Katolik teolojisi

<th style="background:white; colspan="2"> Katolik Kilisesi Yönetim Papa Papa I. Franciscus Kutsal Makam • Kardinaller Heyeti Ekümenik Konsil Piskoposçu Yönetim Latin Kilisesi • Doğu Katolik Kiliseleri Geçmiş Tarihçe Hıristiyanlık • Katoliklik Apostolik Veraset Kilise'nin Dört İşareti • On Emir İsa'nın Çarmıha Gerilişi Dirilişi & Göğe Yükselişi Meryem'in Göğe Kabulü Katolik Kilisesi'ne Eleştiriler Teoloji Üçlü Birlik Baba Tanrı • Oğul İsa • Kutsal Ruh Katolik Teolojisi • Apolojetik İlahi lütuf • Sakramentler Araf (Hıristiyanlik) • Kurtuluş Orijinal Günah • Azizler • Dogma Bakire Meryem • Meryemoloji Siret-i Meryem Litürji ve Tapınma Katolik Litürji Efkaristiya • Tapınma Duası Litürjik Yıl • Kanonik İncil Ayin ve Tören Roman Ayini • Ermeni Ayini İskender Ayini • Bizans Ayini Antakya Ayini Batı Süryani Ayini Doğu Süryani Ayini Diğer Konular Kilise ve bilim • Ekümenizm Evrim Teorisi • Monastisizm Dua • Müzik • Sanat

Katolik Kilisesi teolojisi ya da kısaca Katolik ilahiyatı, Katolik Kilisesi Öğretici Kurumunun yetkisinde, doğal hukuka, kilise kanunlarına, dini yazılara, vahye ve elçisel geleneğe dayanmaktadır.^[1][2]

Katolik Kilisesinin öğretileri, İznik İman Açıklaması ve Elçilerin İman Açıklamalarını da içeren Katolik Kilisesi Kateşizmi’’nde özetlenmiştir.^[3][4] Katolik öğretileri , tarih boyunca önemli konular hakkında Papa’ın çağrısıyla toplanan kilise konsillerinde konuşulmuş ve netleştirilmiştir.^[5] Ayrıca, İsa’dan 50 yıl sonra havariler tarafından gerçekleştirilen Kudüs Konsili ilk konsil ve 1962 ile 1965 yılları arasında gerçekletirilen İkinci Vatikan Konsili son Ekümenik konsil olarak kabul edilmektedir.^[6] Katolik Kilisesinin Kutsal Ruh tarafından yönlendirildiğine ve öğretilerin hiç bozulmadan hatasızca korunduğuna inanılmaktadır.^[7] Kiliseye göre, Kutsal Ruh; dini yazılar ve elçisel gelenek yoluyla tanrısal gerçekleri ortaya koymaktadır. Elçisel gelenek, havarilerden beri kilise aracılığıyla aktarılan inançlardan oluşmaktadır.^[8]

Ekümenik Konsillerin yorumlanmasında Ruhbanlar, Papa ile birlik içinde mevcut öğretileri yanlışlarken veya doğrularken, Papalık tarafından da bildirilmiş şekliyle, Katolik Kilisesinin Öğretici Kurumu olan Magisterium’un onaylamış veya doğrulamış öğretilerinin hatasız olduğu kabul edilir.^[9] Katolik teolojideki kilise kanunlarıyla, laik kanunları ilk ayıran İtalyan Protestan Alberico Gentili olmuştur.^[9]

Litürji anlamına da gelen Katolik Kilisesinde ki ibadetler, kilise otoritesi tarafından belirlenmiştir. Efkaristiya ayini ve yedi sakrament ibadetlerin temelini oluşturmaktadır. Bunlara ek olarak, kişisel dualar, tespih duası, Haçın Durakları gibi ibadet çeşitleri de bulunmaktadır.

