Manuel Scorza
Manuel Scorza (d.9 Eylül 1928, Lima, Peru-ö. 27 Kasım 1983, Madrid, İspanya), Perulu şair, romancı ve siyasal eylemci. Yerlilerin baskı ve sömürüye karşı mücadelelerinini anlattığı yapıtlarında toplumsal gerçekçi bir üslupla fantastik öğeleri kaynaştırmıştır.
Hayatı ve çalışmaları
1949'da General Manuel Odría'nın diktatörlüğüyle mücadele eden bir örgüte katıldı. Aynı yıl yayımladığı ilk şiir kitabı Actas de la remota lejanía (Çok Uzaklarda Olanlar) toplatıldı. Ülkesinden sürülünce çeşitli ülkelerde yaşadı, yaşamını güçlükle sürdürdü. Las imprecaciones (1955; Lanetler) adlı şiir kitabı ile 1956'da Peru Ulusal Büyük Şiir Ödülü'nü kazandı. Aynı yıl Halk Hareketi'ne katıldı ve Cerro de Pasco'daki köylü ayaklanmasını destekledi. Hareketin sekreterliğini üstlenerek siyasal bildirilerini kaleme aldı.
Scorza'nın öbür şiir kitaplarından Los adioses (1959; Elvedalar), hüzünlü ve nostaljik bir aşk şiirleri kitabıdır. Sonraki şiir kitapları arasında Desengaños del mago (1961; Sihirbazdan İbret Dersleri) ve El vals de los réptiles (1970; Sürüngenler Valsi) sayılabilir.
Scorza Yerli ayaklanmalarını konu alan romanlarıyla ün kazandı. Redoble por Rancas (1970; Dikenli Tel, 1975, 1984) 1955-62 arasında Peru'daki olayları, Yerlilerin kötü durumunu ve Yerli kültürüyle egemen olan İspanyol kültürünün çarpışmasının yarattığı şoku anlatan beş ciltlik bir yapıtın ilk romanıydı. Deneyimlerinden beslenen ve And Dağlarında yaşayan beyaz sömürgecilere karşı yüzyıllar boyu verdikleri savaşı dile getiren roman dizisinin bu ilk yapıtıyla ün yaptı. Scorza hem bu romanda hem de dizinin Historia de Garabombo, el invisible (1972; Görünmez Garabombo'nun Öyküsü), El Jinete insomne (1978; Uykusuz Atlı), Cantar de Agapito Robles (1978; Agapito Robles'ten Şarkılar Söylemek) ve La tumba del relámpago (1979; Şimşeğin Mezarı) adlı sonraki romanlarında Yerlilerle paylaştığı animist dünya görüşünü işledi ve aynı gerçek ve gerçeküstücü karışıma, lirik esine rastlanır.
Paris'e yerleşen ve oradaki Yüksek Öğretmen Okulu'nda (École Normale Supérieure) ders veren Scorza bir uçak kazasında öldü. Türkçede Toprak Acısı (1978, 1986) adlı bir yapıtı vardır.