Muhammed Mursi

Muhammed Mürsî Îsa el-Eyyat
‏محمد مرسي عيسى العياط
5. Mısır Cumhurbaşkanı
Görev süresi
30 Haziran 2012 - 3 Temmuz 2013
(Devrildi)
Yerine geldiği Muhammed Hüseyin Tantavi
Yerine gelen Adli Mansur (Geçici)
Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreteri
Görev süresi
1 Temmuz 2012 - 2 Temmuz 2013
(Devrildi)
Yerine geldiği Muhammed Hüseyin Tantavi
Yerine gelen Abdulfettah El Sisi
Özgürlük ve Adalet Partisi Lideri
Görev süresi
30 Nisan 2011 - 24 Haziran 2012
Kişisel bilgiler
Doğum 8 Ağustos 1951 (1951-08-08)
Şarkiye, Mısır
Partisi Özgürlük ve Adalet Partisi
Eşi Necla Mahmud
Çocukları Ahmed Mursi
Elşamia Mursi
Usame Mursi
Ömer Mursi
Abdullah Mursi
Bitirdiği okul Kahire Üniversitesi
Güney Kaliforniya Üniversitesi
Mesleği Politikacı
Dini Sünni İslam
İmzası
Resmî site http://www.fjponline.com/

Muhammed Mürsî Îsa el-Eyyat (Arapça:‏محمد محمد مرسي عيسى العياط - d. 8 Ağustos 1951, Şarkiya), Mısır'ın seçimle ilk defa başa gelen, devrik 5. cumhurbaşkanı olan siyasetçi.[1] 3 Temmuz 2013 tarihinde Mısır Silahlı Kuvvetlerinin askeri darbe yapması sonucu devrildi.[2]

Muhammed Mursi, 8 Ağustos 1951 tarihinde, Mısır'ın kuzeyindeki Şarkiye iline bağlı Eladva köyünde doğdu.[3] Beş kardeşin en büyüğü olan Muhammed Mursi ilk eğitimini orada aldı. Babası çiftçi annesi ise ev hanımıydı. Mühendislik lisansını Kahire Üniversitesi'nde aldı (1975 ve 1978). Mühendislik doktorasını Güney Kaliforniya Üniversitesi'nde tamamladı (1982). Northridge Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nde yardımcı doçent oldu (1982-1985). Ardından eğitim vermek için Mısır'daki Zagazig Üniversitesi'ne geldi.

İdeolojik bakımdan yakın olduğu Müslüman Kardeşler hareketi içerisinde siyasete atıldı. Mursi 2000 ve 2005 yılları arasında milletvekili oldu. Müslüman Kardeşler'in yasal olarak seçime katılmaları mümkün olmadığından parlamentoya bağımsız siyasetçi olarak girdi. Tam 5 yıl Mısır Halk Meclisi üyeliği yaptı. 2011 Mısır Devrimi'ne muhalif bir lider olarak destek verdi ve 30 Nisan 2011 tarihinde Müslüman Kardeşler'in kurduğu, Özgürlük ve Adalet Partisi'nin başkanı seçildi.

2012 Mısır cumhurbaşkanlığı seçimleri'nde Müslüman Kardeşler'in aday gösterdiği Hayrat Şatır'ın adaylığı düşünce, yerine Muhammed Mursi seçildi. Yoğun seçim kampanyası yürüttü. İlk turda %25.5 oy aldı ve ikinci tura girmeye hak kazandı. İkinci turda da %51.73 oy alarak, 5. cumhurbaşkanı oldu.

2012–13 Mısır protestoları adıyla bilinen, 3 Temmuz 2013 tarihinde yapılan büyük gösteriler sonucu Mısır ordusu askeri bir müdahale ile yönetime el koydu. Mursi ise darbeyi kabul etmediğini açıkladı ve yandaşlarına direnmelerini söyledi. Muhammed Mursi'nin gözaltına alındığı, ev hapsinde tutulacağı bildirildi.

