Niceliksel özellik lokusu

Niceliksel özellik veya kantitatif özellik, derecesine göre değişebilen, poligenik etkilerden sorumlu tutulan ve ayırt edici özelliklere sahip olan fenotipleri, yani çevre ile bir veya birden fazla genin meydana getirdiği ürününü tanımlar. Niceliksel özellik lokusu (NÖL) ise, niceliksel bir özelliğin altında yatan genleri içeren ya da bu genlerle bağlı olan DNA'nın gerili şeritlerini ifade eder. Niceliksel bir özelliğin belirlenmesiyle ilişkili genleri içeren genomun haritadaki eşleştirme bölgelerinde ve DNA fragmanlarının uzuluklarının tespit edilmesinde APUP (İng:AFLP) veya TNP (İng:SNP) gibi moleküler etiketler kullanılır. Bu, varyasyon özelliği altında yatan gerçek genlerin belirlenmesi ve sıralanması esnasında atılan ilk adımlardan biridir.

Niceliksel özellikler

Niceliksel veya çok faktörlü kalıtım olarak da bilinen poligenik kalıtım, iki veya daha fazla genlere ya da çevreyle etkileşime ya da bunlardan her ikisine de atfedilen ayırt edici fenotipik bir özelliğin kalıtımını ifade eder. Tek bir genin sorumlu olduğu monogenik özelliklerin aksine, poligenik özellikler Mendel genetiğinin kalıtım kurallarındaki örüntüleri izlemezler. Bunun yerine, onların fenotipleri genellikle çan eğrisi tarafından gösterilen sürekli bir gradiyent boyunca değişir.[1]

Poligenik özelliğe bir örnek insanlardaki ten rengidir. Kişinin doğal cilt renginin belirlenmesinde birden çok gen ve faktörler rol oynadığından bu genlerden sadece birini değiştirmek cilt rengi üzerinde çok az veya hafif bir renk değişimi etkisi yapar. Çoklu genetik bileşenleri olan birçok genetik bozukluk, otizm, kanser, diyabet ve çok sayıda diğerleri de dahil olmak üzere, poligeniktir. Çoğu ayırt edici fenotipik özellikler birden fazla genin etkileşimin sonucudur.

Genellikle multifaktöryel etyolojinin sonuçları olarak kabul edilen hastalık süreçlerine dair bazı örnekler aşağıda listelenmiştir.

Doğuştan kalıtsal bozukluklar

Erişkin yaşta ortaya çıkan hastalıklar

Multifaktöryel kalıtsal hastalıkların, bir nevi hastanede tedaviye veya özel bakıma neden olacak şekilde insanları etkileyen genetik bozuklukların çoğunluğunu oluşturduğu da söylenmektedir.[5][6]

Kaynakça

  1. ↑ Ricki Lewis (2003), Multifactorial Traits, McGraw-Hill Higher Education.
  2. ↑ Medical Genetics: Multifactorial Inheritance". Children's Hospital of the King's Daughters. 31 Aralık 2005. Retrieved 2007-01-06.
  3. ↑ http://www.marchofdimes.com/pnhec/4439_4138.asp[ "Multifactorial Inheritance"]. Pregnancy and Newborn Health Education Centre. The March of Dimes. Retrieved 2007-01-06.
  4. ↑ Emery's Elements of Medical Genetics
  5. ↑ Tissot, Robert. "Human Genetics for 1st Year Students: Multifactorial Inheritance". Retrieved 2007-01-06.
  6. ↑ "Multifactorial Inheritance". Clinical Genetics: A Self-Study Guide for Health Care Providers. University of South Dakota School of Medicine. Archived from the original on 2006-12-30. Retrieved 2007-01-06.
This article is issued from Vikipedi - version of the 1/17/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.