Max Planck (Fizikçi)
Bu madde veya bölüm Max Planck maddesine çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
Max Karl Ernst Ludwig Planck | |
---|---|
Nobel Fizik Ödülü sahibi Alman fizikçi | |
Doğum |
23 Nisan 1858 Kiel Almanya |
Ölüm |
4 Ekim 1947 Göttingen Almanya |
Max Karl Ernst Ludwig Planck (23 Nisan 1858, Kiel - 4 Ekim 1947, Göttingen), Alman teorik fizikçi.
Kuantum teorisi sayesinde 1918 Nobel Fizik Ödülü sahibi [1] Termodinamik yasaları üzerine çalıştı. Kendi adıyla bilinen "Planck sabiti"ni ve "Planck ışınım yasası"nı buldu. Ortaya attığı kuantum kuramı, o güne değin bilinen fizik yasaları içinde devrimsel ve çığır açıcı nitelikteydi.
Gençliği ve Kariyeri
Planck geleneksel, entelektüel bir aileden gelmektedir. Baba tarafından büyük dedesi ve dedesi Göttingen’de ilahiyat profesörüydüler. Babası Kiel ve Münih'te hukuk profesörüydü.
Planck Kiel, Holstein'da doğdu.Babası Johann Julius Wilhelm Planck ve annesi babasının ikinci eşi olan Emma Patzig idi. O Karl Ernst Ludwig Planck Marx adıyla vaftiz edildi ve ona verilen isim Marx birincil adı olarak belirlenmişti[2].Ancak 10 yaşındayken Max ismi ile imza atmış ve hayatının devamında bu ismi kullanmıştır[3].O ailenin altıncı çocuğuydu.İki tane kardeşi babasının ilk evliliğindendi. Onun ilk anıları arasında, 1864 yılında İkinci Schleswig Savaşı sırasında Kiel içine Prusya ve Avusturya askerlerinin yürüyüş oldu.1867 yılında ailesiyle beraber Munih’e taşındılar ve Max Maximilians Gymnasium Okul’una alındı. O burada Hermann Müller vesayeti altında geldi.Hermann bir matematikçiydi ve Max’a mekaniği ve astronomiyi öğretti.Müller’den ilk enerjinin korunumu yasasını öğrendi.Plank 17 yaşındayken erken mezun oldu.[4].Bu Planch’ın ilk fizik alanına temasını sağladı.
Planck müzikte yetenekliydi.O şan dersleri aldı ve piyano,çello , org çaldı.Ayrıca şarkılar ve opera besteledi.Ancak,o bunların yerine fizik okumayı seçti.Münih fizik profesörü olan Philipp von Jolly dersine girecek olan Planck’a bir tavsiye de bulundu ve şu cümleyi söyledi “Bu alanda, hemen hemen her şey zaten keşfedilmiş ve bütün olay geride kalmış olan delikleri doldurmak” [5]. Planck da yeni şeyler keşfetmek isteyen birisinin olmadığı cevabını verdi. Ancak bu alanın bilinen temelini anlamak için Münih Üniversitesi'nde 1874 yılında çalışmalarına başladı. Jolly gözetiminde, Planck bilimsel kariyeri ile ilgili sadece deneyler yapıyordu.Isıtılmış platinin içinden hidrojenin difüzyon üzerinde çalışıyordu ama daha sonra teorik fiziğe aktarıldı. 1877 yılında fizikçi Hermann von Helmholtz ve Gustav Kirchhoff ve matematikçi Karl Weierstrass ile bir yıllığına çalışmak için Berlin’e gitti. O Helmholtz’un hiçbir zaman hazırlanarak gelmediğini yazmış.Ayrıca çok yavaş konuştuğunu, yanlış hesaplamalar yaptığını ve onu dinlerken sıkıldınığını yazmış. Kirchhoff da konuşmalarında kuru ve monoton olduğunu,ama derslere özenle hazırlanmış olduğunu yazmıştır. Helmholtz ile yakın arkadaş oldu. Oradayken o alanı olarak ısı teorisini seçmesi için götürdü, Clausius yazılarını da çoğunlukla kendi isteği üzerine çalışmıştır. 1878 yılında Planck eleme sınavlarını geçti ve Şubat 1879'da tezini savundu.Tezi ise “ber den zweiten Hauptsatz der mechanischen Wärmetheorie” (termodinamiğin ikinci yasası üzerineydi).O sonra Münih’te eski okulunda matematik ve fizik öğretti. Haziran 1880 yılında, o habilitasyon tezini sundu.Tez başlığı “Gleichgewichtszustände isotroper Körper in verschiedenen Temperaturen” (Farklı sıcaklıklarda izotropik durumda ki gövdelerde denge).
