Kılıç

Başlığın diğer anlamları için Kılıç (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Kılıç, tarih boyunca birçok uygarlık tarafından kullanılmış, metal veya başka malzemelerden yapılmış çeşitli boyutlarda olabilen, keskin kenarlı, sivri uçlu, delici ve kesici olan ateşsiz silahtır. Bazı kaynaklara göre kılıç, modern ateşsiz silahların atasıdır. Tarih boyunca birçok uygarlık kendi kültürlerine özgü kılıçlar yapmıştır. Bunlara örnek olarak, Romalılar tarafından kullanılan gladius, Japonlara özgü katana ve Türklere özgü yatağan sayılabilir.

Kılıç genellikle bele asılarak taşınır. Ayrıca, özel bir kemer yardımı ile omuza da asılabilir. Savaşta kılıçlar atın üstüne bağlanan kayışa takılır. Kılıcın boyu 50 santimetre ile 2 metre arasında değişir. Bazı kılıçlar 2 metreden daha uzun olabilir. Özellikle süvariler 5 metreye varan kılıçlar kullanır. Kılıcın elle tutulan bölümüne(sapına) kabza, gövde ucuna taban, eli saldırıya karşı koruyan parçasına ise balçak denir. Kılıç muhafaza için kınına konur. Kın ya deriden ya da madeni bir malzemeden yapılmıştır. Bütün uygarlıklar kılıcı güzel göstermek için özellikle kınına çeşitli desenler, süsler, resimler veya bazı yazı ve dualar eklerlerdi. Romalıların gladiusları küçüktü ve demirden olmasına rağmen hafifti. Fransızların kılıçları da demirdi, fakat biraz daha ağırdı. Haçlılar da aynı şekilde demirden kılıç kullanmıştı. Fakat en ağır kılıçlar onlarınkilerdi. Türkler Orta Asya'da kılıç yapımına başlayınca kılıçlarıyla ünlü olmuşlardı. Anadolu'ya göç edince kılıç yapım merkezleri kurdular. Bu gelenek Selçuklular ve Osmanlılar döneminde de devam etti. Bu kılıçları batı kılıçlarından ayıran özellik, eğri, çok su verilmiş ve eğriliğinden dolayı çok rahat kullanılabilir oluşlarıydı. Kılıç kullanımı Avrupa'da 18. yüzyılın ortalarında Osmanlı'da ise 19. yüzyılda azaldı. Artık neredeyse dünyanın her yerinde sadece törenlerde, tören üniformalarında ve geçitlerde kullanılır oldu. Günümüzde TSK'da kullanılan tören kılıçları batılılara özgü olan kılıçlardır. Ayrıca kılıç günümüz dünyasında önemli koleksiyon eşyası olmuştur.

Mitolojide kılıç

Mitologlar efsane, söylence ve masallarda kılıçlar cansız varlıklar olmanın yanı sıra kahramanların yoldaşı hatta sahibinin güç, cesaret ve kararlılığını arttıran kendi ruh ve iradesine sahip varlıklar olarak tasvir edildiğini iddia etmekte olup^[1], kahraman ve sahip olduğu kılıcın adının berlitildiği derlemelerden birisi şöyledir^[2],:

. Ali (Zülfikar)

. Agrikan (Trançera)

. Angantyr (Tyrfing)

. Antar (Djamy)

. Arthgallo (Chrysaor)

. Beowulf (Hruntung, Nagelring)

. Biausdous (Honorée)

. Brahma (Asi)

. Charlemagne (Flamberge, Joyeuse)

. Cuchulainn (Caladin)

. Dietlieb (Welsung)

. Dietrich von Bern (Nagelring)

. Doolin (Merveilleuse)

. Ecke (Eckesax)

. El Cid (Colada, Tizona)

. Fergus MacRoich (Caladcholg)

. Finn mac Cool (Mac an Luin)

. Frey (Keskinlik Kılıcı)

. Frithiof (Angurvadel)

. Gassire (Dama Ngile)

. Gwrnach (Dyrnwyn)

. Heimdall (Hofud)

. Heime (Blutgang, Miming)

. Hogni (Dainslef)

. Hrolf Krakki (Skofnung)

. İring (Waske)

. İzanagi (Ame-no-vo-ha bari)

. Kanyarundi (İnkoto)

. Kari (Can alan)

. Kral Arthur (Caleburn, Chastiefol, Excalibur, Marmyadose, Sequence)

. Kral Ban (Courchouse)

. Koll (Gri Çelik)

. Lugh (Answerer, Claidhimh Soluis, Fragarach, Freagarthach, Işık kılıcı)

. Manannan (Answerer, Dioltach, Fragarach, Freagarthach)

. Mimingus (Mistillteinn) . Mo-li Ch’ing (Mavi Bulut)

. Hz. Muhammed (El batar, Da’hul Fakar, Hatef, Medham)

. Ogier (Cortana, Courtain, Sauvagine)

. Oliver (Glorious, Hauteclaire)

. Ortnit (Rosen, Rosse) . Otuel (Corrouge)

. Partinal (Grail Kılıcı)

. Peleus (Adı verilmeyen sihirli bir kılıcı vardı)

. Rhydderch (Dyrnwyn)

. Rinaldo (Flamberge, Floberge, Fusberta)

. Rogero (Balisardo)

. Roland (Durindana)

. Siegfried (Nothung)

. Sigmund (Balmung, Gram, Nothung, İhtiyaç Kılıcı)

. Sir Bevis (Morglay)

. Sir Galahad (Taş kılıcı, Tuhaf kılıç, Girdles)

. Sir Gawain (Galatine ) . Sir Lancelot (Arondight, Secace)

. St George (Ascalon, Askalon) . Susanoo (Kursanagi-no-tsurugi)

. Tethra (Orna)

. Thoralf Skolinson (Quernbiter, Ayak mesafe-si)

. Vişnu (Nandaka)

. Wittich (Miming)

. Yamato (Kusanagi, Murakumo)

. Yorimasa (Şişi-o)

Galeri

• 
  Birinci Fransa İmparatorluğu denizcilerine ait bir süvari kılıcı
• 
  Sinop Muhafızı Osman Paşa'nın Kılıcı Sivastopol Karadeniz Donanması Askeri Müzesi-Rusya
• 
  Memlük kılıcı ABD Deniz Piyadeleri temsil ve tören kılıcı
• 
  Topkapı Sarayı'nda muhafaza edilen, Osmanlı Sultanları'na ait kılıçlar
• 
  Yatağan kılıcı (Ağırlık merkezi standart kılıçlardan farklı ve kullanımı özel ustalık isteyen saldırma tipinde bir Türk kılıcı)
• 
  Adalet Kılıcı Freilicht Müzesi Neuhausen-Almanya
• 
  William Wallace'ın kılıcı, Edinburgh Müzesi, Edinburgh-İskoçya
• 
  Antik kılıç, Askeri Müze/Musée de l'Armée, Paris
• 
  Ethem Paşa'nın kılıcı, Romanya Tarihi Ulusal Müzesi, Bükreş-Romanya
• 
  Yunan Georgios Sisinis'in kılıcı, Ulusal Tarih Müzesi. Atina-Yunanistan
• 
  El Cid'in kılıcı, Kraliyet Askeri Müzesi, Madrid-İspanya
• 
  Kore bronz çağı antik kılıcı, Kore Ulusal Müzesi, Seul-Güney Kore

Kaynakça

1. Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınevi. Ankara, 2016 s. 685-86
2. Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınevi. Ankara, 2016 s. 86