Mandalay
Mandalay, Myanmar'ın orta kesiminde kent.
Irrawaddy Nehri'nin kıyısında kuruludur. Başkent Yangon'dan sonra ülkenin ikinci büyük kentidir. Coğrafi konumu sayesinde ülkenin haberleşme ve ulaşım odağı olmuştur.2010 yılı verilerine göre nüfusu 1,234,000 kişidir.
Tarih
1857'de Mindon tarafından Amarapura'nın yerine başkent olarak kuruldu. Birmanya Krallığı'nın son başkentiydi; Kasım 1885'te İngilizlerin eline geçti. II. Dünya Savaşı sırasında Japon işgaline uğradı ve hemen hemen tümüyle yıkıldı. En ağır hasarı, Mart 1945'teki 12 günlük kuşatma sırasında gördü ve sonunda İngiliz birliklerince geri alındı.
Kültür & önemli yapılar
Myanmar'ın yıkılmaz yüreği'ni temsil ettiğine inanılan Mandalay'da halkın çoğu Budacıdır ve çok sayıda keşiş (hpongyi) yaşar. Kent merkezinde, hendekle çevrili Dufferin Kalesi, çok sayıda tapınak ve manastır, kraliyet sarayının (Nandaw) kalıntıları ve eski İngiliz Valilik Binası bulunmaktadır. Irmak yakınındaki kışlanın kuzeydoğusunda bulunan Mandalay Tepesinde daha yakın dönemlerde yapılmış manastır, pagoda ve anıtlar yer alır. Tepenin eteğinde Kuthodaw denen (Krallık Liyakat Yapıtı) 730 pagoda vardır.Bunlardan 729'unda, Budacı kutasl metinler vardır. Myanmarlı Budacıların geleneksel ilkelerini içeren bu metinler, gözden geçirilip sadeleştirildikten sonra beyaz mermer tabletlere yazılmış, beşinci büyük rahani meclisin ardından Mindon'un onayıyla her tablet pagoda benzeri küçük bir yapı içinde korunmaya başlamıştır. Bir meydanın çevresine dizilmiş bu yapıların ortasında yer alan 730. Pagoda ise tapınak olarak kullanılmaktadır.Kentin güneyindeki ünlü Mahamuni, Arakanlıların en kutsal pagodalarındandır. Burada bulunan, yaklaşık 4 m yüksekliğindeki pirinç Buda heykeli, 1784'te Kral Bodawpaya tarafından, savaş ganimeti olarak Arakan'dan getirilmiştir. Sarayın batısında, ızgara planlı asıl kent yer alır.Buradaki ünlü Zegyo pazarı, ülkenin dört bir yanından gelen zanaatçı ve çifçilerin uğradığı bir alışveriş merkezidir. 1167'de Kral Minshinsaw'un yaptırdığı Shwe Kyimyint, kentin bu kesimindeki birçok güzel pagodadan biridir. Mandalay'ın hemen kuzeyindeki Müngun'da dünyanın en büyük çanlarından biri (70 ton) vardır. Gezip görülebilecek yerler arasında U bein köprüsü bulunmatadır.
Ekonomi & ulaşım
Çay paketleme, ipekli dokuma, mayalı içki yapımı ve damıtma, yeşim taşı kesimi, pirinç ve bakır dökümcülüğü ile altın varak işçiliği başlıca sanayi kollarıdır. Ayrıca kibrit, ahşap oyma eşya, altın ve gümüş takı yapımı gelişmiştir. Kent demir ve hava yoluyla güneyde Rangoon'a, kuzeyde Myitkyina ile Birmanya Karayolu'nun başlangıç noktası Lashio'ya bağlanır. Bitişiğindeki Ava, Amarapura ve Sagaing kentleri, Mandalay'ın banlıyösü durumundadır. Myanmar'ın iki uluslararası havaalanından biri olan ve 2000 yılında açılan Malaya Uluslararası Havaalanı ülkenin en modern ve büyük havaalanıdır.
Doğal yapı
Bambu ormanlarıyla kaplı olan kent çevresinin suları, Myitnge ve Magyi (Madaya) ırmaklarınca toplanır. Yakınlardaki Saygin Tepelerinden çıkarılan albatr (sumermeri), Buda heykeli yapımında kullanılır. Ovalar bölgesi, Myanmar Kurak Kuşağının bir parçasıdır. Yörede büyük ölçekli tarımsal sulama yapılır; 68 km uzunluğundaki Mandalay Kanalı 36,400 hektarlık alanı sular.
Dış Bağlantılar
- Mandalay Gallery with antique, colonial views of Mandalay (İnglizce)
- See also nearby Pyin Oo Lwin, the historic hill station above Mandalay (İngilizce)