Akademik Kariyeri
O habilitasyon tezini tamamlanması ile o Münih’te ücretsiz olarak çalışan özel öğretim üyesi oldu.O sıralarda Max akademik pozisyon için teklif bekliyordu. O başlangıçta akademik topluluk tarafından göz ardı edilmesine rağmen o ısı teorisi alanında yaptığı çalışmalarını daha da ilerletti ve farkında olmadan aynı Gibbs gibi başka termodinamik formalizmine katkıda bulundu. Entropi ile ilgili Clausius’un fikirleri eserinde merkezi bir rol oynadı. 1885 yılında Planch Kiel Üniversite’sinde teorik fizik alanına doçent olarak atandı. Entropi ve özellikle fiziksel kimya uygulanan tedavisiyle ilgili daha fazla çalışmalar yaptı. O 1897 yılında Treatise’sını(bilimsel çalışma) yayınladı[6]. O, elektrolitik ayrışma Svante Arrhenius teorisi için bir termodinamik temel önerdi.4 yıl içerisinde Berlin Üniversite’sinde Kirchhoff’un konumuna varis gösterildi.Bu olay muhtemelen Helmholtz'un aracılığı sayesinde gerçekleşti ve 1892 yılında profesör oldu. 1907 yılında Planck Viyana'da Boltzmann’ın pozisyonu teklif edildi ama Berlin'de kalmak için teklifi reddetti.1909 süresince, Berlin Üniversitesin’de profesör olarak o New York Columbia Üniversitesinde Teorik Fizik Ernest Kempton Adams Öğretim Üyesi olmaya davet edildi. Onun derslerinden bir dizisi Columbia Üniversitesi profesörü AP Wills tarafından tercüme edildi ve yayımlandı[7]. O 10 Ocak 1926 tarihinde Berlin’den emekli oldu.
Ailesi
1887 Mart ayında Planck Marie Merck(1861-1909) ile evlendi. Kiel’de bir apartman dairesi kiraladı ve onunla oraya taşındı.Dört tane çocukları oldu.İsimleri Karl (1888-1916), ikizler Emma (1889-1919) ve Grete (1889-1917) ve Erwin (1893-1945). Berlin'de daire sonra, Planck ailesi Berlin-Grunewald, Wangenheimstrasse 21’de bir villa yaşamaya başladı.O bölgede birçok profesörler oturuyordu.Bunların içinde ilahiyat profesörü Adolf von Harnack’de vardı. Adolf von Harnack yakın zamanda Planck’ın iyi arkadaşlarından biri olmuştu.Planck’ların evin yakın zamanda kültür ve sosyal merkezine dönüştü. Albert Einstein, Otto Hahn ve Lise Meitner gibi çok sayıda tanınmış bilim adamları sık sık ziyaret ederlerdi. Ortaklaşa performans sergiledikleri müzik geleneği zaten Helmholtz evinde kurulmuştur. Birkaç mutlu yıl sonra, 1909 Temmuz ayında Marie Planck muhtemelen veremden öldü.1911 Mart ayınca Planck Marga von Hoesslin (1882-1948) ile evlendi.Aralık ayında beşinci çocukları dünyaya geldi. Birinci Dünya Savaşı sıransın ikinci oğlu Erwin 1914 yılında Fransız’lar tarafından esir alınmıştı.Bu sırada en büyük oğlu Karl Verdun eyleminde öldürüldü.Grete ilk çocuğunu doğururken hayatını kaybetti.Bu olaydan iki yıl sonra kız kardeşi de aynı şekilde hayatını kaybetti.Bu doğan iki kız çocuğuna annelerinin isimleri verildi.Planck’ta bu acıya methanetle dayandı. 1945 Ocak ayında Erwin Hitlere süikast girişiminde bulundu.Ancak başarılı olamadı. Nazi Volksgerichtshof tarafından ölüm cezasına çarptırıldı. Erwin 23 Ocak 1945 tarihinde idam edildi.[8] -Eşleri: Marie Merck (evlenme tarihi 1887), von Marga Hoesslin (evlenme tarihi 1910) -Çocukları: Karl (1888-1916), ikizler Emma (1889-1919) ve Grete (1889-1917), Erwin (1893-1945), Hermann (1911-1954)
Berlin Üniversitesi'nde profesörlüğü
