Markus Wolf
Markus Johannes "Mischa" Wolf (19 Ocak 1923 – 9 Kasım 2006) Doğu Almanya Devlet Güvenlik Bakanlığı (MfS) dış istihbarat bölümünün (İstihbarat Merkez İdaresi) başıydı. 34 yıl boyunca MfS'nin iki numaralı adamıydı, bu dönem Soğuk Savaşın büyük bir kısmını kapsar.
Hayatı
Hechingen, Hohenzollern eyaleti'nde (şimdiki Baden-Württemberg) doğan Wolf, yazar ve hekim Friedrich Wolf'un oğlu ve yönetmen Konrad Wolf'un kardeşidir. Babası Almanya Komünist Partisi üyesidir. Adolf Hitler'in güç kazanmasıyla birlikte komünizme olan ilgileri ve Yahudi soyundan gelmeleri nedeniyle İsviçre yoluyla Fransa'ya, oradan da Moskova'ya göç ettiler.[1]
Sürgün yıllarında önce Alman Karl Liebknecht Okulu'na, sonra bir Rus okuluna gitti. Moskova Havacılık Enstitüsü uçak mühendisliği bölümüne kaydoldu. Almanlar Sovyetler Birliği'ne saldırınca Alma Ata'ya kaçtı. Komitern'e katıldı, burada düşman hatlarının arkasında çalışmak üzere eğitim aldı.
Savaş bittikten sonra, Sovyet işgal bölgesindeki bir radyo istasyonunda çalışmak üzere Walter Ulbricht'in de olduğu bir grupla Berlin'e gazeteci olarak yollandı. Nazi liderlerinin yargılandığı Nürmberg Mahkemeleri'ni izleyen gazetecilerin arasındaydı.
1953'te, 30 yaşında, Güvenlik Bakanlığı Dış İstihbarat Servisinin kurucu üyeleri arasındaydı. Wolf, istihbarat şefi olarak, casuslar aracılığıyla Batı Almanya hükümetine, siyasi ve iş çevrelerine sızmakta büyük başarı sağladı. Bunun en önemli örneği, şansölye Willy Brandt'ın düşüşünü sağlayan Günter Guillaume'un deşifre edilmesidir. Ele geçmezliği yüzünden yüzü olmayan adam olarak ünlendi. 1978'de İsveç ziyareti esnasında fotoğrafının çekilmesine kadar Doğu Alman casus şefinin dış görünüşünün batılı istihbarat servislerince bilinmediği söylenir. Bu ziyaretten sonra Doğu Alman sığınmacı Werner Stiller, Batı Alman karşı istihbaratına resimdeki adamın Wolf olduğunu teşhis eder. Ancak bu iddia pek doğru değildir, zira 1959'da CIA, Nürmberg Mahkemeleri katılımcılarının fotoğraflarından Wolf'u teşhis etmişti.
1986'da emekliye ayrılıp, müteveffa kardeşi Konrad ile 1930'larda Moskova'da yetiştirilmelerinin öyküsünü yazdı. Troyka kitabı, Doğu ve Batı Almanya'da aynı gün çıktı. Wolf, Doğudaki insanlar için değişimin bir simgesiydi, çünkü Mikhail Gorbaçov'un Glasnost ve Prestroyka politikalarını destekliyordu. İstihbarat şefliğindeki halefi Werner Grossmann oldu.
Almanya birleşmeden kısa süre önce ülkeden kaçtı. Rusya ve Avusturya'dan politik sığınma talep etti, ancak reddedildi. Almanya'ya döndüğünde Alman polisi tarafından tutuklandı. Wolf, Birleşik Devletler'e iltica etmesi için CIA'dan gelen bir teklifi reddettiğini iddia etti. 1993'te Düsseldorf Yüksek Eyalet Mahkemesi tarafından vatan hainliğinden suçlu bulundu ve altı yıl hapis cezasına mahkûm edildi.[2] Bu mahkûmiyet sonra, Federal Suçlar Mahkemesi tarafından kaldırıldı çünkü Wolf, o zamanlar bağımsız olan Demokratik Almanya Cumhuriyeti topraklarında çalışmıştı. 1997'de kanunsuz alıkoyma, zorlama, fiziksel işkenceden suçlu bulundu, iki yıl hapis cezasına çarptırıldı. Atom casusluğuyla suçlanan eski Batı Alman (SPD) siyasetçisi Paul Gerhard Flämig'e karşı tanıklığı reddettiği için ek olarak üç gün hapis cezası aldı. Wolf, hatıratında sözünü ettiği casusun Flämig olmadığını iddia etti.
1950-1980 arası Batı ülkelerine 4000'e yakın ajan yerleştiren Wolf, ajanlarını özellikle yakışıklı erkekler arasından seçmekte ve bunları devlet dairelerindeki sekreterlerin zaaflarından yararlanarak kullanmaktaydı. Bu ajanlara Romeo ajanlar da denir. Hatıralarında "Eğer casusluk tarihine geçecek olursam, bu casuslukta cinselliğin kullanımını mükemmelleştirmekten olabilir." demiştir.
Marcus Wolf, 83 yaşındayken 9 Kasım 2006'da Berlin'deki evinde uykusunda öldü.[3]
Kültürel etkisi
Bazı okuyucular John le Carré'nin Tinker, Tailor, Soldier, Spy, The Honourable Schoolboy ve Smiley's People adlı eserlerin başcasusu Karla'nin Wolf'dan esinlenmiş olduğuna inanır.[4] Fakat yazar bunu defalarca inkâr etmiş, Wolf'un ölümü vesilesiyle verdiği mülakatta da kabul etmemiştir.[5]
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi, Markus Wolf maddesi.
- ↑ "Obituary: Markus Wolf". The Times. 10 Kasım, 2006. http://www.timesonline.co.uk/article/0,,60-2445679.html. Erişim tarihi: 2006-11-10.
- ↑ "Former East German spymaster dies at 83". MSNBC. 9 Kasım, 2006. 18 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121018143327/http://www.msnbc.msn.com/id/15634347/. Erişim tarihi: 2006-11-09.
- ↑ "‘Yüzü olmayan adam’ Wolf öldü". NTVMSNBC.com. 11 Kasım, 2006. http://www.ntvmsnbc.com/news/390501.asp. Erişim tarihi: 2006-12-12.
- ↑ "Obituary: Markus Wolf". BBC News. 9 Kasım, 2006. 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151206032304/http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6132684.stm. Erişim tarihi: 2006-11-09.
- ↑ "Obituary: Markus Wolf". NY Times/International Herald Tribune. 9 Kasım, 2006. 25 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20061125044957/http://www.iht.com/articles/2006/11/09/news/obits.php?page=1.
Bibliyografi
- Wolf, Markus (with Anne McElvoy); Memoirs of a Spymaster; Pimlico; ISBN 0-7126-6655-9; (paperback 1997). Ayrıca Man without a face: the memoirs of a spymaster (Jonathan Cape, 1997) başlğı altında yayınlanmıştır.