Mary Robinson

Mary Robinson
İrlanda Cumhurbaşkanı
Görev süresi 3 Aralık 1990 - 12 Eylül 1997
Yerine geldiği	Patrick Hillery
Yerine gelen	Mary McAleese
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri
Görev süresi 12 Eylül 1997 - 12 Eylül 2002
Yerine geldiği	José Ayala Lasso
Yerine gelen	Sérgio Vieira de Mello
Kişisel bilgiler
Doğum	21 Mayıs 1944 Ballina, Mayo Kontluğu, İrlanda
Eşi	Nicholas Robinson
Çocukları	3
Bitirdiği okul	Trinity College, Dublin King's Inns Harward Hukuk Okulu
İmzası

Mary Robinson (d. 21 Mayıs 1944; Ballina, Mayo Kontluğu, İrlanda) (Marie Therese Winifred Robinson), İrlandalı hukukçu, siyasetçi ve diplomat.

İrlanda’nın yedinci cumhurbaşkanıdır. Ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı olan Robinson, 1990-1997 arasında cumhurbaşkanlığı yaptıktan sonra bu görevi ülkenin sekizinci cumhurbaşkanı ve ikinci kadın cumhurbaşkanı Mary McAleese'e devretti. 1997-2002 arasında Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği yaptı.

1990 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bağımsız aday olan Robinson, İşçi Partisi, İrlanda İşçi Partisi ve bağımsız senatörler tarafından aday gösterilmiş ve Fianna Fáil tarafından desteklenmeden bu göreve gelen ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Robinson, cumhurbaşkanlığı sırasında dünyadaki insan hakları sorunlarına dikkat çekmeye çalıştı; 1992'de Somali'yi ülkedeki iç savaş ve açlıktan sonra, 1994’te Ruanda'yı soykırımdan sonra ziyaret eden ilk devlet başkanı oldu.^[1]

Yaşamı

1944 yılında her ikisi de tıp doktoru olan Dr. Aubrey Bourke ve Dr. Tessa Bourke çifitnin kızı olarak dünyaya geldi. Dublin Trinity College, King's Inns ve Harward Hukuk Okulu’nda öğrenim gördü^[2] ve 25 yaşında Tirinity College’in en genç hukuk profesör oldu.^[3]

İnsan hakları alanında çalışan Robinson, 1969’da Trinity Üniversitesi’nin temsilcisi olarak İrlanda senatosuna girdi. İrlanda’nın en genç senatörü oldu^[3] ve 1989'a kadar senatörlük yaptı. 1970 yılında tarihçi Nicholas Robinson ile evlendi; bu evlilikten üç çocuk sahibi oldu. Senatörlüğü sırasına İrlanda anayasasındaki ayrımcı maddeler ile mücadele; kadın hakları, homoseksüelliği cezalandıran yasaların kaldırılması, evlilik-dışı çocukların lehine miras kanunlarının değiştirilmesi ve doğum kontrol hapı kullanımının serbest olması konularında çalıştı.^[3][4] 19 Robinson 1969'da Bağımsız aday olarak senatör seçildikten sonra 1976’da İşçi Partisi’ne girmiş ancak 1985’te partiden ayrılmıştır. Robinson, 1989’da Senato’daki görevi sona erene kadar yaptığı çalışmaların sonunda kadınların evlendiklerinde devlet hizmetinden ayrılmaları konusundaki yasanın değiştirilmesi; kadınların mahkeme jürilerinde yer almasını engelleyen yasanın kaldırılması ve doğum kontrol hapı kullanımının serbestleşmesi konusunda başarı elde etti.^[2]

1979-1983 yıllarında Senato’daki görevinin dışında Dublin Şehir Konseyi'nde görev yaptı. 1988'de eşi ile birlikte Trinity College’de Avrupa Hukuku üzerine çalışmalar yapan bir merkez kurdu.^[5]

Senatodan ayrıldıktan sonra cumhurbaşkanlığı seçimlerinde İşçi Partisi tarafından bağımsız aday gösterildi. 1990 İrlanda Cumhurbaşkanlığı seçimleri, ülkenin tarihinde birden fazla adayın olduğu beşince ve adaylar arasında bir kadının bulunduğu ilk seçim oldu. Mary Robinson, ikinci tur oylamada oyların yüzde 52.82’ni toplayarak İrlanda’nın ilk sol görüşlü ve kadın devlet başkanı seçildi. 3 Aralık’ta görevi Patrick Hillery’den devraldı.

1993’te Kraliçe Elizabeth’i Buckingham Sarayı’nda ziyaret ederek bu görevde iken İngiltere’ye giden ilk İrlanda devlet başkanı oldu. Devlet başkanlığı sırasında dünyadaki insanlık krizi yaşanan yerlere dikkat çekmeye çalıştı; Ruanda Soykırımının ardından ülkeyi ziyaret eden ilk devlet başkanı, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi’ni ziyaret eden ilk devlet başkanı, 1992’de Somali’deki krizin ardından Somali’yi ziyaret eden ilk devlet başkanı oldu.^[6]

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği görevini kabul ederek 12 Eylül 1997'de, görev süresinin dolmasından birkaç önce cumhurbaşkanlığından istifa etti. Birleşmiş Milletler'deki görevi sırasınada Doğu Timor, Tibet, Orta Doğu, Sierra Leone, Ruanda ve Çeçenya'daki krizlerle ilgilendi. 2002'de bu görevi Sérgio Vieira de Mello'ya devretti.

Etik Küreselleşme İnsitiyatifi adlı örgütün başkanlığını üstlenen Robinson, 2004'te Columbia Universitesi'nde ders vermeye başladı.

Kendisine 1999 yılında Erasmus Ödülü, 2004 yılında Uluslararası Af Örgütü tarafından Vicdan Temsilcisi Ödülü, İrlanda’daki kadın hakları konusundaki çabaları nedeniyle 2009'da Barack Obama tarafından Başkanlık Özgürlük Madalyası takdim edildi.

Kaynakça

1. "Mary Robinson". 1 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150801030216/http://www.biography.com:80/people/mary-robinson-9460920. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
2. O'Boyle, Conal (6 Ağustos 2013). "Mary Robinson - Ireland's First Female President". 5 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20131105203606/http://www.carlow-nationalist.ie/2013/08/06/mary-robinson-irelands-first-female-president/. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
3. "Kadın Başkandan Barış Çağrısı". 11 Aralık 1990. 
4. "Speaking truth to power". 3 Ekim 2012. 26 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160126045158/http://www.economist.com/blogs/prospero/2012/10/qa-mary-robinson. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
5. "Irish Center for European Law". 21 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160221042647/http://www.icel.ie/. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015. 
6. "Secretary-General Appoints Mary Robinson, President of Ireland, as United Nationgs High Commissioneer For Human Rights". 12 Haziran 1997. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160129072211/http://www.un.org/press/en/1997/19970612.sga638.html. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015.