Berlin’deyken Planck yerel Fizik Derneği’ne katıldı.Ve şu sözleri yazdı “Ben o günlerde orada teorik fizikçi olarak bulunuyordum.Bu benim için kolay olmadı.Çünkü sözüme entropi ile başladım.Bu konu o zamanlarda rağbet görülmüyordu.Bu yüzden matematiksel bir hortlak gibi olarak kabul edildi” [9]. Onun girişimi sayesinde, Almanya'nın çeşitli yerel Fiziksel Dernekleri 1898 yılında birleşti çünkü Alman Fizik Derneği (Deutsche Physikalische Gesellschaft, DPG) oluşturmak istiyorlardı.1905 ve 1909 yılları arasında Planck orada başkanlık yaptı. Planck altıncı dönemin teorik fizik derslerine başlamıştı. Lise Meitner göre dersleri kuru ve biraz kişiliksizdi.Ama İngiliz katılımcı James R. Partington dersler için şunları söyledi “not kullanmadan,hiçbir hata yapmıyarak,konuşmasında hiçbir tutukluk olmadan geçti.Dinlediğim en iyi dersti”.Sözlerine şu cümle ile devam etti “Ayakta dersi dinleyen birçok kişi vardı. Konferans salonu, iyi ısıtılmış ve oldukça yakın olduğu için dinleyicilerin bazıları zaman zaman yere düştü.Ama bu dersin akışını bozmadı.Planck aslında gerçek bir okul kurmadı.Sadece 20 tane yüksek lisans yapan öğrencisi oldu.Bunlar da;
- 1897 Max Abraham (1875–1922)
- 1904 Moritz Schlick (1882–1936)
- 1906 Walther Meissner (1882–1974)
- 1906 Max von Laue (1879–1960)
- 1907 Fritz Reiche (1883–1960)
- 1912 Walter Schottky (1886–1976)
- 1914 Walther Bothe (1891–1957)
Siyah-cisim Işıması
1894 yılında Planck siyah cisim radyasyon sorununa ilgi gösterdi. Sorun 1859 yılında Kirchhoff tarafından ifade edilmişti “ Neden siyah bir cisim tarafından yayılan elektromanyetik radyasyonun yoğunluğu sıklığına ve cismin sıcaklığına bağlıdır?”.Soru deneysel olarak incelenmiştir ve hiçbir teorik değer deneysel değer ile eşleşti. Wilhelm Wien, Wien yasasını önerdi.Bu yasaya göre doğru bir şekilde yüksek frekanslarda davranış tahmin edilebilir, ancak düşük frekanslarda başarısız şekilde tahmin edilebilirdi. Rayleigh-Jeans yasası da ayrıca o probleme yönelik bir yasaydı.Bu yasa daha sonra "ultraviyole felaket" olarak bilineni yarattı, ancak birçok ders kitaplarının aksine bu Planck için bir motivasyon kaynağı oldu.[10]
Planck 1899 yılında problemin çözümüne bir çözüm önerdi ve buna "temel bozukluğun ilkesi" adını verdi.Bu ona Wien’in yasasının türetmek için ideal bir osilatör entropi hakkında varsayımlar sağladı.Yakında deneysel kanıtlar yeni bir yasa olmadığını despet etti.Bu yüzden Planck hayal kırıklığına uğradı.Planck’ın yaklaşımı ünlü Planck siyah cisim radyasyon yasasının ilk versiyonunu türetmek oldu.Bu yasa deneysel olarak gözlemlenebilen siyah cisim spektrumu olarak nitelendirdi. İlk 19 Ekim 1900 tarihinde DPG bir toplantıda önerilmiştir ve 1901 yılında yayınlandı.Bu ilk türevde enerji kantizasyonu içermiyordu ve istatistiksel mekaniği kullanamadı.1900 yılının Kasım ayında Planck’ın ilk yaklaşımı termodinamiğin ikinci yasasının Boltzmann’ın istatistiksel yorumuna dayanarak o adyasyon yasasının arkasında ilkeleri daha temel bir anlayış kazanma yolu arıyordu. Planck Boltzmann yaklaşımının böyle felsefi ve fiziksel etkileri derinden şüphelenerek daha sonra şu cümle ile bitiridi “Ben fizik hakkında benim önceki mahkumiyet herhangi birini feda etmeye hazırdım”. Onun yeni türetme arkasında merkezi varsayımlar,14 Aralık 1900 tarihinde DPG’de sunuldu.Onun bir varsayımı vardı.Bu varsayıma artık biz Planck