Mary Poppins (film)
| Mary Poppins | |
|---|---|
| Mary Poppins | |
 Filminin özgün sinema afişi | |
| Yönetmen | Robert Stevenson |
| Yapımcı | Bill Walsh |
| Senarist |
Bill Walsh Don DaGradi P.L. Travers (Mary Poppins kitapları) |
| Oyuncular |
Julie Andrews Dick Van Dyke Karen Dotrice Matthew Garber David Tomlinson Glynis Johns Hermione Baddeley Ed Wynn |
| Müzik |
Richard M. Sherman (şarkılar) Robert B. Sherman Irwin Kostal tema müziği |
| Görüntü yönetmeni | Edward Colman |
| Kurgu | Cotton Warburton |
| Stüdyo | Walt Disney |
| Dağıtıcı | Buena Vista Distribution |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Fantezi, müzikal, komedi, aile |
| Renk | Renkli (Technicolor) |
| Yapım yılı | 1964 |
| Çıkış tarih(ler)i |
27 Ağustos 1964, Los Angeles, ABD 23 Ağustos 1965, İngiltere |
| Süre | 139 dakika |
| Ülke |
 ABD |
| Dil | İngilizce |
| Bütçe | $6,000,000 |
| Hasılat |
$102,300,000 (ABD) $44,000,000 (diğer) |
Mary Poppins, 1964 ABD yapımı fantastik müzikal filmdir. Birçok ülkede olduğu gibi Türkiye'de de özgün adı ile gösterime sunulmuştur.[1]
Film, Avustralyalı yazar P. L. Travers'ın 1935 yılından itibaren yayımlanmaya başladığı aynı adlı[2] bir dizi çocuk kitabından uyarlanmıştır. Senaryosunu Bill Walsh ve Don DaGradi'nin birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Robert Stevenson yönetmiş, başlıca rollerinde Julie Andrews, Dick Van Dyke, Karen Dotrice, Matthew Garber, David Tomlinson, Glynis Johns, Hermione Baddeley ve Ed Wynn oynamışlardır. Filmin, çevrildiği yıllarda dillerden düşmeyen ödüllü şarkılarını Robert B. Sherman ve Irwin Kostal yazmışlardır. Bunlardan en bilineni filmde birkaç kez tekrarlanan, aynı zamanda Oscar ödülü de verilmiş olan, "Chim Chim Cher-ee" adlı şarkıdır.
İngiltere doğumlu olan ama 1940'larda ABD'ye yerleşen yönetmen Robert Stevenson (1905-1986), Walt Disney Stüdyoları'nın gedikli yönetmeniydi. Bu şirket için 1960'larda ve 1970'lerde 19 film yönetmişti. "Mary Poppins" bu filmlerin en önemlisiydi.[3] "Mary Poppins", The Sound of Music, Goldfinger ve My Fair Lady gibi filmleri geride bırakarak 1964 yılının en çok iş yapan filmi oldu.[4]
Filmin konusu 1910 yılında Londra'da geçer (oysa uyarlandığı kitaplar 1930'larda geçer). Sihirli güçlere sahip bir dadının, Banks ailesinin küçük çocuklarına bakma görevini üstlenmesiyle birlikte onlara bambaşka bir dünyanın kapılarını aralaması danslar ve müzik eşliğinde ve bir renk cümbüşü içinde anlatılır. Filmde Bert (Dick Van Dyke) süper dadının yanındaki çocuklara döner ve şöye der: "Parka mı götürecek? Mary Poppins mi? Bunu diğer dadılar yapar. Mary Poppins'le olduğunuzda hiç hayal etmediğiniz yerlere gidersiniz."
