Kitap kırımı

Kitap kırımı; kitap üretim sürecinde baskıdan sonra ve ciltlemeden önce gelen, kitap sayfalarının katlandığı aşamadır.^[1]

19. yüzyılın ortalarına kadar kitap kırımı elle yapıldı. 1880'lerde ve 1890'larda Brown ve Dexter ile kitap kırım/katlama makineleri pazara girdi. 1910'lu yıllarda el ile katlama sıklığı çok azalmıştı ve 1914'te yayıncılar el ile katlamanın neredeyse demode olduğunu ilan ettiler.^[1]

Kırım/katlama işlemleri kitap dışında aynı zamanda posta, dergi ve broşür gibi diğer baskı ürünlerinin üretimi için de gereklidir.

Kırım/Katlama Makineleri

Kırım/katlama makinelerinde genel olarak 2 temel mekanizma kullanılmaktadır: Çanta kırım katlama ve balta kırım katlama.^[2][3][4]

Çanta Kırım Katlama

Çanta kırım katlamada kağıt ilk olarak devinim yapan 2 silindirin arasından geçer. Bu silindirler kağıdı, hafif bir açıyla bükülecekleri kılavuz kalıba doğru yönlendirir. Kılavuz kalıpların uzak ucunda kağıt durma noktası bulunur. Silindirler dönmeye devam ettikçe kağıt da durma noktasına varıncaya kadar kalıplar arasında kaymaya devam eder. Daha sonra gidecek bir yeri kalmaz; silindirler ve açılı kalıplar arasındaki kesişme noktasında çantalanır. Silindirler kaymaya devam ettikçe çanta da bir çift kıstırma silindiri tarafından yakalanana kadar genişler ve sonra çanta bu silindir tarafından çekilerek sıkıştırılır. Son olarak burada düzgünce kıvrılarak düzleştirilir.

Çanta kırım katlamada kağıt durma noktasının yeri katlanmanın nerede olacağını belirler. Aynı zamanda çanta kırım katlayıcı sadece 3 silindir içerebilir. Bu silindirlerden bir tanesi giriş silindirleriyle ve kıstırma silindiriyle birlikte kullanılır.^[2]

Çanta kırım katlamalar hızlı, kolay, verimli ve küçük katlama toleranslı olmasına rağmen, 40g/m²'den az ve 120g/m²'den fazla gramaja sahip olan kağıt yüzeyleri için uygun değildir.^[2]

Balta Kırım Katlama

Balta kırım katlamada kağıt yaprağı, iki beslemesiz silindir üzerinden yatay olarak gönderilir ve kağıt durma noktasına ulaşıncaya kadar devam eder. Burası bıçağın kağıda itildiği ve 2 silindir arasında katlamanın oluşturulduğu noktadır.^[2]

Balta kırım katlama, çanta kırım katlamadan yavaş olmasına rağmen, ekstrem gramaj değerlerinde daha iyi ve daha kesin sonuçlar vermektedir. Aynı zamanda küçük katlama toleranslarına sahiptir, ancak makine olarak daha karmaşık yapıdadırlar.^[2]

Katlama Çeşitleri

1. Mektup Katlama / C-Katlama / Üçlü Katlama 2. Üçlü Katlama / Kapı Şeklinde Katlama 3. Çift Kapı Şeklinde Katlama / Rulo Katlama 4. Z-Katlama / Akordeon (6-sayfa) 5. Çift Katlama / Çift Paralel Katlama 6. Fransız Katlama / Çift Dik Açılı Katlama ^[2]

Paralel Katlama

Bir kağıdı aynı doğrultuda birden fazla defa katlamaya paralel katlama adı verilir. En çok bilinen örnekleri şunlardır: Yarım katlama, mektup katlama, kapı şeklinde katlama ve Z-katlama.^[2]

Çapraz Katlama

Çapraz katlamada kağıt ilk önce katlanır, daha sonra 90 derece döndürülür, en sonunda tekrar katlanır. Bu sebeple kıvrımlar dik açılarda birbirlerini keserler. En temel çapraz katlama Fransız katlama veya dik açılı katlamadır.^[2]

Ayrıca bakınız

• Kitap
• Kitap tıraşlama
• Yayımcılık

Referanslar

1. Patricia Lockhart Fleming (2004). "The Binding Trades". Patricia Lockhart Fleming and Yvan Lamonde. History of the Book in Canada. 2: 1840–1918. University of Toronto Press. s. 101. ISBN 978-0-8020-8012-7. 
2. "Folding". International Paper Company. 15 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. https://web.archive.org/web/20100515035954/http://glossary.ippaper.com/default.asp?req=knowledge/article/213. Erişim tarihi: 7 Ekim 2010. 
3. Nicole Howard (Eylül 2005). The book: the life story of a technology. Greenwood Publishing Group. s. 63–. ISBN 978-0-313-33028-5. http://books.google.com/books?id=4WwdMJKXzhEC&pg=PA63. Erişim tarihi: 8 Ocak 2012. 
4. Rose Gonnella; Christopher J. Navetta (2 Temmuz 2010). Comp It Up: A Studio Skills Foundation. Cengage Learning. s. 3–. ISBN 978-1-4283-2235-6. http://books.google.com/books?id=WTvDQgijeSkC&pg=SA3-PA74. Erişim tarihi: 8 Ocak 2012.