postüla’sı diyoruz. Bu elektromanyetik enerjiyi yalnızca nicelik şeklinde yayılan olabilir varsayımıydı.Başka bir deyişle enerji sadece bir temel birimi <math>E = h \nu</math> ve katları olabilir.Burada <math>h</math> Planch sabiti ayrıca (1899 yılında zaten tanıtıldı) Planck'ın kuantum kuramı olarak da bilinir. <math>\nu</math> ise (Yunan harfi olarak nu, Roman alfabesinde ki v değildir) radyosyon frekansıdır.Burada tartışılan konu enerjinin temel birimini <math>h \nu</math> ‘den ve sadece <math>h</math> ifade edildiğidir.Fizikçiler şimdi bu niceliklere proton diyorlar ve frekans olan bir foton kendine özgü ve eşsiz enerjiye sahiptir. Bu frekansta ki toplam enerji, frekansta ki fotonların sayısının <math>h \nu</math> çarpımına eşittir. İlk başlarda Planck kantizasyonu “saf formel bir varsayım...Aslında ben bu konuda pek düşünmedim ...”.Günümüzde bu varsayım ile klasik fizik ile uyumsuzdur ancak kuantum fiziğinin doğumu olarak kabul edilir ve Planck'ın kariyerinin büyük entelektüel başarısıdır (Ludwig Boltzmann 1877'de teorik kağıdın da fiziksel bir sistemin enerji halleri ayrık olabilme olasılığını tartışılıyordu). Planck sabitinin keşfi fiziksel birimlerin yeni bir dizi evrensel tanımlamaya etki ediyordu (Planck uzunluğu ve Planck kütlesi gibi). Bütünüyle kuantum teorisinin dayandığı temel fiziksel sabitler dayanmaktadır.Planck’ın fizik temeline katkısı ona 1918 yılında Nobel fizil ödülünü kazandırdı.[11] Daha sonra enerjide ki kuantumu anlamaya çalıştı.Ama boşuna uğraşmıştı.Hatta birkaç yıl sonra Rayleigh, Jeans ve Lorentz gibi diğer fizikçiler klasik fizik ile uyum sağlıyacak Planck sabiti sıfır yapma amacını gösterdiler ama Planch bu sabitin sıfır olmayan bir değer olduğunu biliyordu. O “Jeans’in inadını anlamak mümkün.Varolanı asla gerektiği gibi kullanmayan bir kuramcı örneği.Aynı filozof Hegel gibi.Kendi iradeleri yoksa gerçekle onlar için çok kötü” dedi[12]. Max Born bir yazısında Planck için “O doğası gereği muhafazakar bir zihin oldu.O spekülasyonlar konusunda oldukça şüpheli birisi.” ifadelerinde bulundu. "[13]
Einstein ve görelilik teorisi
1905 yılında, şimdiye kadar tamamen bilinmeyen Albert Einstein'ın üç çığır açan kağıtları Annalen der Physik dergisinde yayınlandı. Planck özel görelilik teorisinin önemini hemen kabul eden birkaç kişi arasındaydı. Onun etkisi sayesinde, bu teori yakında yaygın olarak Almanya'da kabul edildi. Planck aynı zamanda görelilik teorisini uzatmak için epeyce katkıda bulunmuştur.[14] Einstein'ın ışık alanı (foton) hipotezi (Fotoelektrik etki,Philipp Lenard’a ait 1902 keşfetmiştir) başlangıçta Planck tarafından reddedildi. O tamamen Maxwell'in elektrodinamik teorisini atmak için isteksizdi.Ona göre “ Işık teorisi onlar onlarca yıl geriye atıcaktı”. 1910 yılında Einstein klasik fiziğin bir başka fenomen örneğine yani düşük sıcaklıklarda özgül ısı anormal davranışlarına dikkat çekti. Planck ve Nernst çelişkilerin açıklamak için Birinci Solvay Konferansı (Brüksel 1911) düzenlediler. Bu toplantıda Einstein Planck'ı ikna etmeyi başardı. Bu arada, Planck Berlin Üniversitesi dekan atandı olmuştu.Bu da ona 1914 yılında Einstein’ı üniversite de profesörlük için teklif de bulunmayı sağladı.İki bilim adamı yakın arkadaş olduk ve birlikte müzik çalmak için sık sık bir araya geldiler.