Bu fantastik film 13 dalda birden aday gösterildiği Oscar ödüllerinden, "en iyi aktris", "en iyi müzik", "en iyi şarkı", "en iyi kurgu" ve "en iyi görsel efekt" dallarında olmak üzere 5 tanesini aldı. "Mary Poppins" e aralarında BAFTA, Altın Küre, Grammy ve Laurel ödüllerinin de bulunduğu tam 12 ödül verildi, bir 12'sine de aday gösterildi.
Konusu
Filmin konusu 1910 yılında Londra'da Edward devri sırasında geçer. On parmağında on marifet olan Cockney delikanlısı Bert (Dick Van Dyke), parkın girişinde toplanan kalabalığa vücuduna bağladığı çok sayıda enstrümanla bir "tek kişilik bando" konseri vermektedir. Birden havada bir tuhaflık sezer, en iyi dostu Mary Poppins (Julie Andrews)'in "dördüncü boyutu" aşarak yeryüzüne gelmek üzere olduğunu hissetmiştir.
Bu esnada babaları bankada çalışan Banks ailesinin evinde bir hareketlilik göze çarpar. Evin iki küçük çocuğu ile başa çıkamayan son dadı sinirlenmiş ve işi bırakmak üzeredir. Ciddi ve meşgul bir adam olan Bay Banks (David Tomlinson) çocuklarıyla pek ilgilenmemektedir. Bayan Banks (Glynis Johns) ise bütün zamanını kadın hakları gösterilerine katılmakla geçirmektedir. Yeni bir dadı için gazeteye ilan verirler ama tuhaf bir şekilde ilan için gelen dadı adayları aniden çıkan bir rüzgara kapılarak sürüklenip giderlerken çocukların özel ilanını alan büyülü dadı Mary Poppins gökyüzünden Banksların evine iniverir ve aileye kendisini yeni dadı olarak kabul ettirmesi uzun sürmez.
Mary Poppins'in bazı sihirli yetenekleri vardır, örneğin bir parmak şıklatarak dağınık bir odayı toplayabilir, havada uçabilir, küçük çantasından kocaman ev eşyaları çıkartır vb. Bu sihir yetenekleriyle çocukları hemen etkisi altına alan Poppins, Bert ve çocukları da yanına alarak hep birlikte Bert'in kaldırıma çizmiş olduğu manzara resimlerinin içine dalarlar ve bambaşka dünyalara doğru büyülü bir yolculuğa çıkarlar. Animasyon karakterlerin de dahil olduğu bu gezintide müzik ve danslar eşliğinde rengarenk bir dünyada eğlenirler. Gerçek dünyaya döndüklerinde babaları bu hikâyelere inanmaz, zaten çok da fazla ilgilenmez.
Bay Banks çocuklarına tasarruf alışkanlığı aşılayabilmek için onları çalıştığı bankaya götürür, koridorda karşılaştıkları bankanın sahibi çok yaşlı Bay Dawes (bu rolü de Dick Van Dyke oynuyor) çocukların elindeki birkaç penny'ye göz diker ve onları hesap açtırmaya zorlar, oysa çocuklar o parayla kuşlara yem atmak istemektedirler. İtiş kakış sırasında çocukların "paramı geri ver" diye haykırması bankadaki müşteriler arasında yanlış anlaşılır ve kargaşa çıkar. Bankanın kötü durumda olduğunu sanan müşteriler paralarını çekmeye kalkışınca banka iflasın eşiğine gelir, baba Banks işinden kovulur. Mr. Banks patronu yaşlı bankere Mary Poppins'ten öğrendiği (ve daha önce bir türlü telafuz edemediği) her kapıyı açan sihirli sözcüğü, yani "Supercalifragilisticexpialidocious!"u istemeden de olsa söyleyiverince banker yumuşar ve Banks'in anlattığı bir fıkraya deliler gibi gülmeye başlar.
Artık işsiz olan Bay Banks çocuklarıyla daha çok ilgilenmeye başlamıştır. Ertesi gün parkta onlarla birlikte uçurtma uçururken yaşlı bankerin çocukları gelirler ve babalarının gülmekten "sahiden" öldüğünü söylerler. Aksi bir adam olan babalarının gülerek mutlu ölmesinden memnun olmuşlardır. Bay Banks'i yeniden işe alırlar.
