Halkis
| Halkis Halkida Χαλκίδα |
|
 |
|
  Halkis Halkida |
|
| Koordinatlar: 38°28′K 23°36′D / 38.467°K 23.6°D | |
| Ülke |  Yunanistan |
|---|---|
| Bölge | Orta Yunanistan |
| Nüfus (2001) | |
| - Toplam | 92.202 |
| İnternet sitesi: http://www.dimos-xalkideon.gr/ | |
Halkis ya da Halkida (Yunanca: Χαλκίδα), Yunanistan'a bağlı Eğriboz (Evvoia) Adasındaki Evvoia ilinin (nomos) merkezi kent. Adayı anakaradan ayıran ve Eğriboz Körfezini doğu-batı doğrultusunda ikiye bölen Euripos (Evripos) adlı boğazın en dar yerinde kurulmuştur. Boğaz bu noktada, genişliği ancak metrelerle ölçülecek kadar daralır.
Tarih
Adı, çok eski tunç sanayisinden (Halkos) geliyordu. Yakınlarında bakır madenleri işletilen Halkis, MÖ 8. yüzyıldan başlayarak güçlü bir site haline geldi. Halkis, Teselya, Trakya, Makedonya ve Attika'dan gelen ticaret yollarının birleştiği yerde kurulmuştu. Lelantin Savaşı'nda (MÖ 8. yüzyıl) komşu Eretria'yı yenilgiye uğratarak Lelantin Ovasını ele geçirdi. Halkis'te yaşayan Ionyalılar Sicilya, İtalya, Suriye ve Khalkidiki Yarımadasında birçok koloni kurdular. Kent, MÖ 506'da Boiotialıların yanında Atina'ya karşı savaştı, ama yenilgiye uğrayınca toprakları Atina'dan gelenler arasında paylaşıldı. MÖ 479'da da Plataia'da Perslere karşı savaşan Halkis, daha sonra Attik Delos Birliği'ne katıldı ve MÖ 441'e değin Atinalılara karşı çeşitli ayaklanmalara öncülük etti. Aristoteles Halkis'te ölmüştü (MÖ 322).
Kent Roma döneminde büyük önem kazandı. Ama Romalılarla yaptıkları son savaşta Akhalara katılınca (MÖ 146), Roma yönetimi kente karşı misillemeye girişti. İsa'dan sonraki ilk dönemlerde Euripos adıyla biliniyordu. Yaklaşık 1209-1470 arasında Venediklilerin kurduğu Negroponte Krallığı'nın başkenti oldu ve bu konumunu, 1470'te Osmanlı yönetimine girene değin sürdürdü. 1830'da Yunanistan Krallığı'na bağlandı ve 1940-44 arasında Alman işgalinde kaldı.
Ekonomi
Halkis, II. Dünya Savaşı'ndan sonraki hızlı gelişimini ve refahını, Atinalıların ilgi gösterdiği bir tatil yöresi olmasına ve yoğun tarımsal ticaretine borçludur. Kent bir canlı hayvan ve tereyağı pazarıdır. Avlon'daki çimento fabrikasının üretimi, yerel limanlar aracılığıyla dışarı satılır. Bugünkü Halkis, Kastro denen eski kent ile damıtımevlerinin ve tarım araçları üreten fabrikaların bulunduğu sanayi bölgesi Proastion'dan oluşmaktadır. Antik kentten günümüze hiçbir kalıntı ulaşamamıştır.
Ulaşım
Eğriboz'daki düzensiz Evripou gelgit akıntısı, günde altı-yedi kez (bazı mevsimler daha sık) yön değiştirir; bu, çok ender rastlanan bir doğa olayıdır. MÖ 411'den başlayarak Eğriboz'u anakaraya bağlayan birçok köprü yapılmıştır; bunların sonuncusu olan ve 1962'de tamamlanan açılır kapanır köprü günümüzde de kullanılmaktadır. Halkis ve Eğriboz'u Yunanistan anakarasına bağlayan ikinci köprü olan asma köprü 1993'te açılmıştır.