Mazhar Şevket İpşiroğlu
| Mazhar Şevket İpşiroğlu | |
|---|---|
| Doğum |
27 Mayıs 1908 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm |
28 Şubat 1985 (76 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Dalı | Sanat tarihi |
| Çalıştığı yerler |
İstanbul Üniversitesi Tübingen Üniversitesi |
| Öğrenim |
Düsseldorf Akademisi Hamburg Üniversitesi Berlin Üniversitesi |
| Aldığı ödüller |
Berlin Film Şenliği Gümüş Ayı ödülü |
| Evlilikleri | Nazan İpşiroğlu |
| Çocukları | Zehra İpşiroğlu |
Mazhar Şevket İpşiroğlu (27 Mayıs 1908, İstanbul - 28 Şubat 1985, İstanbul) Türk sanat tarihçisi. Sanat tarihinin Türkiye'de bilim dalı olarak ele alınmasında önemli katkıları olan kişilerin başında gelir. Türkiye’nin akademik eğitim almış ilk kadın fotoğrafçısı olan Yıldız Moran'ın dayısıdır.
Yaşam öyküsü
Ortaöğretimini tamamladıktan sonra 1927 yılında Almanya'ya gitti. Burada bir yıl gibi bir süre Düsseldorf Akademisi Resim Bölümü'nde eğitim gördü. Daha sonra Bonn, Hamburg ve Berlin üniversitelerinde felsefe ve sanat tarihi üzerine eğitim aldı. İlerleyen dönemlerde Hegel üzerine yaptığı tezle felsefe doktoru oldu. 1934'de Türkiye'ye dönerek İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde öğretim görevlisi oldu. Bir önceki yıl hazırlanan eğitimi reformunun yaşama geçirilebilmesi için emek harcayan isimlerden biri oldu. 1939 yılına gelindiğinde doçent, 1943'de ise profesör unvanını aldı. O dönemlerde Ernst Diez'in aynı fakültede Sanat Tarihi Bölümü'nü kurmasının ardından kendisi de bu bölüme geçti. Diez'in bu bölümden ayrılması üzerine 1949 yılında bu bölümün başkanı oldu. 1956 yılında Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte İstanbul Üniversitesi Film Merkezini kurdu. Burada felsefeci Macit Gökberk ve yönetmen Aziz Albek'inde katılımıyla Anadolu uygarlıklarını konu edinen birçok belgesel film çalışması gerçekleştirdi. Bu filmlerden ilki olma özelliğini taşıyan Hint Güneşi, 1956 Berlin Film Şenliği'nde ikincilik ödülü olan Gümüş Ayı'yı kazandı. İpşiroğlu bu noktadan sonra da Surname, Karanlıkta Renkler, Anadolu'da Roma Mozaikleri ve Dünya Tapınağı gibi benzer özellikli birçok film hazırladı.
1948-1949 ve 1958-1959'da İÜ Edebiyat Fakültesi'nde dekanlık görevi yaptı. 1960'da ordinaryüs profesör unvanını kazandı. 27 Mayıs Darbesi sonrasında 147'ler listesinde yer aldı. Aynı yıl tekrar Almanya'ya gitti ve Tübingen Üniversitesi'nde konuk profesör olarak dersler verdi. 1965 yılında ise İÜ'deki görevine dönerek sanat tarihi üzerine yaptığı çalışmalarına devam etti. 1977 yılında emekliye ayrılan İpşiroğlu, 1985 yılında İstanbul'da öldü.[1][2]
Eser ve çalışmaları
- Yönetmenliğini yaptığı belgesel filmler
- Kapalı Çarşı - 1974 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Nazan İpşiroğlu
- Siyah Kalem (İkinci Versiyon) - 1973 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Ünsal Yücel
- III. Ahmet Surnamesi (Surname) - 1973 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Ünsal Yücel
- Aktamar - 1963 / Adnan Benk, Mazhar Şevket İpşiroğlu
- Anadolu Yollarında - 1959 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Sabahattin Eyüboğlu
- Karanlıkta Renkler - 1959 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Sabahattin Eyüboğlu
- Surname - 1959 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Sabahattin Eyüboğlu
- Anadolu'da Roma Mozaikleri - 1958 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Sabahattin Eyüboğlu
- Siyah Kalem (İlk Versiyon) - 1957 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Sabahattin Eyüboğlu
- Hitit Güneşi - 1956 / Mazhar Şevket İpşiroğlu, Sabahattin Eyüboğlu[3]
- Yayımlanmış kitapları
- Rönesans Sanatı, 1942
- Avrupa Sanatı ve Problemleri, 1946
- Avrupa Sanatında Gerçek Duygusu, 1954
- İslam’da Resim Yasağı ve Sonuçları, 1973
- Oluşum Süreci İçinde Sanatın Tarihi, 1977
- Sanatta Devrim, 1979
- Topkapı Sarayı’ndaki Başyapıtlar, 1980
- Düşünmeye Çağrı
- Kök Atatürkçülük
- Bozkır Rüzgarı: Siyah Kalem[3]
Kaynakça
- ↑ (Türkçe) Mazhar Şevket İpşiroğlu (Ana Yayıncılık bas.). AnaBritannica - 11. Cilt. s. 618.
- ↑ "Mazhar Şevket İpşiroğlu". Yapı Kredi Yayınları. http://kitap.ykykultur.com.tr/yky/yazarlar/mazhar-sevket-ipsiroglu.
- 1 2 "Mazhar Şevket İpşiroğlu". kameraarkasi.org. http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/mazharsevketispiroglu.html.