Mary Poppins'in artık burada işi bitmiştir, geldiği gibi uçarak gider.
Diğer versiyonları
- Meri Poppins, Do Svidaniya (1983), Мэри Поппинс, до свидания (Mary Poppins, Hoşçakal), Sovyetler Birliği'nde Mosfilm stüdyoları, Sovyet Televizyonları için filmin yeni bir versiyonunu çekti. Yönetmenliğini Leonid Kvinikhidze'nin yaptığı bu film de bir müzikaldi.[5]
- Mary Poppins Müzikali, P. L. Travers'in kitapları ve 1964 tarihli filme dayanan bir sahne uyarlaması, 2004 yılında sahneye kondu ve müzikal ilk kez Londra'da The West End tiyatrolarında perdelerini açtı. 2006'da Broadway'de de sahnelenen müzikal hala birçok ülkede gösterilerini sürdürmektedir.[6]
Uyarlandığı kitap
Avustralyalı yazar P. L. Travers'ın 1935 yılından itibaren İngiltere ve ABD'de yayımlanmaya başladığı aynı adlı çocuk kitapları dizisi 1988 yılına kadar çıkmaya devam etmiştir. Toplamda 8 kitap yayımlanmıştır. 1975 yılında Türkiye'de bu kitaplardan ikisi, Bozkurt Matbaası tarafından Gökten İnen Melek ve Gökten İnen Meleğin Dönüşü adlarıyla ve İnci Çal'ın Türkçe çevirisiyle yayımlanmıştır. 2003 yılında ise Sosyal Yayınlar, Ferhat Özgür Kale'nin çevirisiyle Mary Poppins adıyla bir P. L. Travers kitabı yayımlamıştır.(ISBN 975-7384-68-2)
Oyuncu kadrosu
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Julie Andrews | Mary Poppins |
| Dick Van Dyke | Bert / Mr. Dawes Sr |
| Karen Dotrice | Jane Banks |
| Matthew Garber | Michael Banks |
| David Tomlinson | Mr. Banks |
| Glynis Johns | Mrs. Banks |
| Hermione Baddeley | Ellen |
| Ed Wynn | Albert Amca |
| Elsa Lanchester | Katie Nanna |
| Arthur Treacher | Polis Memuru |
| Reginald Owen | Amiral Boom |
| Reta Shaw | Mrs. Clara Brill |
| Arthur Malet | Mr. Dawes Jr |
| Jane Darwell | Kuşçu Kadın |
| James Logan | Yurttaş |
Filmin şarkıları
Bütün şarkılar Robert B. Sherman ve Richard M. Sherman tarafından yazılıp bestelenmiştir.
|
|
2004 yılında Amerikan Film Enstitüsü (AFI), "Supercalifragilisticexpialidocious" adlı şarkıya "100 Yılın... 100 Şarkısı" listesinde 36. sırada yer verdi. Bu şarkının adı bestecileri tarafından uydurulmuş bir kelime olmakla birlikte bugün İngilizce'nin önemli bir sözlüğü olan Oxford Sözlüğü'nde yer almaktadır. Kelime harikulâde, fantasik anlamına gelmektedir.[7][8]
Filmin aldığı 5 Oscar ödülünden biri de "Chim Chim Cher-ee" adlı şarkı için Richard M. Sherman ve Robert B. Sherman 'a verilmişti.
