Kereviz
 | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Bilimsel sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| | ||||||||||||||||||||
| Apium graveolens L. | ||||||||||||||||||||
| Dış bağlantılar | ||||||||||||||||||||
|
Kereviz (Apium graveolens), maydanozgiller Apiaceae familyası içinde, batı ve kuzey Avrupa sahil bölgelerinin ve özellikle de bu bölgelerin çukur ve sazlık kesimlerinin yerlisi kabul edilen, yenilebilir, iki senelik bir bitkidir. Bir metreye kadar boy atabilir. Çiçekleri krem rengine çalan beyaz renkte, 2-3 mm. çapındadır.
Tarih
Eski Yunan uygarlığınca iyi bilinen bir bitki olan kerevizin gıda olarak kullanımının ilk izlerine Sisam adası kalıntılarında rastlanmıştır. Homeros'un İlyada'sında atların Troya yakınlarındaki sazlıklarda yetişen yaban kerevizi ile otlandıkları dizesi yer almakta, Odissea'da Kalipso'nun mağarasının yakınında yine yaban kerevizi yetişmektedir.
Gıda amaçlı kullanımı
Kereviz zeytinyağlı olarak, dolması yapılarak, haşlanmış sebze olarak, salatası veya çorbası yapılarak yaygın şekilde tüketilen bir sebzedir. Özellikle güney Avrupa mutfak geleneklerinde, Fransız mutfağında, ABD'de Louisiana yemek kültüründe önemli yeri vardır.
Kereviz tohumları tatlandırıcı baharat olarak kullanılır. Baharatlık amaca dönük kereviz tohumu yemeklik tuz ile karıştırılarak "kereviz tuzu" adı altında piyasaya sürülür ve yemeklerde ve kokteyllerde olağan tuza alternatif bir ürün oluşturur. Bloody Mary kokteyli ve hot dog sandviçleri kereviz tuzu ile özdeşleşmiş iki tanınmış üründür.
Çin kerevizi veya Şark kerevizi daha ince saplı olup, tadı daha keskindir. Çin mutfağında genellikle karışık yağlı kızartmalarda ve çorbalarda rastlanır.
Şifa amaçlı kullanımı
Kerevizin yaprak ve saplarının, bol vitaminleri ve çeşitli madeni maddeleriyle çok faydalı olduğunu belirten uzmanlar, mideyi kuvvetlendirdiğini ve iştah açtığını bildiriyor. Uzmanlar, kerevizin, iç salgı bezlerini ve özellikle vücutta çok çeşitli vazifesi olan böbrek üstü bezlerini çalıştırdığını, sinir yorgunluğunu da önlediğini ifade ediyor. Kanı pisliklerinden temizlemesine ve sivilcelerin geçmesine, yüzün pembe bir hal almasına yaradığını vurgulayan uzmanlar, kerevizin diğer faydalarını şöyle sıralıyor: "Karaciğerin şişliğini giderip onu yorgunluk maddelerinden temizliyor. Sarılığı gideriyor, böbrekleri çalıştırıyor, fazla suyu dışarı atıyor. Böbreklerden kumu, taşı döküyor. Şişmanları zayıflatıyor ve cinsel faaliyeti çok arttırıyor."
Bitkinin körpe yaprakları, güneşsiz ve havadar bir yerde kurutularak havanda ezilip toz haline getirilir ve bazı yiyeceklere, çeşni vermesi için serpilir. Bitkinin tohumları da kurutulup ezilerek kereviz tuzu olarak bazı yiyeceklere katılır. Tuzsuz rejimlerde sofra tuzu yerine kullanılır.
Dış bağlantılar
- ABD Tarım Bakanlığı kereviz kalite standartları (İngilizce)