Jonas Salk

Jonas Salk, 1988

Jonas Edward Salk (28 Ekim 1914, New York - 23 Haziran 1995, Kalifornya), ABD'li hekim ve bakteriyolog. Çocuk felci aşısını bulan kişidir.

Hayatı

1914 yılında New York’ta dünyaya geldi. Göçmen bir Yahudi ailenin çocuğu idi. New York Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tıp öğrenimi gördü. 1939’da sosyal hizmet görevlisi Donna Lindsay ile evlendi, bu evlilikten üç çocuk sahibi oldu.[1]

Tıp tahsilini yaptıktan sonra kendisini virüs araştırma çalışmalarına verdi. Önce Michigan Üniversitesi’nde, ardından Pittsburgh Üniversitesi’nde Virüs Araştırma Laboratuvarı’nda çalıştı. Çocuk felci dahil birçok konuda bilimsel makaleler yazdı.[1] 1947 senesinde bakteriyoloji profesörü oldu.[2] Aynı sene Virüs Araştırma Merkezi'nin Başkanlığı görevi de verildi. Dr. J. Salk buradaki çalışmaları sırasında maymun böbreği dokularında polyo (çocuk felci) virüslerini üretmeyi başardı. 1952 yılında ABD, tarihinde görülen en korkutucu çocuk felci salgını ile karşı karşıya kalmıştı: 57.628 çocuk felci vakası yaşandı.[3] Salk, salgından iki yıl sonra formaldehitle öldürülmüş virüsten aşı elde etmeyi başardı. İlk olarak kendi karısı ve üç çocuğunu medya önünde aşıladı.[3] Ardından 1954 ve 1955 yıllarında yapılan geniş çapta tecrübeler, aşının çocuk felcine etkili olduğunu kesin olarak gösterdi. Dr. Salk, ülke çapında kahraman ilan edildi. 1957 yılına gelindiğinde, Salk’ın aşısı sayesinde ABD’de görülen çocuk felci vakaları %80-90 oranında azaltılmıştı.[3] Salk, bulduğu çocuk felci aşısı için patent çıkarmamıştır. Eğer patent çıkarsaydı 7 milyar dolar kazanç sağlayabilirdi. O insanları kurtarmayı seçti.[4]

Salk, 1957’de deneysel tıp alanında profesör oldu. 1960’ta La Jolla, Kaliforniya’da Salk Biyolojik Çalışmalar Enstitüsü’nü kurdu; kendisini multiple sclerosis ve kanser araştırmaların a verdi. 1968’de sonlanan ilk evliliğinin ardından 1970’de Françoise Gilot (ressam Picasso’nun ilk eşi ve iki çocuğunun annesi) ile ikinci evliliğini yaptı.[1] 1970’lerde bilim ve bilimin sosyal rolü hakkında kitaplar yazdı. 1977’de Başkan Özgürlük Madalyası ile ödüllendirildi.

23 Haziran 1995’de San Diego’da kalp rahatsızlığı nedeniyle hayatını kaybetti.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. 1 2 3 Jonas Salk Biography (1914-1995), Faqs.org sitesi, Erişim tarihi:19.08.2014
  2. ↑ Çocuk Aşısını İlk Kim buldu, İlkkimbuldu.com sitesi, Erişim tarihi:19.08.2014
  3. 1 2 3 Işıl Arıcan, Çocuk Felcinin Korkutucu Geri Dönüşü, Acikbilim.com Aylık Çevrimiçi Bilim Dergisi ,14.01.2014
  4. ↑ Çocuk Felci Patent değeri ile ilgili haber Erişim Tarihi:30.09.2014
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/22/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.