Namlu yüklenmesi

Namlu yüklenmesi, herhangi bir fişek kalibresinin kovan barut hacmi ile mermi çekirdeği kesitsel alanı (namlu içinin tek kesitteki alanı) arasındaki ilişki ile kurulan bir indekse verilen isimdir. Namlu yüklenmesi aslında çekirdeğin gerisinde patlama sırasında oluşan basıncın namlu iç çapına göre ölçülmesi olarak da ifade edilebilir.

İndeks bir kalibreye ait namlu ömrünü ölçmeye yaradığı gibi deneysel alanda düşük namlu yüklenmeli kalibrelerin daha iyi doğruluk(Accuracy) sonuçları vermelerine göre kurulmuş teori ile kalibrenin doğruluğunu da inceleyen bir değerdir. İndeks tablolar şeklinde alt alta konarak namlu ömrü ve kısmen de isabetlilik değerlendirmesi için kullanılır. Namlu yüklenme indeksi yüksek olan kalibrelerin namlu ömürleri eşit şartlarda daha kısa olduğu gerçeği artık otoriteler tarafından kabul edilmektedir.

Hesaplanışı

${\displaystyle {\frac {C}{A}}=Overbore}$

C: Kovan kapasitesi (Grain ünitesinde su hacmi; örn. .308 win için 56grain su)

A: Namlu içinden alınmış kesitin alanı inch kare ünitesi ile. [Yani örn. .308 win için düşünecek olur ise namlu iç çapı gerçekte de .308 inch olduğundan (d=.308 inch) ${\displaystyle {\frac {1}{4}}\pi d^{2}}$ (veya yarı çap hesaplamasıyla ${\displaystyle \pi r^{2}}$ formülü kullanılarak) hesaplanacak olursa 0.074506 ${\displaystyle in^{2}}$) Dolayısıyla formül hesaplandığında örnekteki .308 win namlu yüklenmesi indeksi 751.6 olarak bulurur.

Kullanım Alanı

Daha önce de belirtildiği gibi kullanım alanının temelini namlu ömrü oluştrsa da yıllar içinde aslında bu indeksin iki kalibre arasındaki isabetlilikten yeni değerlere göre tesir edici enerji (impact energy) kavramına göre çeşit alanlarda aslında etki ettiğini gösterir. Bu kavrama örnek vermek gerekirse .308 Win ve .30-06 SPR kalibrelerinde .30-06 SPR aynı mermi çapını kullanmasına rağmen 0.8cc'lik fazladan kovan hacmiyle aslında biraz daha fazla çekirdek çıkış hızına sahip olsa da .308 win biraz daha iyi isabetlilik oranına sahiptir. Bu fark da bilim adamlarını namlu yüklenme indeksi ile isabetlilik ilişkisinin teorisine sürüklemiştir. Ayrıca diğer kavram da .30-378 Weatherby Magnum gibi bir magnum çapı ile rakip .300 Remington Ultra Magnum (.300 RUM) çekirdeklerinin artık .30 kalibrenin sınırlarını zorlar biçimde değiştirdiklerinde kimilerine göre .30-378 Weatherby Magnum'un .300 RUMa göre daha az etkili enerjisi olduğu gerçeğini açığa çıkarmasına dayanmakta.

Vahşi Kedi Fişeği

Namlu yüklenmesi özellikle ikinci dünya savaşı sonrası oluşan magnum çaplar ve vahşikedi fişeklerinde namlularla ilgili ciddi sorunlar oluşturmaktadır. Vahşi kedi fişeği yapan custom'cı hobicilerin dikkat etmesi gerek ana maddelerden biri aslında namlu yüklenmesi kavramı olduğunu düşünebiliriz.

Kaynak

Gun Digest 2012