İnanç ilkeleri

İnsan ile Tanrı arasındaki ilişki

Katolik Kilisesi; Tanrı arzusu insanın yüreğinde vardır, çünkü insan Tanrı tarafından ve Tanrı için yaratıldı; Tanrı insanı kendisine doğru çekmeye devam ediyor, insan da aradığı gerçeği ve mutluluğu yalnız Tanrı’da bulabilir öğretisine sahiptir^[10]:

“	İnsan Tanrı’yı unutsa ve reddetse bile, Tanrı, insanın yaşaması ve mutluluğu bulması için, her insanı durmadan Kendisini aramaya çağırır.[11] İnsanın yetenekleri insanı, kişiliği olan bir Tanrı varlığını tanımaya götürebilir. İnsanın Kendisine yakın olabilmesi için, Tanrı kendisini insana açıklamak ve insana bu vahyi inançla kabul etme gücü vermek istedi. Bununla birlikte Tanrı varlığını gösteren kanıtlar inancı hazırlayabilir ve imanın insan aklına aykırı olmadığını göstermeye yardımcı olabilir.[12]	„
—Katolik Kilisesi Din ve Ahlâk İlkeleri

Kilise İnsan Tanrı’yla ilişki kurabilir başlıklı bölümü, insan doğası ve eğilimi gereği dinsel bir yaratıktır. Tanrı’ dan gelip, Tanrı’ya giden insan tamamen insanca bir yaşamı ancak Tanrı’yla olan özgürce bağı sayesinde yaşar ifadeleriyle özetler.^[13]

Tanrı’nın insanı karşılaması

Kiliseye göre, Eski Ahit'ten başlayarak kendini yavaş yavaş gösteren Tanrı, bir insan olarak yeryüzüne oğlu İsa Mesih'i göndererek bu vahiy tamamlanmıştır. Bu vahyin Adem ve Havva'nın günah işleyip yeryüzüne geldikten sonra kesilmediği^[14][15], aksine, Tanrının onların düşüşünden sonra onlara bir kurtarıcı sözü verdiğini öğretmektedir. Tanrı, Nuh ve İbrahim ile yaptığı anlaşmalarla kendisini ortaya koyduklarına inanılır^[16][17]. Tanrı, Sina Dağı'nda Musa'ya yasayı teslim etmiş^[18] ve Eski Ahitte yer alan peygamberler aracılığıyla da konuşmuştur^[19].

Kaynakça

1. "CCC, 74–95". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a2.htm. 
2. "CCC, 1953–1955". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p3s1c3a1.htm. 
3. Marthaler, Berard L., ed. (1994). "Preface". Introducing the Catechism of the Catholic Church: Traditional Themes and Contemporary Issues. New York: Paulist Press. ISBN 978-0-8091-3495-3. https://books.google.com/books?id=QLbf1iijp-cC. 
4. John Paul II (1997). "Laetamur magnopere". Vatican. 2008-02-11 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20080211121910/http://www.usccb.org/catechism/text/laetamurmagnopere.htm. Erişim tarihi: 2008-03-09. 
5. McManners, John, ed. (2001). "Chapter 1". Oxford Illustrated History of Christianity. Oxford: Oxford University Press. s. 37–38. ISBN 978-0-19-285439-1. https://books.google.com/books?id=DhpKxQT8n74C. 
6. McManners, John, ed. (2001). "Chapter 1". Oxford Illustrated History of Christianity. Oxford: Oxford University Press. s. 37. ISBN 978-0-19-285439-1. https://books.google.com/books?id=DhpKxQT8n74C. ""In Acts 15 scripture recorded the apostles meeting in synod to reach a common policy about the Gentile mission."" 
7. "CCC, 891". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p123a9p4.htm. 
8. Schreck, Alan (2000). The Essential Catholic Catechism: A Readable, Comprehensive Catechism of the Catholic Faith (Revised bas.). Franciscan Media. s. 16–19. ISBN 978-1-56955-128-8. https://books.google.com/books?id=pSIGAAAACAAJ. 
9. Schreck, Alan (2000). The Essential Catholic Catechism: A Readable, Comprehensive Catechism of the Catholic Faith (Revised bas.). Franciscan Media. s. 30. ISBN 978-1-56955-128-8. https://books.google.com/books?id=pSIGAAAACAAJ. 
10. "CCC, 27". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c1.htm. 
11. "CCC, 30". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c1.htm. 
12. "CCC, 35". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c1.htm. 
13. "CCC, 44". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c1.htm. 
14. "CCC, 54". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a1.htm. 
15. "CCC, 55". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a1.htm. 
16. "CCC, 56". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a1.htm. 
17. "CCC, 59". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a1.htm. 
18. "CCC, 62". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a1.htm. 
19. "CCC, 64". Vatican.va. http://www.vatican.va/archive/ccc_css/archive/catechism/p1s1c2a1.htm.