Kürmez Han
Kürmez Han - Türk ve Altay mitolojisinde Ruhlar Tanrısı. Körmöz Han veya Kürmes Han da denir. Yeraltındaki ruhların (Körmözlerin) önderidir. Maniheizm ile birlikte Hürmüz ile özdeşleşmiştir. Moğol mitolojisinde Hormosta ya da Kormosta, Türk mitolojisinde "Kurbustan"[1] veya Kürmez adıyla yer alır. Moğollara göre 55 Batı Tanrısının başında bulunur[2].
Körmözler
Türk ve Altay halk inancında ve mitolojisinde melek ve hayalet türü varlıklardır. Kürmez Han bunların başında bulunur. Körmös, Kürmös veya Körümes de denir. Kimi zaman Tanrının görevlendirdiği düşünülür. Körmösler en çok günbatımında ve gündoğumunda ortaya çıkar ve etkin olurlar. Bu yüzden bu vakitler tehlikeli sayılır. İnsanların ruhlarını ele geçirebilirler. Körmöslü kavramı deli veya ruhsal hastalıklı anlamında kullanılır.
Etimoloji
(Gör/Kör) kökünden türemiştir. Görmeyen demektir. Türk mitolojik anlayışında görmezlik aynı zamanda görünmezlik demektir.
Kaynak
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)
- Дугаров Б. С. Этнос и культура. Культ горы Хормуста в Бурятии (Rusça)
- York, Michael (2005). Pagan Theology: Paganism as a World Religion. NYU Press. ISBN 9780814797082. http://books.google.com/books?id=XslqUHb9B9IC&pg=PA129. Erişim tarihi: 19 August 2012.
- Sims-Williams, Nicholas (1992), Sogdian and other Iranian inscriptions of the Upper Indus, University of Michigan, ISBN 978-0-7286-0194-9, http://books.google.com/?id=g2dmAAAAMAAJ&q=Xwrmzt&dq=Xwrmzt&cd=1
- Frye, Richard Nelson (1996), The heritage of Central Asia from antiquity to the Turkish expansion, Markus Wiener Publishers, ISBN 978-1-55876-111-7, http://books.google.com/?id=zl5smQtGeLwC&dq=Xwrmzt