Birinci Dünya Savaşı
Planck Birinci Dünya Savaşı sırasında halkın yaşadığı telaşı şu sözlerle dile getirdi “O kadar korkunç ki ama ayrıca o kadar güzel ve beklenmedik şeyler varki; en zoru iç siyasi tüm tarafların birleşmesi ile sorunlar ve yumuşak çözümüdür. O iyi ve soylu her şeyi öven birisi”.[15][16] Bununla birlikte, Planck milliyetçiliği aşırıya kaçtı. 1915 yılında, İtalya Müttefik Güçleri katılmak üzereyken bir anda O İtalya’dan gelen bir bilimsel kağıdı başarıyla onaylattı.Bu da ona Prusya Bilimler Akademisi'nden bir ödül almayı sağladı.Planck oranın dört daimi başkanlarından biriydi. Planck ayrıca kötü ünlü "93 tane aydınların Manifestosu"’nu imzaladı. Ama 1915 yılında Planck Hollandalı fizikçi Lorentz ile birkaç toplantıdan sonra, Manifesto'nun parçalarını iptal etti. Sonra 1916 yılında Alman annexationizme karşı bir deklarasyon imzaladı.
Savaş Sonrası ve Weimar Cumhuriyeti
Çalkantılı savaş sonrası yıllarda, Planck Alman fizik otoritesinin yüksek makamındayken meslektaşlarına “Direnin ve çalışmaya devam edin” sloganını yayınladı. 1920 Ekim ayında Planck ve Fritz Haber Notgemeinschaft der Deutschen Wissenschaft’ı (Alman Bilim Acil Örgütü) kurdu.Amaçları bilimsel araştırma için mali destek sağlanmaktı.Örgütü yaymak istiyorlardı ve paraların büyük bir kısmını yurtdışından temin ediyorlardı. Planck aynı zamanda Berlin Üniversitesi'nde, Prusya Bilimler Akademisi’nde,Alman Fizik Derneği’nde ve Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft(1 948 yılında Max-Planck-Gesellschaft haline geldi) da liderlik pozisyonunda bulundu.Bu zamanlarda Almanya da araştırma için ekonomik koşullar pekte parlak değildi. Savaş arası dönemde, Planck Deutsche Volks-Partei (Alman Halk Partisi) üyesi oldu.Bu partinin kurucusu Nobel barış ödülü almış Gustav Stresemann’dı. Planck genel oy kullanma hakkı ile aynı fikirde değildi.[17]
Kuantum mekaniği
1920'lerin sonunda Bohr, Heisenberg ve Pauli kuantum mekaniğinin Kopenhag yorumunu üzerine çalışmışlardı ancak Planck tarafından reddedildi ve de daha sonra Schrödinger Laue ve Einstein tarafından yapıldı. Planck dalga mekaniği yakında kuantum teorisini kılacaktığını beklemektedir.Bu durumda böyle olmazdı ancak fazla çalışması sadece kuantum teorisini pekiştirdi.Hatta onun ve Einstein’ın felsefesine kuvvetli tepki gösterdiler.Planck daha önceden gözlem deneyimi yaşadı.Şu cümleyi söyledi “Bilimsel gerçekleri rakipleri yenmek için değil onları ikna etmek ve onların ışığı görmek için kullanılır.Çünkü ilerde var olan rakipler ölebilir.Ve yeni yetişen nesil bununla aşina olur.” [18]
Nazi diktatörlüğü ve İkinci Dünya Savaşı
Naziler 1933 yılında iktidarı ele geçirdiğinde Planck 74 yaşındaydı. O Yahudi olan arkadaşlarının ve meslektaşlarının, kovulmalarına ve aşağılanmalarına tanık oldu.Yüzlerce bilim adamı Almanya’dan göç ettiler.O yine “Dayanın ve çalışmaya devam edin”sloganını yayınladı ve göç etmeyi planlıyan arkadaşlarına Almanya’da kalmalarını istedi.O bu krizin yakın zamanda azalacağını umuyordu. Otto Hahn yahudi profesörlerine yapılan bu muameleyi kamuya bildirmek amacıyla tanınmış Alman profesörleri toplamak için Planck’tan yardım istedi.Planck şu sözlerini yayınladı “Bugün 30 tane erkeği alırsanız,yarın 150 tanesi gelip konuşma yapıcaktır.