16 Mayıs 2015 günü mahkeme tarafından idam cezasına çarptırıldı. 16 Haziran 2015 günü hakkında açılan "casusluk" davasından müebbet hapse mahkum olurken, "cezaevi baskınları" davasında ise mahkeme idam kararını onadı.[4]

Eğitimi ve Görevleri

Lisans eğitimini 1975 senesinde Kahire Üniversitesinde onur belgesi ile başarılı bir şekilde tamamladı. Daha sonra Metalurji üzerine yüksek lisans yaptı. Aynı şekilde Güney Kaliforniya Üniversitesinden başarı bursu kazandı ve doktora eğitimini burada 1982 senesinde tamamladı.[5] Amerika Birleşik Devletlerindeki Güney Kaliforniya Üniversitesinde 1982-1985 yılları arasında yardımcı profesör görevini üstlendi. Zagazig Üniversitesi'nde 1985 senesinden 2010 senesine kadar mühendislik fakültesi dekanı olarak görev yaptı.

Bunların yanı sıra Libya'daki Trablus Üniversitesi, Kahire Üniversitesi, Zagazig Üniversitesi, Güney Kaliforniya Üniversitesinde çalışmalar yapmış olup "Zemin Sertleşme Çözümleri" alanında onlarca çalışması vardır. Zagazig Üniversitesi'nde eğitim heyetine üye olarak seçilmiştir. Aynı şekilde Nasa'da görev yapmıştır. Metalurji alanındaki tecrübesini burada kazanmış ve çeşitli buluşlarda katkıda bulunmuştur.[6][7]

Siyasi Hayatı

1977 senesinde Müslüman Kardeşler hareketine katıldı ve 1979 senesinin sonlarında görev aldı. 1982 senesinden itibaren kurumun siyasi kanadında üye olarak görev yaptı. 1995 senesinde "Gençlik Konseyine" seçildi. 2000 senesinde ise Mısır Temsilciler Meclisine Müslüman Kardeşler'in adayı olarak gösterildi ve seçimleri kazandı. Orada İhvanın resmi sözcülüğünü üstlendi. 2005 halk seçimlerinde, seçime girdiği bölgede en yakın rakibine çok büyük fark atıp en yüksek oyu alarak milletvekili seçildi. Ancak oylamanın tekrar yapılması üzerine oylamayı rakibi kazandı.[8]

Dış politika

Arap Ülkeleri

Suudi Arabistan

Muhammed Mursi'nin ilk yabancı ülke ziyareti 10 Temmuz 2012 tarihinde Suudi Arabistan'a oldu.[9] Ziyareti esnasında, petrol zengini olan bu ülke ile ilişkilerini güçlendirmek niyetindeydi, bu da Hüsnü Mübarek döneminin kapanıp yeni bir dönemin başlaması olarak yorumlanıyordu.[10]

Katar

Mursi, Cumhurbaşkanı seçilene kadar bir üyesi olduğu Müslüman Kardeşler ile ilişkisinin iyi olduğu Katar ile yakın bir bağ kurmaya çalıştı.[11] Katar ise Mursi kabinesini açıkladığı 12 Ağustos 2012 tarihinde, Mısır ile 2 milyar dolarlık bir yardım sağlayacağını açıkladı.[12] Bu esnada bir takım katarlı yatırımcılar Mısır'da 10 Milyar dolarlık bir altyapı çalışması sözü verdi.[13]

Suriye

Suriye'deki muhalif güçlerin sadık bir destekçisi olan Mursi, Selefi kanadın "Kutsal Savaş" olarak adlandırdığı 15 Haziran 2012'de Suriye'de yapılan mitingine katıldı ve Beşar Esed'in destekçilerini "Kafir" olarak nitelendirerek kınadı.[14] Kahire'deki Suriye Konsolosluğunu kapatan ve Suriye büyük elçisini sınır dışı eden Mursi, muhalif güçler adına Suriye'nin uçuşa kapalı bir bölge olması için uluslararası müdahale için çağrıda bulundu.[15]

Mısırlıları açıkça Suriye'deki muhalefete destek verin demese de Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin Suriye de 15 Haziran da yapılan mitinge katılması birçokları tarafından bunun İslami kesime "Suriye'de ki kutsal savaşa katılın" olarak görülüyordu.[16][17] Ancak Mursi Mısırlılar tarafından mitinge katılması ve konuşma yapmasından dolayı eleştirildi. Silahlı Kuvvetler Yüksek Konseyi (SCAF) ertesi gün yaptığı açıklamada bunun sadece Mısır'ın sınırlarını korumak için olduğunu ve Suriye'deki muhalefetin yükselişi için olduğunu söyledi.[14]

