Makat çatlağı
| Makat çatlağı | |
|---|---|
|
Bir Anal fissür | |
| Sınıflandırma ve dış kaynaklar | |
| Uzmanlık | Gastroenteroloji |
| ICD-10 | K-K |
| ICD-9 | 565.0 |
| MedlinePlus | 001130 |
| eMedicine | med/3532 |
Makat çatlağı; makat yırtığı veya anal fissür olarak ta adlandırılır. Sıklıkla, makatta yırtılır gibi şiddetli bir ağrı, dışkılama sırasında veya tuvalet kağıdına bulaşmış olarak parlak kırmızı renkte kan ile belirti verir. Makat çatlağı sadece makat deliğinin ağzında olduğu gibi, ilerleyen vakalarda orta hatta makatın arka tarafına doğru genişler. Olguların büyük bir bölümünde makattaki çatlak veya yırtık yüzeysel iken, bazılarında derinleşip makat kasına dek inebilir.[1][2][3][4][5][6]
Nedenleri
Makat çatlakları sıklıkla makatın aşırı zorlanması yani aşırı ıkınma sonucunda oluşurlar. Buradaki oluşma mekanizması, aynen bir kağıt veya bez parçasının zorlandığı yırtılması gibidir. Makat çatlağı; kronik kabızlık, aşırı ishal, gebelik, iltihabi bağırsak hastalıkları, makat yolu ile cinsel ilişki ve bağışıklık sistemi zayıflaması gibi nedenlerle oluşur.[2][3][4]
Sınıflandırma
Kronik ve akut olmak üzere Makat çatlağında (anal fissürde) tiplendirme/sınıflama ikiye ayrılır. Akut fissürler kısa süreli küçük ve yüzeysel çatlaklardır. Zorlanmayla bazen yüzeysel, geçici, akut çatlaklar bebekler dahil herkeste oluşabilir. Kronik çatlaklar (anal fissürler) daha inatçı ve derin ve büyük olan lezyonlardır. Çatlağın komşuluğunda, etrafında skin tag (deri kıvrımı) denen çıkıntının oluşma sebebi uzun süreli hastalıkta komşu derinin sürekli ödemlenmesi (şişmesidir).[7]
Sıklığı
Kadın ve erkeklerde eşit oranda rastlanır ve 15-40 yaş grubunda sıkça rastlanır.
Korunma
Makat çatlağından korunmak için, fazla ıkınmadan kaçınmak, diyetteki lif oranını arttırmak (baklagiller ve sebze tüketimi), günde 2 Lt’den fazla su tüketmek, bebeklerde alt bezini sık değiştirmek makat çatlağı oluşumunu önleyebilir.
Tedavi
Basit önlemler
Diyet düzenlemeleri, oturma banyosu (günde 5-6 kez sıcak su içine oturmak), dışkı gevşetici veya yumuşatıcı kullanmak, merhem kullanımı (nitrogliserin, kortizon, aneztezik madde, çinko oksit içeren kremler) ile belirgin rahatlama sağlanabilir.
Ameliyatsız makat çatlağı girişimleri
İç makat kasına geçici felç yaratan Botoks enjeksiyonu ve lokal anestezi ile iç makat kasının kesilmesi ile makat çatlağında çözüm sağlanabilir.[8]
Makat çatlağı ameliyatı
Makat çatlağı tedavisinde diğer yöntemler başarılı olmazsa anestezi veya narkoz altında ameliyat devreye girer. Makat çatlağı kesilerek çıkartılabilir (fissürektomi), makat iç kası kesilerek makat genişletilebilir (lateral internal sfinkterotomi) ve parmakla makat genişletilebilir (anal dilatasyon).
Dış bağlantılar
- ertanbeyatli.com Anal Fissür Nedir ? Çeşitleri ve Tedavisi
- Taviloglu.com Makat çatlağı
- Makattacatlak.com
- Hemoroid Uzmanı.com
- Tkrcd.org
- Facrs.org İnternet Sitesi
- Taviloglu.com Makatta Çatlak için Ameliyatsız Tedavi
- Genel Cerrah.com
- Medicinenet
- Mayoclinic
- Medscape.com
- EMedicine health
- Anal fissür