LMT
LMT (Local Mean Time), herhangi bir meridyen üzerindeki gözlemcinin gözlediği güneş zamanı. İngilizce local mean time kavramı "yerel ortalama zaman" anlamına gelir. LMT herhangi bir meridyen boyunca aynıdır.[1]
LMT herhangi bir meridyen üzerindeki gerçek güneş zamanını verir. Yani herhangi bir meridyen boyunca LMT'ye göre saat öğlen 12 iken Güneş tam tepede görünür.[2]
LMT her meridyende değiştiği için gündelik hayatta pratik olarak kullanımı zordur. Örneğin Türkiye 26°-45° doğu meridyenleri üzerindedir. Batı ve doğu ucu arasındaki zaman farkı (19 meridyen x 4 dakika) 76 dakikadır.[3] Yani batı ucunda LMT'ye göre saat öğlen 12:00 iken doğu ucunda 13:16'dır. Bu zaman farkını ortadan kaldırmak için zaman dilimi boyunca standart zaman (UTC+2) kullanılır. Standart zamana yaz saati düzeltmesi dahil değildir.
Greenwich'teki başlangıç meridyeni (0° boylamı) üzerinde LMT ve standart zaman aynıdır.
LMT'den başlıca hava seyrüseferinde astronomi almanakları kullanılarak herhangi bir meridyen üzerindeki gündoğumu ve günbatımı zamanlarını hesaplamakta yararlanılır.[4]
Örnek LMT hesabı
Şu an 00°20' batı boylamında öğlen ise 3° batı boylamında öğlen ne zaman gerçekleşmiştir veya gerçekleşecektir?
Çözüm: Her bir boylam derecesi 4 dakikalık zamana, her bir boylam dakikası 4 saniyelik zamana eşittir.[1] Örnekteki iki boylam arasındaki fark 2°40'dır.
- 2 x 4 = 8 dakika
- 40 x 4 = 160 saniye = 2 dakika 40 saniye
3° batı boylamı "daha batıda" olduğu için öğlen 10 dakika 40 saniye "sonra" gerçekleşecektir.
Kaynakça
- Pooley, Dorothy, ve David Robson. The Air Pilot's Manual 3: Air Navigation. 6. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2010.