Çünkü onlar başkalarının pozisyonları devralmak için inanılmaz istekli olucaktır.” [19] Planck'ın liderliğinde Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft (KWG) Fritz Haber ile ilgili olanlar hariçinde, Nazi rejimi ile açık bir çatışma kaçınılması lazımdı. Planck Adolf Hitler ile konuyu görüşmek için çalıştı ama başarısız oldu.Ertesi yıl 1934 yılında Haber sürgünde öldü. Bir yıl sonra Planck KWG tarafından düzenlenen biraz kışkırtıcı tarzda Haber için resmi bir anma toplantısı oldu.Ayrıca Planck yahudi bilim adamlarını KWG’da çalışmaya devam etmelerini gizlilikle sağlamıştır.1936 yılında KWG başkanlığı sonlandırılmış ve Nazi hükümeti ona baskın yapmıştır. Almanya'da ki siyasi iklim giderek daha düşmanca davranmaya başladı.Planck’a saldırdılar.Planck’ı kökenli bir soruşturmaya aldılar.1’de 16 ihtimalle yahudi olduğu çıktı.Ama Planck bunu inkar etti.[20] 1938 yılında, Planck, 80'inci doğum gününü kutladı. Fransız fizikçi Louis de Broglie’ye Max-Planck madalyası verildi.Ve bir kutlama düzenlendi.1 938 sonunda, Prusya Akademisi kalan bağımsızlığını kaybetmiş ve Naziler tarafından ele geçirilmişti. Planck başkanlığından istifa ederek protesto etti.Planck bu zamanlarda sık sık seyahatlere katılıyordu.Hatta 5 yıl sonra Alp Dağının üç bin metre tepesine tırmanmıştır. Planck ve eşini şehriden ayrılıp kırsal yerlerde yaşamaya zorlandılar.Çünkü İkinci Dünya Savaşı sırasında Berlin'de karşı Müttefik’ler bombalama misyonları arttırıyordu.1942 yılında şunları yazı “Benim içinde ateşli bir şekilde direnme arzusu büyüdü ve yeni bir yükselişin başlamasına tanık olabilmek için uzun yaşadım. Şubat 1944'te Berlin'de yaptığı evi tamamen bir hava saldırısıyla imha ettiler. Bütün bilimsel kayıtları ve yazışmaları yok oldu.Yaşadığı kırsal yere iki taraftan Müttefik askerleri geliyordu.Savaşın sonunda o Göttingen’de bir akrabasının yanına gitti. Planck elli yaşından sonra birçok kişisel trajediler dayandı. 1909 yılında, ilk eşi evlendiklerinden 22 yıl sonra öldü.Onu iki erkek çocuk ile ikiz kızlar ile bıraktı.Planck’ın büyük oğlu Karl 1916 yılında öldürüldü.İki tane kızı doğum sırasında öldüler. Margarete 1917 yılında,Emma ise 1919 yılında öldü.İkinci Dünya Savaşı sırasında 1944 yılında bir bomba ile Berlin’deki evleri yok oldu. 20 Temmuz’da en küçük oğlu Erwin Hitler’e süikast yüzünden tutuklandı ve 1945 yılında öldü [21].Bunlara rağmen yaşamaya devam etti.Savaşın sonunda oğlu,ikinci eşi ile Göttingen’deki akrabalarına gittiler ve 4 Ekim 1947 yılında burada vefat etti.
Dini görüşleri
Planck alternatif görüşe ve dinlere karşı çok hoşgörülü birisiydi [22].Sembollerle alay ettiği için ateistleri eleştirmişti.Çünkü aşırı dindar kişiler için bazı semboller çok önemliydi ve o bunun önemini vurguladı. Max Planck 1944 yılında şu sözleri dile getirdi “Bilime hayatımı adamış bir adam olarak ben ,bu kadar atomlar hakkında yaptığım araştırmalar ve bunları sonucunda şunu söyleyebilirim: Öyle bir varlık yok. Biz de bilinçli ve akıllı bir şekilde aklın varlığını kabul etmemiz gerekir.” [23][24] Planck hayal gücü kuvvetli ve inançli bir bilim insanı kabul edilir.Burdaki inanç “Hipotez üzerinde çalışma” ile benzer özelliği taşımaktadır.Örneğin;Nedensellik ilkesi doğru ya da yanlıştır, burda bir inanç eylemi vardı.Ve şunları söylemiştir “Din de ve bilimde tanrı inancı gerekebilir.İnananlar için tanrı bir başlangıçtır.Fizikçiler için her şeyin sonundadır." [25][26] Daha sonraki yaşamında Planck tanrının olduğunu gözlemledi ve deist oldu [27].Bir söylentiye göre Planck ölümünden altı ay önce katolik olduğu açıklandı.[28]
Onur ve ödüller
- "Pour le Mérite" Bilim ve Sanat 1915 yılında için
- Nobel Fizik Ödülü 1918 yılında
- Lorentz Madalyası 1927 yılında
- Franklin Madalyası 1927 yılında
- Adlerschild des Deutschen Reiches Alman Reich Cumhurbaşkanı bir ödül 1928 yılında
- Max-Planck Madalyası 1929 yılında Einstein ile beraber
- Copley madalyası 1929 yılında
- Planck Frankfurt, Münih (TH), Rostock, Berlin (TH), Graz, Atina, Cambridge, Londra ve Glasgow üniversitelerinden fahri doktora aldı.
