Kurt Bittel
Kurt Bittel (d. 5 Temmuz 1907, Heidenheim - ö. 30 Ocak 1991, Heidenheim, Almanya), Hitit arkeolojisi alanında yaptığı çalışmalarla tanınan Alman arkeolog.
Yaşamı
Öğrenimini Tübingen Üniversitesi'nde tamamladı. 1930'da Marburg Üniversitesi'nde doktora yaptı. Aynı yıl Frankfurt'ta Roma-Germen Kurulu'nda çalışmaya başladı. 1931-33 arasında Kahire'de Alman Arkeoloji Enstitüsü'nde görev yaptı. Mısır ve Anadolu'da kazılara katıldı. 1938-44 arasında İstanbul'daki Alman Arkeoloji Enstitüsü'nde yönetici olarak çalıştı. 1946'dan 1953'e değin Tübingen Üniversitesi'nde ve 1951'den başlayarak İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde yeni kurulan Prehistorya Bölümü'nde öğretim üyesi olarak ders verdi. 1954'te yeniden İstanbul Alman Arkeoloji Enstitüsü yöneticisi oldu. 1960'ta bu enstitünün Berlin'deki merkezinin başkanlığına getirildi. 1972'de emekli olduktan sonra Tübingen Üniversitesi'nde bir süre daha ders verdi.
Bittel, Londra'daki Kraliyet Akademisi, Cambridge'deki Prehistorya Derneği, Dublin'deki İrlanda Kraliyet Akademisi, Arkeoloji Enstitüsü, Amerikan Arkeoloji Enstitüsü ve Türk Tarih Kurumu gibi bilimsel araştırma kurumlarının da üyesiydi.
Almanya ve Mısır'daki araştırmalarıyla Tarihöncesi konusunda uzmanlaşan Bittel, Orta Anadolu'daki bu dönem kültürlerinin saptanmasına önemli katkılarda bulunmuştur.
Çorum yakınlarındaki Boğazköy'de 20. yüzyıl başlarında yapılan kazılar, burada Hititlerin başkenti Hattuşa'nın görkemli buluntularının varlığını göstermişti. Bittel, bu bulguları daha sağlıklı tarihleyebilmek amacıyla, I. Dünya Savaşı nedeniyle ara verilen çalışmaları 1931 yılında yeniden başlattı.[1] Kentte en uzun süreli yerleşimin Büyükkale denen yerde olduğu varsayımıyla araştırmalarına orada başladı ve daha ilk kazı çukurunda Hititlerin binlerce tabletten oluşan devlet arşivini buldu. Bu yazılı kaynaklar yalnızca Hitit uygarlığının aydınlatılmasını sağlamakla kalmadı, Hititlerin ilişkide bulunduğu Asur ve Mısır gibi başka uygarlıklar ve komşuları konusunda da önemli bilgiler verdi. Boğazköy kazılarını Bittel'den sonra Peter Neve sürdürmüştür.
Bittel, ayrıntılı araştırmalarıyla Hititlerin erken dönemindeki yayılma alanlarını belirlemiş, Hitit öncesi yerleşmelerin de aynı yerlerde bulunduğunu ortaya çıkarmıştır. Boğazköy yakınındaki Yazılıkaya açık hava tapınağının ve burada kayalar üstündeki kabartmaların anlamına ilişkin açıklamalar getirmiştir. Gene Boğazköy yakınlarındaki Osmankayası mezar buluntularıyla Hititlerin Eski Krallık dönemindeki ölü gömme biçimlerini saptamıştır.
Hitit uygarlığı dışında, Selçuklu mezar taşları, Roma dönemi yol şebekesi ve Avrupa barok kilise yapıtları üzerine de çalışmalar yapmıştır.[2]
Yapıtları
Bittel'in başlıca yapıtları şunlardır.
- Die Felsbilder von Yazilikaya (1934; Yazılıkaya Kaya Kabartmaları)
- Die Ruinen von Boǧazköy, der Hauptstadt des Hethiterreiches (1937; Hitit İmparatorluğu2nun Başkenti Boğazköy Harabeleri)
- Hethitische Bestattungsbräuche (1940; Hitit Ölü Gömme Gelenekleri)
- Yazilikaya. Architektur, Felsbilder, Inschriften und Kleinfunde (1941; R. Naumann ve H. Otta ile birlikte, Yazılıkaya, Mimarlık, Kaya Kabartmaları, Yazıtlar ve Küçük Buluntular)
- Kleinasiatische Studien (1942; Küçük Asya Çalışmaları)
- Ön Asya Tarih Öncesi Çağları-Mısır, Filistin, Suriye (1945)
- Boğazköy (1951; Halet Çambel ile birlikte)
- Hethier, I. Geschihte, II. Religion (1959; Hititler, I. Tarih, II. Din)
- Hattusha. The Capital of the Hittites (1970; Hattuşa, Hititler'in Başkenti)
- Boğazköy Führer (1971; Boğazköy Rehberi)
- Die Hethier (1976; Hititler)
Kaynakça
- ↑ Hattuşaş (Boğazköy), ekitap.kulturturizm.gov.tr
- ↑ Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition