Karabibik
| Yazarı | Nabizâde Nâzım |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dili | Türkçe |
| Konu(lar) | Köy ve köylü yaşamı |
| Türü | Roman |
| ISBN | 975-9099-45-4 |
Karabibik, Nabizâde Nâzım'ın 1890'da yayınladığı gerçekçi köy romanıdır.
İlk Türkçe köy romanı olarak kabul edildiği için Türk edebiyatının önemli bir yeri vardır. Eser, roman değil, uzun öykü olarak da değerlendirilebilir. Antalya’nın bir köyünde yaşayan Karabibik adlı köylünün yaşam mücadelesini konu edinir. Etkileri Talip Apaydın’dan Kemal Tahir’e kadar köyü ele alan pek çok romancıda görülür. [1]
Yazılış süreci
Yazar, eseri Beymelek’te yüzbaşı olarak kaldığı dönemde kaleme almıştır. Yazmadan önce Antalya’nın köylerine gidip çevre, kişiler ve kişilerin konuşmaları hakkında bilgi sahibi olmak için araştırmalar yapmış, eserde kahramanları kendi düşünceleri ve yerel dilleriyle konuşturmaya çalışmıştır.[2]
Eserin önsözü
Nabizade’nin eserin kısa önsözünde edebi gayesini ve özellikle etkilendiği akımları belirtmiştir. İlk cümlede Nabizade bu eserin realist bir eser olduğunu söyler ve devamında realist-natüralist yazarlara örnekler verir, önsözün geri kalan kısmında Karabibik’ten bahseder.[1] Yer olarak Anadolu köyünü seçmesinin sebebini, o aleme yabancı olanlara tanıtmak olarak açıklar. Son sözlerinde Nabizade, romanının realizmle bağdaştığı yönleri kendisi belirtir. Türk edebiyatına katkıda bulunduğunun farkındadır ve realizmi açıkladığı kısa mukaddimesini "her tarafta ahalimizin lisanı tedkik ve cem’ ve telfik olunmalıdır." dileği ile bitirir.
Yazar, önsözde eseri hakkında - sadeleştirilmiş Türkçesi ile- aşağıdaki açıklamayı yapmıştır:
| “ | Bu romanın geçeceği yeri Anadolu köylerinden seçmeme gelince köylülük ve çiftçilikten uzaksınız, oraları için düşüncelerinize bir kapı açmağa çalıştım. Romanın geçtiği yerlerde, halkımızın işleri, geçimleri üzerinde bilgiler bulacaksınız dillerine de yabancı kalmayacaksınız[1] | ” |
Özet
Romanın konusu Antalya ili Demre ilçesinin Beymelek köyünde geçer. Roman kahramanı Karabibik, askerlik görevi yerine verilen parayı ödemek için babasından kalan on iki dönümlük tarlanın dört dönümünü komşusuna satmıştır; kalan sekiz dönümlük kısmı Yosturoğlu'na kaptırmamak için direnmektedir. Elinde kalan bu tarlayı sürmek için her yıl Koca İmam'ın öküzlerini kiralamaktadır. Kızı Huri'yi koca İmam'ın kayınçosu Sarı ismail'e vererek öküzleri bedava kullanmayı kurar. Sarı ismail'in başka bir kızla evleneceğini öğrenince, Temre köyündeki Rum bakkal Yani'den faizle borç alarak bir çift öküz satın alır. Tarlasını sürer. Yosturoğlu Karabibik'in kızı Huri'yi yeğeni Hüseyin'e ister. Karabibik mutludur. Bir süre sonra hastalanır, ancak kızının mürüvvetini gördüğü için huzurludur.[2]
Beymelek beldesi ve Karabibik
Günümüzde Antalya’nın Demre ilçesine bağlı bir belde olan Beymelek’te, Mayıs-Haziran aylarında düzenlenen "Karabibik Şenliği" adını Karabibik'ten alır[2] Beldedeki kültür merkezi "Karabibik Kültür Merkezi" adını taşır. Roman, Antalya Devlet Tiyatrosu'ndan Hüseyin Erdoğan tarafından aynı adla oyunlaştırılarak 2013 yılında 18. Karabibik Şenlikleri kapsamıdna Beymelek halkı tarafından sahnelenmiştir.[3][4]
Yazarın romanı yazarken kaldığı taş ev, restore edilerek Karabibik Evi adıyla turistik konaklama tesisine dönüştürülmüştür.[2]
Kaynakça
- 1 2 3 Keleş, Aslıhan. "Nabizâde Nazım’ın Hasba ve Karabibik Eserlerinin Önsözleri ile Realizm ve Naturalizm Akımları Etkisinde Yazılmış Zehra Romanının İncelenmesi.". https://www.academia.edu/attachments/37543615/download_file?st=MTQ1MTU0ODcwMyw4OC4yNTAuMjUzLjkyLDQyNjE0NjI%3D&s=swp-toolbar&ct=MTQ1MTU0ODcwMCwxNDUxNTQ4NzEyLDQyNjE0NjI=. Erişim tarihi: 31 Aralık '015.
- 1 2 3 4 Koç, Mustafa. "İlk köy romanı Demre’de yazıldı". Antalyakorfez.com 18 Ocak 2015. http://www.antalyakorfez.com/guncelhaberler/13164/2/ilkkoyromanidemredeyazildi. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ↑ Acar, Ahmet. "İlk gerçekçi köy romanı 'Karabibik' tiyatro oyunu oldu". Doğan Haber Ajansı web sitesi, 7 Haziran 2013. 3 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160103151808/http://www.dha.com.tr/10-yillik-hayalim-gercek-oldu_482381.html. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.
- ↑ Onat, Zehra. "Sahnede Karabibik var!". Zaman gazetesi, 20 Haziran 2013. 5 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20130705213233/http://www.zaman.com.tr:80/kultur_sahnede-karabibik-var_2102352.html. Erişim tarihi: 31 Aralık 2015.