Mahmud Raif Efendi

Sultan III.Selim'in Londra Büyükelçisi Yusuf Agah Efendi, Yanında Serkatibi Mahmud Raif Efendi'yle Beraber, İngiliz Kralı III.George'a Güven Mektubu Sunma Töreninde (1793)
Gravürden Detay: Sultan III.Selim'in Londra Büyükelçisi Yusuf Agah Efendi, Yanında Serkatibi Mahmud Raif Efendi'yle Beraber, İngiliz Kralı III.George'a Güven Mektubu Sunma Töreninde (1793)

Mahmud Raif Efendi (ö.1807), Osmanlı reis'ül-küttâbı, ıslahat yazarı, ressamı ve musiki erbabıdır [1][2].


Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk daimi yurtdışı sefarethanesi olan Londra Büyükelçiliği'nde, 1793-1797 yılları arasında büyükelçi Yusuf Agah Efendi'nin serkatipliğini (başkatipliğini) yapmıştır [1][3].

Mahmud Raif Efendi, Londra dönüşünde İstanbul'da 1798 yılında Fransızca yayınladığı Tableau des Nouveaux Reglements de L'Empire Ottoman (Osmanlı İmparatorluğu'nda Yeni Nizamların Cetveli) adlı eseriyle tanınmaktadır; Osmanlı İmparatorluğu'nun Nizam-ı Cedid hareketleri sonucunda sahip olduğu yenilikleri anlatan bu kitap [4] 1988 yılında Latin hafleriyle Türkçe olarak ta basılmış [5] ve bu kitap hakkında bir de inceleme eseri yayınlanmıştır [6]. Kitapta 28 adet detaylı çizim de bulunmaktadır [7].

Mahmud Raif Efendi, Londra'da bulunduğu sırada coğrafyanın faydalarını anlatan "Ucalet-ül Coğrafya" adlı bir eseri Fransızca hazırlamış, Viyana maslahatgüzarı Yakovaki Efendi tarafından Türkçeye çevrilen bu eser Üsküdar matbaasında 1804 basılarak, yine ayni matbaada bir yıl önce basılan Cedid Atlas'ın başına eklenerek beraberce ciltlenmiştir [1]. Mahmud Raif Efendi'nin bir diğer eseri de, Fransızca yazdığı ve o zamana kadar alışılmış olan sefaretnamelerden çok farklı bir üslupla yazdığı ve İngiltere'yi anlattığı Journal du Voyage de Mahmoud Raif Efendi en Angleterre 'dir [8]; bu eserin orijinali Topkapı Sarayı'nda bulunmaktadır [3][8].

"İngiliz Mahmud" olarak ta bilinen [9] Mahmud Raif Efendi, özellikle Napolyon Bonapart Fransa'sına karşı Bâb-ı Âli'nin İngiltere yanlısı siyasetinin bir göstergesi olarak 1800-1805 tarihleri arasında reis'ül-küttablık vazifesinde bulundurulmuş; Haziran 1798'de İskenderiye'yi alan ve Nil Vadisi boyunca Mısır'ı işgale başlayan Napolyon Bonapart'a karşı oluşturulan ve özellikle Adriyatik Denizi'nde faal olan Rus-Osmanlı müşterek donanmasına diplomatik temsilci olarak atanmış, 1800'de ise Mısır'daki İngilizlerle diplomatik görüşmelerde bulunmakla vazifelendirilmiştir [10]. 1798'de Rus-Osmanlı müşterek donanmasının Napolyon'a karşı giriştiği Korfu kuşatmasına dair çizdiği bir "Korfu Kuşatması Planı" da vardır [11][12]

Mahmud Raif Efendi, Nizam-ı Cedid ordusunun kaldırılmasını isteyen yeniçerilerin 1807 yılında Kabakçı Mustafa önderliğindeki ayaklanması esnasında Rumelihisarı'nda katledilmiştir [13]. Bazı kaynaklara göre öldürüldüğünde 47 yaşında olduğu [14] (yani doğum tarihinin 1760 olması gerektiği) belirtilmişse de, bu konuda kati bir resmi bilgi bulunmamaktadır.

Makaleler

Mahmud Raif efendi'nin Tableau des Nouveaux Reglements de L'Empire Ottoman (1798) Adlı Kitabının Ön Kapağı
Mahmud Raif efendi'nin Tableau des Nouveaux Reglements de L'Empire Ottoman (1798) Adlı Kitabında Yer Alan Mühendishane Binası Gravürü

Doktora Tezleri, Kitaplardaki Yazılar

Kitaplar

Dış bağlantılar

Kaynaklar

  1. 1 2 3 Osmanlı Devlet Adamları: Mahmud Raif Efendi
  2. ↑ İbnü'l Emin Mahmud Kemal İnal'ın Ferid Nafiz Uzluk'a Yazdığı 11 Nisan 1957 Tarihli Mahmud Raif Efendi'ye Dair Mektubu
  3. 1 2 Mahmud Raif Efendi'nin Londra Büyükelçilği'ndeki Serkatiplik Dönemi (1793-1797)
  4. ↑ Mahmud Raif Efendi ve Eserleri (İhsan Sungu)
  5. ↑ Türkiye Kaynakçası: Osmanlı İmparatorluğu'nda Yeni Nizamların Cetveli
  6. ↑ Türkiye Kaynakçası: Mahmud Râif Efendi ve Nizâm-ı Cedîde Dâir Eseri
  7. ↑ Graphic Arts: Tableaux des Nouveaux Reglements de l'Empire Ottoman (İngilizce)
  8. 1 2 Yapıları, Etkileri ve Kaynak Değerleriyle Osmanlı Sefaretnameleri
  9. ↑ Şakul, sh. 105-106 (İngilizce)
  10. ↑ Şakul, sh.104-108 (İngilizce)
  11. ↑ Şakul, sh. 134-171 (İngilizce)
  12. ↑ Kenan (ed.) içinde Sakul, Kahraman, "Osmanlılar Fransız İhtilâli’ne Karşı: Adriyatik ve İtalya Sularında Osmanlı Donanması", sh. 255-313.
  13. ↑ Şakul, sh.106 (İngilizce)
  14. ↑ Kazım Çeçen: İstanbul Teknik Üniversitesi'nin Kısa Tarihçesi
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/7/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.