
Düz söz (Locution): Bir sözlüğe ait olup, dilbilgisine sahip kelimelerin ifadeleridir. Bu aşamada kelimelerin gerçekliklerinin ölçümü yapılabilir. Edim söz (Illocution): İfadelerin görev ve rollerinden bahseder. Örneğin, bir özür dileme, bir emir verme ya da tespit edilen bir şeyi söyleme gibi. Etkisöz (Perlocution): İfadenin dolaysız aktarılmasıdır. Örneğin; verilen bir sözün tutulması olgusu.
Austin’in “Edimsöz eylemi” başarı koşullarının var olduğunu iddia etmiştir. Bu koşullar, öncelikli şart olarak eylemlerin icra edilmesini gerektirir. Austin, bu eylemlerin icrasının, belirli uzlaşılmış sonuçlara bağlı olduğunu belirtmiştir.
“How to Do Things With Words” (Söz- eylem kuramı) Austin’in asıl eseridir. Ancak bunun yanı sıra “Philosophical Papers” (Felsefi Kâğıtlar) ve “Sense and Sensibilia” (Algı ve Duyarlılık) eserleri de ölümünden sonra yayımlanmıştır.
Metnin orijinal basımı Austin’in el yazması şeklindedir (Bodleian Library, MS. Eng. Misc. C. 394/5) ve aynı başlık altında derse misafir olarak katılan birinin tuttuğu, 1955 yılında Austin’in Harward’da “William James Lectures” (William James Dersleri) ders notları da vardır.Çeviri
Yapıtları
Kitapları
- Sense and Sensibilia (Austin)|Sense and sensibilia. 1959. Oxford: Oxford UP, 1964.
- Philosophical Papers. Ed. J. O. Urmson and G. J. Warnock. Oxford: Oxford UP, 1961, 1979.
- How to do things with Words: The William James Lectures delivered at Harvard University in 1955. Ed. J. O. Urmson. Oxford: Clarendon, 1962. ISBN 0-674-41152-8 (Türkçesi: Söylemek ve Yapmak Harvard Üniversitesi 1955 William James Dersleri, (Çeviren: R. Levent Aysever), Metis Yayınları, 2009)
Makaleleri
- "How to Talk: Some Simple Ways", Proceedings of the Aristotelian Society, Vol.53, (1953), pp. 227–246.
- "Other Minds". In Austin, J.L. Philosophical Papers (ed. J. O. Urmson & G. J. Warnock], Oxford University Press, (Oxford), 1961 [Originally published in 1946].
- "Performative Utterances"" in Austin, Philosophical Papers (ed. J. O. Urmson & G. J. Warnock, Oxford, 1961.
- "A Plea for Excuses". In Austin, Philosophical Papers (ed. J. O. Urmson & G. J. Warnock), Oxford, 1961.
- "Performative-Constative" in The Philosophy of Language (ed. John R. Searle), Oxford: Oxford UP, 1971. 13-22.
- "Three Ways of Spilling Ink", The Philosophical Review, Vol.75, No.4, (October 1966), pp. 427–440.