Kufi Çayı
Kufi Çayı, Büyük Menderes Nehri'nin kollarından biridir. Uzunluğu 98 km, yağış alanı 2015 km²'dir. Yıllık ortalama akım 3368 m/sn, maksimum akım 35644 m/sn'dir. Ortalama yıllık 106.213.248 m³ su taşımaktadır[1]. Çay, Sandıklı ovasının doğu ve kuzeyindeki dağlardan kaynağını almaktadır.
Kış yağışları ve kar erimeleri nedeniyle Mart ayında maksimum akışa ulaşır. Haziran ve Ekim ayları arasında fazla bir akım gözlenmez, bazen çay yatağı kuru haldedir. Akımın %97'si kış mevsiminde, %2,4'ü yaz-sonbaharda gerçekleşir. Vadinin Şeyhyahşi Köyü civarında akarsuyun suyunun kaçtığı bir düden bulunur. Kalker bloklarının bulunduğu alandan giden suyun Işıklı kaynaklarından çıkarak, Işıklı Gölü'ne ulaştığı düşünülmektedir[1].
Kufi Çayı Ortadağ ve Burgazdağ arasındaki vadisinde oluşturduğu boğaz vadi ulaşım açısından önemlidir. Boğaz vadinin genişliği 1-1,5 km, uzunluğu 36 km'dir.Sandıklı- Çivril arasında ulaşıma en uygun geçiş alanıdır. 1176 yılında yapılan Miryokefalon Muharebesi'nin Kufi Boğazında olduğu düşünülmektedir. Çay, Çapak Köyü yakınlarında kalker tabakaları üzerinde daha dar ve derin yeni bir boğaz vadi oluşturmuştur. Orta Kufi Boğazı denilen vadi; 25–40 m genişliğinde, 50–100 m derinliğinde, 2 km uzunluğundadır[1].
1952 yılına kadar Çivril yakınlarından Büyük Menderes Nehrine ulaşan çay taşkınlara neden olmaktaydı. Yapılan kanalla Işıklı Gölü'ne bağlanan çayın taşkınları kontrol altına alınmıştır. Işıklı Gölü, kufi Çay'ının taşıdığı alüvyal malzemenin birikmesiyle oluşmuştur.[2].
Kaynakça
- 1 2 3 CEYLAN, Dr. Mehmet Akif; ESKİKURT, Adnan. "kufi Çayı boğazının Doğal ve Tarihi Coğrafyası". Marmara Coğrafya Dergisi. http://www.marmaracografya.com/pdf/3.8%28s.123-152%29dr.m.akifceylan-aras.gor.adnaneskikurt-kuficayibogazinindogalvetarihicografyasi.pdf. Erişim tarihi: 14 Ekim 2015.
- ↑ "Gökgöl Işıklı Sulak Alanı". denizli.ormansu.gov.tr. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160205213852/http://denizli.ormansu.gov.tr/Denizli/AnaSayfa/korunanalanlarimiz/gokgolisiklisulakalani.aspx?sflang=tr. Erişim tarihi: 14 Ekim 2015.