Jules Massenet

Jules Massenet

Jules Massenet
Doğum 12 Mayıs, 1842
Montaud (Saint-Étienne), Fransa
Ölüm 13 Ağustos 1912
Paris
Meslek Müzisyen, Besteci, Müzik hocası

Jules (Émile Frédéric) Massenet (d. 12 Mayıs, 1842, Montaud (Saint-Étienne), Fransa – ö. 13 Ağustos 1912, Paris), özellikle opera eserleri hazırlayıcısı olarak tanınan, bir Fransız besteci ve müzik hocasıdir.

Besteleri 19. yüzyıl sonlarında ve 20. yüzyil başlarında çok popüler olarak sahnelenmiştir. Zamanının en iyi melodi besteleyen muzisiyeni olarak bilinmektedir. Fakat ölümünden sonra hemen hemen ismi unutulmuştur. "Manon" ve "Werther" adlı operalarının ender olarak sahnelenmesi dışında eserleri uzun zaman hiç yapımlanmamıştı ama 1970li yillar ortasından itibaren Thais ve Esclarmonde operaları yapımlanmalariyle birlikte yeniden ilgi çekmeye başlamıştır.

Yaşamı

Massenet

Massenet, Fransa'nın şimdi Saint-Étienne şehrinin bir varoşu olan ve zamanında şehre yakın bir köy olan "Montaud" doğdu. Altı yaşına geldiğinde babasının fena sağlık durumu dolayısıyla aile Paris'e taşındı. Orada ailenin geçimini temin için üvey annesi özel piyano dersleri vermeye başladı. Messent'de üvey annesinden dersler alıp 11 yaşında iken Paris Konsevatuvarı'nda müzik eğitimine başladı. Ailesi Paris'ten ayrılmakla beraber Messanet yakın bir akrabasının evinde yaşayarak müzik eğitimine Paris'te devam etti. Bu müzik eğitimi sırasında kendi geçimin temin etmek için boş zamanlarında 6 yıl boyunca "Theatre Lyrique"de timpani çalıgıcılığı; diğer tiyatrolarda çeşitli perküsyon çalgıcılığı ve "Cafe de Belleville"'de piyanistlik yaptı.

Önceleri konservatuvarda kendini gösterememişti; hocaları onun bir besteci olarak ün yapacağını hiç beklemiyorlardı. Ama 1852'de Roma'da "Grand Prix de Roma" yarışmasında David Rizzio adlı kantata bestesi ile birinciliği kazandı. Bundan sonra eğitimine üç yıl Roma'da devam etti. Orada Franz Liszt ile tanıştı. Massenet'in sonradan evlendiği eşinin annesine Massenet'yi kızına piyano öğretmek için Liszt tavsiye etmişti .

İlk operası bir perdelik La grand' tante, 1867de Paris'de "Opera Comique"de yapımlandı. Massenet Fransa-Prusya Savaşı'nda askerlik yapması dolayısıyla bestecilik kariyerinden uzaklaşmıştı. Ama 1871den sonra tekrar sanatına geri dönebildi. Onun müzikseverler ve müzikcilerin çok ilgisini çeken ilk önemli eseri 1873de Marie-Magdeleineadlı dramatik oratoryo oldu. Bu eser birçok müzikci (örneğin Charles Gounod, Pyotr Çaykovski, "Vincent d'Indy") tarafından övüldü. Massenet'nin ilk patronları kendisine tiyatro sosyetesinin kapılarını açan besteci Ambroise Thomas ile Paris'in medya ve sosyal çevrelerine girmesini sağlayan kitap yayımcısı "George Hartmann" oldu.

1878de "Paris Konservatuvarı"'nda kompozisyon hocalığına başladı ve uzun süre kaldığı bu görevde birçok tanınmış müzisiyen (örneğin Gustave Charpentier, Reynaldo Hahn, Georges Enesco, Charles Koechlin) yetiştirdi. Genellikle opera besteciliği ile ün salıp, en başarılı eserleri Manon (1884), Werther (1892) ve Thaïs (1894) olmuştur. Operaseverlerin dikkatini çeken onun son dönem operaları arasında Le jongleur de Notre-Dame (1902) ve Don Quichotte (1910) bulunmaktadır.

Fransa devleti tarafından 1876da Légion d'honneur nişanı ile onurlandırıldı ve 1899da bu nişanın "Grand-Officier (Büyük-Subay)" sınıfına kabul edildi. 1878de ise daha 36 yaşında iken o zamana kadar en genç olarak "Académie des Beaux-Arts" üyesi seçildi.