Yayınları
- Planck, M. (1900a). "Über eine Verbesserung der Wienschen Spektralgleichung". Verhandlungen der Deutschen Physikalischen Gesellschaft 2: 202–204. http://archive.org/stream/verhandlungende01goog#page/n212/mode/2up. Translated in ter Haar, D. (1967). "On an Improvement of Wien's Equation for the Spectrum". The Old Quantum Theory. Pergamon Press. s. 79–81. LCCN 66029628. http://www.ffn.ub.es/luisnavarro/nuevo_maletin/Planck%20%281900%29,%20Improvement%20of%20Wien%27s.pdf.
- Planck, M. (1900b). "Zur Theorie des Gesetzes der Energieverteilung im Normalspektrum". Verhandlungen der Deutschen Physikalischen Gesellschaft 2: 237. http://archive.org/stream/verhandlungende01goog#page/n246/mode/2up. Translated in ter Haar, D. (1967). "On the Theory of the Energy Distribution Law of the Normal Spectrum". The Old Quantum Theory. Pergamon Press. s. 82. LCCN 66029628. http://www.ffn.ub.es/luisnavarro/nuevo_maletin/Planck%20%281900%29,%20Distribution%20Law.pdf.
- Planck, M. (1900c). "Entropie und Temperatur strahlender Wärme [Entropy and Temperature of Radiant Heat]". Annalen der Physik 306 (4): 719–737. Bibcode 1900AnP...306..719P. DOI:10.1002/andp.19003060410.
- Planck, M. (1900d). "Über irreversible Strahlungsvorgänge [On Irreversible Radiation Processes]". Annalen der Physik 306 (1): 69–122. Bibcode 1900AnP...306...69P. DOI:10.1002/andp.19003060105.
- Planck, M. (1901). "Über das Gesetz der Energieverteilung im Normalspektrum". Annalen der Physik 309 (3): 553–563. DOI:10.1002/andp.19013090310. Translated in Ando, K.. "On the Law of Distribution of Energy in the Normal Spectrum". 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20150222133544/http://theochem.kuchem.kyoto-u.ac.jp/Ando/planck1901.pdf. Erişim tarihi: 2011-10-13.
- Planck, M. (1903). Treatise on Thermodynamics. Ogg, A. (transl.). London: Longmans, Green & Co. OL7246691M. http://archive.org/stream/treatiseonthermo00planuoft#page/n7/mode/2up.
- Planck, M. (1906). Vorlesungen über die Theorie der Wärmestrahlung. Leipzig: J.A. Barth. LCCN 07004527.
- Planck, M. (1914). The Theory of Heat Radiation. Masius, M. (transl.) (2nd bas.). P. Blakiston's Son & Co.. OL7154661M.
- Planck, M. (1915). Eight Lectures on Theoretical Physics. Wills, A. P. (transl.). Dover Publications. ISBN 0-486-69730-4.
- Planck, M. (1943). "Zur Geschichte der Auffindung des physikalischen Wirkungsquantums". Naturwissenschaften 31 (14–15): 153–159. Bibcode 1943NW.....31..153P. DOI:10.1007/BF01475738.
Referanslar
- ↑ Nobel Fizik Ödülü 1918. Nobelprize.org. 2011-07-05 tarihinde erişildi.
- ↑ Christoph Seidler, Gestatten, Marx Planck, Spiegel Online, 24 April 2008
- ↑ Press release of the Max Planck Society about Max Planck's name.
- ↑ Encyclopædia Britannica: Max Planck
- ↑ Lightman, Alan P. (2005). The discoveries: great breakthroughs in twentieth-century science, including the original papers. Toronto: Alfred A. Knopf Canada. s. 8. ISBN 0-676-97789-8.
- ↑ Planck, Max (1897). Vorlesungen über Thermodynamik. Leipzig: Verlag Von Veit & Company. http://gutenberg.org/ebooks/31564. Erişim tarihi: 27 June 2012. English translation: Planck, Max (1903). Treatise on Thermodynamics. London: Longmans, Green, and Company. http://books.google.com/books?id=r4sJAAAAIAAJ&printsec=frontcover&dq=Treatise+on+Thermodynamics&lr=&ei=Nn3iSJjHJJCsMvjo4Cg#v=onepage&q&f=false. Erişim tarihi: 27 June 2012.