Çin

Mursi Çin'i Ağustos 2012 de ziyaret etti. Ziyareti esnasında birçok iş birliği anlaşması imzaladı.[18] Muhammed Mursi Çin'den bu sayede yatırımcı ve turist çekmeyi ve dış ilişkilerde Amerika Birleşik Devletleri odaklı olan dış politikaya alternatif kurmayı planlıyordu.[19]

İran

Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi görev süresi boyunca, iki ülke arasındaki İran devrimi sonrasında zayıflayan bağları güçlendirmeye çalıştı. Ancak onun bu çabaları, Sünni Müslümanlar tarafından hem içeride hem de dışarıdaki Mısırlılara muhalefet olarak görüldü.[20]

Rusya

Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi Rusya'yı Nisan 2013 tarihinde ziyaret etti. Ziyareti sırasında Mursi, Sovyet zamanından beri olan ilişkileri güçlendirmeye çalıştı ve Rusya ile ekonomik ve siyasal bağlarını güçlendirmeyi istediğini söyledi. Aynı zamanda Mursi, gelişmekte olan Rusya enerji sektöründen Mısır'da yararlanmak istiyordu.[21]

Mursi, Rusya'dan nükleer enerji yatırımlarını geliştirmede yardımcı olmasını istedi ve Rusya'dan yatırımcı ve turist çekmeyi düşünüyordu.[22]

İsrail ve Filistin

Ekim 2012'de Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Perez'e dostça bir mektup yazdı. Mektupta büyük ölçüde diplomatik üslup kullanan Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi, Şimon Perez'i iyi bir dost olmaya ve iki ülke arasındaki ilişkileri samimi olmaya ve sürekli olmaya davet ediyordu.[23]

Görevden Uzaklaştırılması

Kitle gösterileri, 30 Haziran 2013'te Mursi'nin yurt dışı seyahati ile başladı. Ertesi gün Mısır Silahlı Kuvvetleri Muhammed Mursi'yi istifa etmesi konusunda uyardığı bir duyuru yayınladı. Bunun üzerine Başbakanlık iki saat sonra, askeriyenin yaptığı açıklamaya cevaben bir açıklama yaptı ve o açıklamada "Ordunun yaptığı bu açıklama ülkeyi karışıklığa sürükleyebilir" deniyordu. Bunun akabinde Mursi yönetimi, muhalefetin gösterilerinden sonra 3 Temmuz 2013 tarihinde askerin darbe yapmasıyla son buldu.[24]

Katıldığı Uluslararası Kongreler

13. İslam Zirvesi (2013) 6 Şubat 2013 tarihinde, İslam ülkelerinin liderlerinin katılımı ile Kahire'de 13. İslam Zirvesi gerçekleştirildi. Açılış konuşmasını Muhammed Mursi yaptı. Zirvenin ikinci gününde yapılan oylamada 1. oturumun başkanı Muhammed Mursi seçildi. Zirvenin en çarpıcı olayı ise, 1979 yılında İran ile Mısır'ın diplomatik ilişkilerini kopardığından bu yana İran Cumhurbaşkanının Mısır'ı ziyareti oldu.[25][26]

*Irkçılıkla Mücadele Zirvesi (2012) 30 Ağustos 2012 tarihinde İran'da Muhammed Mursi'nin ortaklığı ile yapıldı.[27]

