Nomen dubium
Nomen dubium (Latince "şüpheli isim", çoğulu nomina dubia) zoolojik bir türe bilimsel adlandırma yaparken bilinmeyen veya şüpheli bir tatbikte kullanılan terimdir. Uluslararası Terminoloji Kanunu; su yosunu, mantarlar ve bitkiler için (“International Code of Nomenclature for algae, fungi, and plants (ICN)”) ve Uluslararası Bakteri Terminolojisi Kanunu ("International Code of Nomenclature of Bacteria (ICNB)") sistemlerinde "nomen dubium" yerine eş anlamlısı nomen ambiguum kullanılmaktadır.
Bir gruba ait olup olmadığının belirlenmesinin imkansız olduğu, önemli tanısal özelliklerden yoksun bir kayıp tür örneğinin tanımlamasında Nomen dubium terimi kullanılır.[1] Bu, eğer orijinal tür serisi ( yani holotip, izotipleri, sintip ve paratipler) kaybolur veya yok edilirse mümkün olmaktadır. Uluslararası Zoolojik Adlandırma Kanunu (International Code of Zoological Nomenclature; ICZN) ve ICN yeni bir örnek (neotype) veya yeni bir numune için bu terimin kullanılmasına izin vermektedir.[2]
Eğer başka şekilde kullanılan isim parça parça ya da önemli tanısal özelliklere (bu sadece genelde fosil olarak bilinen türler için böyledir) sahipse nomen dubium olarak düşünülebilir. Bu durumda ICZN, yeni bir tür örneği veya neotip isimlerin istikrarını korumak için nomen dubium olarak belirtilmesine izin vermektedir.[3]
75.5. Bir neotip teşhisiyle başka şekilde kullanılan isimin değiştirilmesi: Bir yazar nominal tür grubu taksonun taksonomik kimliğinin mevcut adını taşıyan başka şekilde kullanılan isminin sabitleşemeyeceğini düşünüyorsa (yani türün adı nomen dubium ise) ve istikrar veya evrensellik böylece tehdit altındaysa, yazar Komisyon'dan genel kurul gücünü kullanarak [makale 81] varolan adı taşıyan türü ve neotyipi belirlemesini isteyebilir.[4]
Pek çok uzmanın farklı görüşte olduğu “Nanotyrannus” nomen dubiuma güzel bir örnektir.[5] Nanotyrannus ("küçük tiran") kafatası 1942 yılında keşfedildiği zaman, başka bir tür olan “Albertosaurus”a ait olduğu tespit edilmiştir. Fakat kısa süre sonra araştırmacılar bunun tamamen yeni bir cins, Tyrannosaur, olabileceğini iddia etmişlerdir. Nanotyrannus adı ilk 1985'de “Robert Bakker” tarafından tanımlanmıştır.[6] Bugün, iki ayrı fikir mevcuttur: 1999 yılında beyanat veren “Thomas Car” gibi bazı paleontologlar onun Tyrannosaurus rexin genç sinonimi olduğunu iddia ederken, diğerleri ayrı bir cins Nanotyrannus olduğunu düşünmektedir.[7][8]
Ayrıca bakınız
- nomen nudum ("çıplak isim"): Yayınlarda yer alan ancak henüz resmi olarak ICZN standartlarına göre yayınlanmamış isimdir.
- nomen oblitum ("unutulan isim"): Özgün isim teklifi sunumundan sonra elli yıl bilim dünyasında kullanılmamış olan isimdir.
Kaynakça
- ↑ ZooKeys 66: 29–79 (2010) syf.13-erişim 24 Mart 2012, (İngilizce)
- ↑ Wordpress,25.05.2010, erişim 24 Mart 2012 , (İngilizce)
- ↑ Mones, A. 1989. “Nomen dubium vs. nomen vanum.” Vertebrate Paleontoloji Dergisi 9(2):syf 232-234.(İngilizce)
- ↑ International Code of Zoological Nomenclature (4.baskı, 1999, ICZN)(İngilizce)
- ↑ About.com, Bob Strauss-erişim 24 Mart 2012 , (İngilizce)
- ↑ PDF, “Preliminary Report on the Montana Dueling Dinosaurs” Eylül 2011, Peter Larson, Black Hills Enstitüsü,-erişim 24 Mart 2012 , (İngilizce)
- ↑ Nanotyrannus-erişim 24 Mart 2012 , (İngilizce)
- ↑ nanotyrannus-nomore-erişim 24 Mart 2012, (İngilizce)