Kimal Akishev
| Kimal Akishev | |
|---|---|
| Doğum | 1924 |
| Ölüm | 2003 |
| Eğitim | Kazan Üniversitesi |
| Meslek | Türkolog |
Kimal Akishev (Türkçe: Kemal Akişev) (1924-2003) bilim insanı, arkeolog ve tarihçi.
Önceki yılları
Türk asıllı bir kabilenin beşinci nesil torunlarındandır. Babasının adı Abu Ali ve annesinin adı Gaziza'dır. Ailesinin en genç üyesidir. Dört kız, iki de erkek kardeşi vardır. Güney Sibirya - Kuzey Kazakistan bölgesinde doğmuştur. Dedesi Aujan Chormanov tarafından Keregetas dağlarında Türk kültürü ile büyütülmüştü. 1930'lu yıllardaki kıtlıktan dayısı Kanysh Satpaev'in yardımıyla kurtulmuştu ancak bu sırada annesini, babasını ve kız kardeşlerini kaybetmişti. Bakımını dayısı üstlendiği için bir süreliğine Satpaev soyadını kullandı. Alma-Ata'daki liseden mezun olmadan önce babasının anısına eski soyadını kullanmaya başladı ve 1942 yılında adı resmen Kimal Akishev oldu. 1943 yılında orduya alındı. 1944'te kolundan yaralandı. Bu sakatlığı yüzünden ordudan terhis edildi ve Alma-Ata'ya geri döndü.
Etkin yılları
1945 yılında Kazan Üniversitesi'ne başladı. Doktorasını Leningrad'daki SSCB Arkeoloji Enstitüsü'nde yaptı. 1954'ten itibaren de çeşitli arkeolojik kazılar gerçekleştirdi. Bunlardan en önemlileri Otrar Kenti, Besshatyr (Beş Çadır), Saka piramitleri ve Esik Kurganı'dır. Bunlardan en çok bilineni Kimal Akishev'e dünya çapında bir ün getiren M.Ö. 5. yüzyıla ait olan türk mezarı Esik Kurganı'dır. 1969 yılında gerçekleştirdiği bu kazıda Bakır Çağı Türklerine ait en önemli eserlerden biri olan Altın Elbiseli Adam'ı bulmuştur.
Kimal Akishev'in 200'den fazla bilimsel çalışması, kitabı ve makalesi vardır. Bunlardan pek çoğu çeşitli dillere çevrilmiştir. Bazılarının yazılmasına eşi de yardım etmiştir. Çalışmalarında Bronz Çağı'ndaki kültür ve yaşayışı incelemiştir. Tarımın kökeni, göçebe hayvancılık, göçebe hayatta politika, sosyal yapı ve ekonomi incelediği başlıca konulardır. 1967 yılında "Orta Kazakistan'ın Tarih Öncesi Kültürü" ile ödül kazanmıştır. 1982 yılında Kazakistan Devlet Ödülü'ne layık görülmüştür. 1989 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü'ne yabancı üye olarak seçilmiştir.