Kadı Muhammed

Kadı Muhammed
Qazî Mihemed
Mahabad Kürt Cumhuriyeti
Hüküm süresi 1 Yıl
Eş(leri) Mina Kadı
Çocukları Efat, Ali Qazi, Pavin Qazi
Babası Kadı Ali
Doğum 1900 ya da 1901
Mahabad
Ölüm 31 Mart 1947
(47-48 Yaşlarında)
İran, Mahabad
Dini İslam
Meslek Kadı

Kadı Muhammed Kürtçe: قاضی محمد Qazî Mihemed; d. 1900 ya da 1901 - ö. 31 Mart 1947 Mahabad), Mahabad Cumhuriyetinin devlet başkanı seçilmiş Kürt din adamı.

Mahabad'ın önde gelen ailelerinden Kadı ailesininden Kadı Ali'nin oğlu olarak doğmuştur. Çocukluğunda Kutabhane denilen din okulunda okumuş ve babasından ve evde bulunan kitaplarından temel eğitimini almıştır.

Mahabad Vakıflar Dairesi Müdürlüğünü yaptıktan sonra babasının yerine kadılığına atanmıştır.

KOMELA

Kürdistan (Mahabad) Cumhuriyeti

Kadı Muhammed 22 Ocak 1946 tarihinde Çarçıra meydanında, mahşer günü gibi kalabalık bir ortamda Kürdistan Cumhuriyetini ilan etti. Bu olaydan tam 20 gün sonra, 11 Şubat 1946 tarihinde Kürdistan Milli Meclisi (KMM) toplantısında hükümet şöyle teşkil edildi:

Aynı Gün Kürdistan Millet Meclisi (KMM) Kürtçe dili devletin resmi dili olarak kabul etti, aynı zamanda "Ey Raqib" Kürdistan Marşı ve bayrağı seçildi, bayrağın şekli de böyle idi: üstte kıırmızı, ortada beyaz, altta yeşil, onların üstünde de yirmibir köşeli, sarı bir güneş vardı.

Bir süre sonra basın yayın örgütlenmesi yapıldı ve 10 Ocak 1946′da yayın hayatına başlamış olan Kurdistan dergisinin yayına devamına ve Kurdistan adlı resmî bir gazetenin çıkarılmasına karar verildi. Kürdistan Milli Meclisi, aldığı kararlar ile eğitim alanında iyileştirme kararı aldı ve genel ve zorunlu ilk öğretimi tesis eden yasalar çıkardı. Fakir ailelerin çocuklarına para yardımı, giyecek ve ders kitapları verildi. Kültürel çalışmaların önemini vurgulayan meclis, ilk olarak iki Kürt şairin, Hejar ile Hêmen’in şiir kitaplarını devlet matbaasında bastırdı. Kısa bir süre içerisinde Kürt okulları kuruldu ve Kürtçe eğitime başlandı. Hawar ve Hilale adıyla iki yeni dergi yayınlandı. 10 Mart’ta ise Sovyetlerin göndermiş olduğu bir verici istasyonu ile Mehabad Radyosu yayın yapmaya başladı.

İdam

Sovyetler 9 Mayıs'ta İran topraklarından çekilince 17 Aralık'ta İran ordusu Mahabad'ı işgal ederek Mahabad Cumhuriyeti'ni yıktı. 31 Mart 1947'de Cumhurbaşkanı Kadı Muhammed, Başbakan Hacı Baba Şeyh ve Savunma Bakanı Muhammed Hüseyin Han Seyfi Kadı, Cumhuriyetinin kurulduğu yer olan Çarçıra Meydanı'nda asılarak idam edildi.

Kaynaklar

This article is issued from Vikipedi - version of the 1/16/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.