Operalar yanında Massenet baleler, konser suitleri, oratoryolar, kantatalar ve 200 kadar şarkı da bestelemiştir. Bestelediği enstrümental parçalardan bazıları çok popüler olarak geniş bir dinleyici çevresi buldu ve bunlar hala da klasik batı müziği konserlerinde bulunmakdırlar. Bunlar arasında Thais'de operası içindeki "Mediatation" adlı bir keman solo parçası; "La Cid" operasında bulunan "Arogonaise" parçası ve "Les Erinnyas" konser müziği eserinde bir viyolonsel ve orkestra parçası olan "Elegie" adlı eserleri pek ünlüdür. Bu parçalar piyano öğrencilerinin derslerinde öğrendikleri parçalar olmuştur.

Massenet 70 yaşında iken kanser hastalığı dolayısıyla Paris'te 12 Ağustos 1912'da hayatına gözlerini yumdu.

Çok verimli bir besteci olan Massenet çok disiplinli bir çalışma uygulamıştır. Her gün çalışmalarını gayet metodik olarak yapıp sabah erkenden (bazan sabah saat 4 kalkarak) akşama kadar devamlı çalışırdı. Birçok diğer bestecilerin yaptığı gibi bestesinin hazırlamasını "piyano önünde" yapmıyordu ve her yeni nota aklından hayalinden geçergeçmez notaya alınmakta idi. Bu özel yeteneği onun eserlerinin orkestrasyonlarında büyük destek sağlamış ve en tiz sesli pasajlarda bile eserin sözlerinin açık seçik olmasına yol açmıştır. Yine diğer bestecilerden farklı olarak Massenet eserlerini elbiseli son provalarında ve prömiyerlerinda hazır bulunmamakla isim yapmıştır. Eserlerinin prömiyerinde seyircinin eseri çok sevip beğenildigini her zaman ona başkaları mujdelemiştir.