Ödülleri
Akademi Ödülleri
| Oscar Ödülü | Kişi | |
| En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü | Julie Andrews | |
| En İyi Özel Efekt Akademi Ödülü | Peter Ellenshaw, Hamilton Luske, Eustace Lycett | |
| En İyi Kurgu Akademi Ödülü | Cotton Warburton | |
| En İyi Orijinal Şarkı Akademi Ödülü | Richard M. Sherman, Robert B. Sherman | |
| En İyi Orijinal Müzik Akademi Ödülü | Richard M. Sherman, Robert B. Sherman | |
| Aday gösterilme: | ||
| En İyi Film Akademi Ödülü | Walt Disney, Bill Walsh | |
| En İyi Yönetmen Akademi Ödülü | Robert Stevenson | |
| En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü | Bill Walsh, Don DaGradi | |
| En İyi Sinematografi Akademi Ödülü | Edward Colman | |
| En İyi Sanat Yönetimi, Dekor Akademi Ödülü (renkli) | Carroll Clark, William H. Tuntke, Emile Kuri, Hal Gausman | |
| En İyi Kostüm Tasarımı Akademi Ödülü | Tony Walton | |
| En İyi Müzik Uyarlaması Akademi Ödülü | Irwin Kostal | |
| En İyi Ses Akademi Ödülü | Robert O. Cook | |
Altın Küre Ödülleri
| Altın Küre Ödülü | Kişi | |
| En İyi Kadın Oyuncu Altın Küre Ödülü (Müzikal/Komedi) | Julie Andrews | |
| Aday gösterilme: | ||
| En İyi Film Altın Küre Ödülü (Müzikal/Komedi) | ||
| En İyi Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü (Müzikal/Komedi) | Dick Van Dyke | |
| En İyi Orijinal Orijinal Şarkı Altın Küre Ödülü | Richard M. Sherman, Robert B. Sherman | |
Laurel Ödülleri
| Altın Defne Ödülü | Kişi | |
| En İyi Orijinal Orijinal Şarkı Laurel Ödülü | Richard M. Sherman, Robert B. Sherman | |
| En İyi Müzikal Performans Laurel Ödülü (kadın) | Julie Andrews | |
| En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Laurel Ödülü | Glynis Johns | |
| En İyi Gösteri Laurel Ödülü | ||
| 2. lik Ödülü: | ||
| En İyi Müzikal Performans Laurel Ödülü (erkek) | Dick Van Dyke | |
BAFTA Ödülleri
| BAFTA Ödülü | Kişi | |
| Gelecek Vaadeden Yeni Başrol Oyuncusu | Julie Andrews (ABD) | |
| Aday gösterilme: | ||
| - | ||
Grammy Ödülleri
| Grammy Ödülü | Kişi | |
| En İyi Orijinal Şarkı Grammy Ödülü | Richard M. Sherman, Robert B. Sherman | |
| Aday gösterilme: | ||
| - | ||
Kaynakça
- ↑ "Mary Poppins (1964)" (İngilizce). IMDb. 22 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20151122123015/http://www.imdb.com/title/tt0058331/releaseinfo. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "Mary Poppins" (İngilizce). en.wikipedia.org. 23 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160223124254/https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Poppins. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "Robert Stevenson (director)" (İngilizce). en.wikipedia.org. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160202234624/https://en.wikipedia.org/wiki/Robert_Stevenson_(director). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "Mary Poppins/Box office performance" (İngilizce). en.wikipedia.org. 10 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160210033524/https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Poppins_(film). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "Meri Poppins, do svidaniya (1983) (TV)" (İngilizce). IMDb. 29 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150729115811/http://www.imdb.com/title/tt0085932/. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "Mary Poppins (musical)" (İngilizce). en.wikipedia.org. 18 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160118182422/https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Poppins_(musical). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "supercalifragilisticexpialidocious" (İngilizce). en.wiktionary.org. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150930153540/https://en.wiktionary.org/wiki/supercalifragilisticexpialidocious. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.
- ↑ "Supercalifragilisticexpialidocious" (İngilizce). en.wikipedia.org. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160113145522/https://en.wikipedia.org/wiki/Supercalifragilisticexpialidocious. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2009.