Ker
Ker – Türk ve Altay mitolojilerinde kötü varlık anlamına gelen genel bir kavramdır. Ger (Gir, Kir) olarak da söylenir.
Tanım ve Anlam
Çoğu zaman, kötücül varlıkların adlarının önünde yer alan bir sıfat olarak kullanılır. O varlığın kötücül bir özelliğe sahip olduğunu gösterir. Tek ayaklı, tek gözlü, tek kollu kel varlıklardır. Sümerlerde Kur adlı bir yer altı canavarı bulunur ki, yeraltında yaşayan varlıkların Ker sözcüğü ile tanımlanması bununla bağlantılı olabilir. Yeraltında yaşadığına inanılan Ötker adlı kötü varlıklar da bunların bir türüdür. Öteki aleme ait canlılar daima tek gözlü olarak betimlenir. Ker sözcüğünün Kör anlamına geldiğini öne süren görüşler de mevcuttur. Bu sıfatla anılan beş önemli varlık bulunur.
- Ker Yutpa: Yeraltı Ejderi
- Ker Abra: Yeraltı Yılanı
- Ker Arat: Yeraltı Balığı
- Ker Doydu: Yeraltı Balığı
Etimoloji
(Ker/Ger/Gir) kökünden türemiştir. Kör sözcüğüyle bağlantılı olması muhtemeldir. Kör (görmeyen) sözü farsça olarak geçer fakat Türkçedeki "Gör" köküyle bağlantılıdır. Farsçaya Türkçeden geçmiştir. Geri ve gerilim sözcükleri ile aynı köke aittir. Bu kelime Eski Türkçede ve Moğolcada aynı zamanda sınır, kenar anlamı taşır ve Kire/Ker/Her/Har olarak ifade edilir.
Kaynak
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)