Eserleri

Operalar

Tarih İsim Perde sayısı Prömiyer Libretto
1865 Esmerelda Yapımlanmadı Kaynak:Victor Hugo, "Notre-Dame de Paris"
1865 Noureddin Yapımlanmadı
1865 Valéria Yapımlanmadı
1866 La Coupe du roi de Thulé 3 Yapımlanmadı Édouard Blau ve Louis Gallet
1866 La Grand' Tante 1 3 Nisan 1867, Paris, Opéra Comique Jules Adenis ve Charles Granvallet
1867-1868 Le Florentin Yapımlanmadı Jules-Henri Vernoy de Saint-Georges
1869 Manfred Yapımlanmadı Jules Ruelle, Kaynak:George Gordon Byron
1870 Méduse 3 Yapımlanmadı Michel Carré
1871-1877 Le Roi de Lahore 5 27 Nisan 1877, Paris, Opéra Louis Gallet
1872 rev.1888 Don César de Bazan 3 30 Kasim 1872, Paris, Opéra Comique; Rev.verziyon: 20 Ocak 1888, Genevre Adolphe Philippe d'Enner, Philippe François Pinel Dumanoir ve Jules Chantepie Kaynak:Victor Hugo, "Ruy Blas"
1875 Les Templiers Yapımlanmadı
1876 Bérangère et Anatole 1 Subat 1876, Paris, Cerce de l'Union artistique Henri Meilhac ve Paul Poirson
1879-1881 rev.1884 Hérodiade; rev. ver.: Erodiade 3; rev.ver.: 4 19 Aralik 1881, Bruksel, Koninklijke Muntschouwburg; rev.ver.: 1 Subat 1884, Paris, Théâtre Italienne Paul Milliet ve Henri Grémont, Kaynak:Gustave Flaubert, Trois Contes hikâyelerinden Nr. 3, "Hérodias
1880 Robert de France Yapımlanmadı
1881 Les Girondins Yapımlanmadı
1881-1884 Manon 5 19 Ocak 1884, Paris, Opera Comique Henri Meilhac ve Philippe Gille, Kaynak:Antoine-François Prévost d'Exiles, "L'histoire du chevalier Des Grieux et de Manon Lescaut"
1882-1883 Montalte ou Sixte-quint 3 Yapımlanmadı
1883-1885 Le Cid 4 30 Kasim 1885, Paris, Opera Garnier Adolphe Philippe d'Ennery, Louis Gallet ve Édouard Blau, Kaynak:Pierre Corneille
1885-1892 Werther 4 16 Subat 1892, Viyana, Hofopera Édouard Blau, Paul Milliet ve Georges Hartmann, Kaynak:Johann Wolfgang von Goethe, "Die Leiden des jungen Werthers"
1887-1889 Esclarmonde 4 15 Mayis 1889, Paris, Opera Comique Alfred Blau ve Louis-Ferdinand de Gramont
1888-1891 Le Mage 5 16 Mart 1891, Paris, Opera Garnier Jean Richepin
1891-1910 Amadis 4 1 Nisan 1922, Monte-Carlo, Opera Arsène-Jules Arnaude)
1892-1894 Thaïs 3 16 Mart 1894, Paris, Opera Rev.ver.: 13 Nisan 1898, Paris, Opera Comique Louis Gallet, Kaynak:Anatole France. "Thais"
1893-1894 La Navarraise 2 20 Haziran 1894, Londra, Covent Garden Jules Claretie ve Henri Cain, Kaynak: Claretie,"La Cigarette"
1893-1894 Le Portrait de Manon 1 8 Mayis 1894, Paris, Opera Comique Georges Boyer
1893 Kassya; Son Leo Delibes operasinin orkestrasonu ve bitirilmesi 24 Mart 1893, Paris, Opera Comique
1895-1897 Sapho 5 27 Kasim 1897, Paris, Opera Comique; rev. ver: 22 Ocak 1909, Paris, Opera Comique Henri Cain ve Arthur Bernède], Kaynak:Alphonse Daudet
1895-1897 Cendrillon 4 aktes 24 mei 1899, Paris, Opera Comique Henri Cain, Kaynak: Charles Perrault, "Cendrillon ou La Petite Pantoufle"
1898-1901 Grisélidis 3 20 Kasim 1901, Parijs, Opéra Comique Armand Silvestre ve Eugène Morand
1899 La Fille de Jephté Yapımlanmadı
1900-1902 Le Jongleur de Notre-Dame 3 18 Subat 1902, Monte Carlo, Opera Maurice Léna, Kaynak: Anatole France, "L'Etui de nacre"
1902-1905 Chérubin 3 14 Subat 1905, Monte Carlo, Opera François de Croisset ve Henri Cain
1903 Marie-Magdeleine; Ayni isimli oratoryosunun revizyonu 9 Subat 1903, Nice, Opera
1905-1906 Ariane 5 31 Ekim 1906, Paris, Opera; 23 Kasim 1907, Bruksel ; 19 Aralik 1907, Torino Catulle Mendès
1905-1907 Thérèse 2 aktes 7 februari 1907, Monte Carlo, Opéra Jules Claretie
1907-1909 Bacchus 4 5 Mayis 1909, Paris, Opera Catulle Mendès
1908-1910 Don Quichotte 5 19 Subat 1910, Monte Carlo, Opera Henri Cain, Kaynak: Jacques Le Lorrain, "Le Chevalier de la longue figure"
1910-1912 Roma 5 17 Subat 1912, Monte Carlo, Opera Henri Cain, Kaynak: A. Parodi, "Roma vaincue"
1910-1912 Panurge 3 25 Nisan 1913, Paris, Théâtre de la Gaîté L. Coybal ve Georges Spitzmüller Kaynak: François Rabelais, "Gargantua ve Pantagruel"
1911-1912 Cléopâtre 4 23 Subat 1914, Monte Carlo, Opera Louis Payen

Operetler

Tarih İsim Perde sayısı Prömiyer Libretto
L'Ecureuil du déshonneur Yapımlanmadı
1859 Les deux boursiers Yapımlanmadı
1873 L'Adorable Bel'-Boul 1 17 Nisan 1873, Paris, Cercle des Mirlitons Louis Gallet

Baleler

Tarih İsim Perde sayısı Prömiyer Libretto Koreografi
1892 Le Carillon 21 Subat 1892, Viyana, Staatsopera Ernest van Dyck ve C. de Rodaz
1904 La Cigale 4 Subat 1904, Paris, Opéra Comique Henri Cain
1908 Espada 13 Subat 1908, Monte-Carlo R. Maugars

Oratoryolar ve kantatalar

Orkestra için besteler

Müziksel

Vokal müzik

Dinsel muzik

Oda muzigi

Medya

Dipnotlar

    Ayrıca bakınız

    Dış kaynaklar


    This article is issued from Vikipedi - version of the 10/13/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.