- ↑ Jacques Hadamard (1915). Four lectures on mathematics: delivered at Columbia University in 1911. Columbia University Press. s. 7–. http://books.google.com/books?id=Ck8qAAAAYAAJ&pg=PP7. Erişim tarihi: 5 July 2011.
- ↑ Jürgen Heideking; Christof Mauch (5 October 1998). American Intelligence and the German Resistance to Hitler: A Documentary History. Westview Press. s. 361–. ISBN 978-0-8133-3636-7. http://books.google.com/books?id=xoTWkzhf2uUC&pg=PA361. Erişim tarihi: 5 July 2011.
- ↑ Verband Deutscher Elektrotechniker; Elektrotechnischer Verein (Berlin, Germany) (1948). "ETZ: Elektrotechnische Zeitschrift: Ausg. A." (German). ETZ: Elektrotechnische Zeitschrift (VDE-Verlag) 69 (A). http://books.google.be/books?id=ZFE7AAAAMAAJ., Snipped extract
- ↑ For a solid approach to the complexity of Planck's intellectual motivations for the quantum, for his reluctant acceptance of its implications, see Helge Kragh, Max Planck: the reluctant revolutionary, Physics World. December 2000.
- ↑ Kragh, Helge (1 December 2000), Max Planck: the reluctant revolutionary, PhysicsWorld.com
- ↑ Heilbron, 2000, page 8
- ↑
- ↑ Einstein and the Quantum, A.Douglas Stone, Princeton University Press, Princeton and Oxford, chapter 9, Tripping the light heuristic, 2013.
- ↑ Heilbron, 2000, page 72
- ↑ Evans, James; Thorndike, Alan S. (2007). Quantum mechanics at the crossroads: new perspectives from history, philosophy and physics. Springer. s. 31. ISBN 3-540-32663-4. http://books.google.com/books?id=S3FOuMYHcqIC., Extract of page 31
- ↑ Scully, Robert J.; Scully, Marlan O. (2007). The demon and the quantum: from the pythagorean mystics to Maxwell's demon and quantum mystery. Wiley-VCH. s. 90. ISBN 3-527-40688-3. http://books.google.com/books?id=mQHswDNUbvMC., Chapter 7, p 90
- ↑ Quoted in Thomas Kuhn, The Structure of Scientific Revolutions (1970 ed.): p. 150.
- ↑ In a slightly different translation, Hahn remembers Planck saying: “If you bring together 30 such men today, then tomorrow 150 will come to denounce them because they want to take their places.” This translated quote is found in: Heilbron, 2000, p. 150. Heilbron, at the end of the paragraph, on p. 151, cites the following references to Hahn’s writings: Otto Hahn Einige persönliche Erinnerungen an Max Planck MPG, Mitteilungen (1957) p. 244, and Otto Hahn My Life (Herder and Herder, 1970) p. 140.
- ↑ Heilbron, 2000, page 191
- ↑ Max Karl Ernst Ludwig Planck; Wayback Machine (archived Mayıs 12, 2008)
- ↑ The Religious Affiliation of Physicist Max Planck. adherents.com. Retrieved on 2011-07-05.
- ↑ The Life Max Planck. encyclopedia.com. Retrieved on 2012-03-07.
- ↑ Religion and Natural Science (Lecture Given 1937) Scientific Autobiography and Other Papers, trans. F. Gaynor (New York, 1949), pp. 184 (from http://en.wikiquote.org/wiki/Max_Planck)
- ↑ Das Wesen der Materie [The Nature of Matter], speech at Florence, Italy (1944) (from Archiv zur Geschichte der Max-Planck-Gesellschaft, Abt. Va, Rep. 11 Planck, Nr. 1797)
- ↑ Max Planck, Scientific Autobiography and Other Papers
- ↑ J. L. Heilbron (1986). The Dilemmas of an Upright Man: Max Planck and the Fortunes of German Science. Harvard University Press. s. 198. ISBN 9780674004399. "On the other side, Church spokesmen could scarcely become enthusiastic about Planck's deism, which omitted all reference to established religions and had no more doctrinal content than Einstein's Judaism. It seemed useful therefore to paint the lily, to improve the lesson of Planck's life for the use of proselytizers and to associate the deanthropomorphizer of science with a belief in a traditional Godhead."
- ↑ Heilbron, 2000, page 198