Muhammed Salih Tahtavi

Babür İmparatoru Cihangir’i elinde bir gökküre tutarken gösteren 1617 tarihli portre (resimleyen: Abul Hasan, Nadir al-Zaman)

Muhammad Salih Tahtavi (1074 AH/1663-64 AD), Moğol Metalürjist, Astronom, geometri uzmanı ve zanaatkâr.

Pirinçten yapılmış tek parça, ek yerleri olmayan, üzerine Arapça ve Sanskritçe yazılarla gök cisimlerinin resimli temsilleri işlenmiş dev gökküreyi üreterek hem mühendislik hem de metalürji açısından hayret verici bir başarı göstermiştir.[1] Bu gökküre, gökyüzü haritası görevi gördüğü gibi gök bilimi hesapları içinde dakik bir araç olarak da kullanılıyordu.

Tek parçadan yapılma, ek yerleri olmayan bu kürelerden, 1590 ile 1842 yılları arasında toplam 21 tane imal edilmiştir. Bu işin merkezi Lahor idi. Gökkürelerin ilki Ekber Şah devrinde Kaşmirli Ali İbn Lokman tarafından, sonuncusu Hindu metalurjist Lahorlu Lala Balhumal tarafından yapıldı.[2] İçlerinde en büyüğü Şah Cihan devrinde Muhammad Salih Tahtavi tarafından 1630’da imal edilen küredir.

Kaynakça

  1. ↑ Necmi Dayday, Vural Altın, Gök Biliminde Türk-İslam Bilginleri, Turksat A.Ş. İstanbul 2010
  2. ↑ Najima Kazi, Seeking Seamless Scientific Wonders: Review of Emilie Savage-Smith's Work, Muslimheritage.com Erişim tairhi:20.08.2015
    This article is issued from Vikipedi - version of the 10/20/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.