Nnamdi Azikiwe

Nnamdi Azikiwe
Nijerya Başkanı
Görev süresi 1 Ekim 1963 - 16 Ocak 1966
Yerine gelen	Johnson Aguiyi-Ironsi
Kişisel bilgiler
Doğum	16 Kasım 1904 Zungeru, Nijerya
Ölüm	11 Mayıs 1996 (91 yaşında) Enugu, Nijerya
Partisi	Nijerya ve Kamerun Ulusal Konseyi Nijerya Halk Partisi

Nnamdi Azikiwe (d. 16 Kasım 1904, Zungeru, Nijerya-ö. 11 Mayıs 1996, Enugu, Nijerya), Nijerya devlet başkanı (1963-66) ve milliyetçi bir siyasi partini kurucusu. İbolara dayanan Güney Nijerya milliyetçiliğinin en tipik temsilcisi sayılır. Girdiği birçok meslek arasında gazetecilik ve bankacılık da vardır.

Azikiwe ilk eğitim ve deneyim birikimini büyük ölçüde ABD'de kazandı (1925-34). Birkaç yüksekokula devam etti ve Pennsylvania ve Lincoln üniversitelerinde lisansüstü çalışmalar yaptı. 1934'te Altın Kıyısı'na giderek bir süre gazete editörlüğü yaptıktan sonra 1937'de Nijerya'ya döndü. Bu tarihten sonra milliyetçi örgütlerde çalışmaya başladı, Bir dizi gazete kurdu ve doğrudan siyasete atıldı. Nijerya Gençlik Hareketi'ne katıldı; 1944'te, Nijerya ve Kamerun Ulusal Konseyi'nin (NKUK) kurucuları arasında yer aldı. İki yıl sonra NKUK'un desteğiyle Nijerya Yasama Konseyi'ne seçildi. 1951'de bir Batı Nijerya partisi olan Yoruba Eylem Grubu'nun kurulması üzerine NKUK giderek güneydoğudaki İbolara dayanmaya başladı, Azikiwe, Obafemi Awolowo'nun Yoruba partisine karşı çıkan azınlığın başına geçti. Azikiwe 1953 seçimlerinin ardından Doğu Eyaleti'nin kabine başkanı, daha sonra da başbakanı oldu.

1956'da devlet parasını önemli miktarda hisse sahibi olduğu bir yatırmakla suçlandı. Mahkemece kısmen suçlu bulunmakla birlikte, halk arasındaki desteğini korudu. Parti içindeki belirli bir muhalefete karşın NKUK'un bağımsızlıktan önceki 1959 federal seçimlere birleşik bir güç olarak katılmasını sağladı. Seçimden daha güçlü çıkan Kuzey Halkları Kongresi ile geçici bir koalisyon kurduysa da, kilit bir makam olan başbakanlığı Kongre'nin önderi Abubakar Tafawa Balewa'ya kaptırdı. Senato başkanlığı, Kraliçe II. Elizabeth tarafından atandığı genel valilik (1960) ve son olarak da federasyonun bağımsızlığa kavuşmasından sonra devlet başkanlığı (1963) gibi daha çok sembolik önem taşıyan görevler üstlendi. Ocak 1966'da, general Johnson Aguiyi-Ironsi'nin hükümet darbesi sonucunda başkanlıktan uzaklaştırıldı.

Nijerya İç Savaşı'nda (1967-70), önce kendi kabilesi olan İboları destekledi; 1968'de Biafra'nın tanınmasını ve öteki Afrika ülkelerinin desteğini sağlamak amacıyla yoğun dış geziler yaptı. 1969'da saf değiştirip federal hükümetin yanında yer aldığı için bazı eleştirilere hedef oldu. Bu tarihten sonra, iktidar partisine muhalefet eden önderler arasında yer aldı; 1979'da ve 1983'te, yeni kurulan Nijerya Halk Partisi'nin adayı olarak başkanlık seçimlerine katıldıysa da, başarı elde edemedi.

Karizmatik bir kişiliğe sahip parlak bir konuşmacı olan Azikiwe'nin Afrika milliyetçiliği üzerine pek çok yapıtı vardır. İlk kitaplarından biri olan Renascent Africa (1937; Yeniden Doğan Afrika) bunların en etkilisidir.

Kaynaklar

• Bu maddenin yazılmasında Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition ve Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi'ndeki Nnamdi Azikiwe maddelerinden yararlanılmıştır.

Siyasi görevi
Önce gelen: Önce gelen yoktur.	Nijerya Devlet Başkanı 1 Ekim 1963 - 16 Ocak 1966	Sonra gelen: Johnson Aguiyi-Ironsi