Katıldığı Programlar

Kaynakça

  1. ↑ "Mısır'da Cumhurbaşkanlığı Seçimini Mursi Kazandı". Haber.com. 26/06/12. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310161005/http://www.haberler.com/misir-da-cumhurbaskanligi-secimini-mursi-kazandi-3732435-haberi/. Erişim tarihi: 27/06/12.
  2. ↑ http://www.sabah.com.tr/Dunya/2013/07/03/misirin-kaderi-belli-oldu
  3. ↑ "Profile: Egyptian presidential frontrunner Mohamed Mursi". Asharq Al-Awsat. 25 Mayıs 2012. 20 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20141120011439/http://www.aawsat.net/2012/05/article55241937. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2013.
  4. ↑ http://www.aksam.com.tr/dunya/mursiden-flas-aciklama-darbeyi-kabul-etmiyorum/haber-222017
  5. ↑ رؤية الإخوان المسلمين لتشكيلة الحكومة في مصر، برنامج بلا حدود، قناة الجزيرة، 29 يناير 2012
  6. ↑ مقالة في جريدة الجارديان البريطانية
  7. ↑ الدكتور محمد مرسي عضو مجلس الشعب في حوار خاص، إخوان أون لاين، 11 سبتمبر 2003
  8. ↑ مرسي يدخل الإعادة رغم التفوق الكاسح على منافسيه، إخوان أون لاين، 2 ديسمبر 2005
  9. ↑ Ezzat, Dina (12–18 July 2012). "Destination Riyadh". Al Ahram Weekly 1106. Retrieved 22 April 2013
  10. ↑ Deutsche Presse-Agentur. 11 July 2012. Retrieved 12 August 2012.
  11. ↑ Theodoulou, Michael. Islamists' jubilant but some are wary of Morsi The National. 12 June 2012.
  12. ↑ Viktor Kotsev (14 August 2012). "A Brotherhood coup in Egypt". Asia Times. Retrieved 14 August 2012
  13. ↑ Theodoulou, Michael. Islamists' jubilant but some are wary of Morsi The National. 12 June 2012
  14. 1 2 "Morsi role at Syria rally seen as tipping point for Egypt army". The Irish Times. 2013-07-02. Retrieved 2013-07-03.
  15. ↑ opposition forces in the effect of an establishment of a no-fly zone
  16. ↑ "Morsi role at Syria rally seen as tipping point for Egypt army". The Irish Times. 2013-07-02. Retrieved 2013-07-03
  17. ↑ "Egypt seen to give nod toward jihadis on Syria". Salon. 2013-06-17. Retrieved 2013-07-03
  18. ↑ "Morsi's Egypt: toward a new, independent foreign policy?". 30 August 2012
  19. ↑ "Morsi diversifying Cairo's pro-Washington policies ahead of China visit". China Daily. 27 August 2012
  20. ↑ http://www.economist.com/news/middle-east-and-africa/21577117-president-muhammad-morsis-efforts-befriend-iran-upset-his-other-allies-pious Egypt and Iran: Pious politics
  21. ↑ "Press statements following Russian-Egyptian talks". Kremlin. 19 April 2013
  22. ↑ "Egypt invites Russia to mine uranium, build nuclear power plants". RT (TV network). 20 April 2013
  23. ↑ "Morsi’s office confirms warm letter to Peres is authentic". The Times of Israel. Retrieved 27 October 2012.
  24. ↑ الرئاسة المصرية تتحفظ على بيان الجيش وأنباء عن استقالة وزير الخارجية”. بي بي سي عربي، 2 يوليو 2013. وصل لهذا المسار في 2 يوليو 2013.
  25. ↑ اليوم السابع | القاهرة تحتضن القمة الإسلامية الثانية عشرة
  26. ↑ مرسي يرأس أولى جلسات اليوم الثاني للقمة الإسلامية
  27. ↑ محمد مرسي يصل إلى إيران لحضور قمة دول عدم الانحياز
Önce gelen
Numan Gumaa		 Mısır Halk Meclisi Üyesi
2000–2005 		Sonra gelen
Mahmud Abaza
Parti siyasi görevi
Yeni makam Özgürlük ve Adalet Partisi lideri
2011–2012 		Sonra gelen
Saad El-Katatni
Siyasi görevi
Önce gelen
Muhammed Hüseyin Tantavi
Geçici		 Mısır Cumhurbaşkanı
2012–2013 		Sonra gelen
Adli Mansur
Geçici
Diplomatik görevi
Önce gelen
Muhammed Hüseyin Tantavi		 Bağlantısızlar Hareketi Genel Sekreteri
2012 		Sonra gelen
Mahmud Ahmedinejad
Mısır Mısır cumhurbaşkanları
İtalik yazılanlar geçici olarak görev yapmışlardır
This article is issued from Vikipedi - version of the 12/5/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.