Notion
Koordinatlar: 37°59′36″K 27°12′01″D / 37.99333°K 27.20028°D Notion (Grekçe: Νότιον), Batı Anadolu'da, İyonya bölgesinde antik kent. İzmir İli, Menderes İlçesi, Ahmetbeyli Köyü sınırları içinde yer alan Notion, İzmir’e 50 km, Kolophon’a ise 15 km uzaklıktadır.
Geçmişi
Notion'un kuruluşuna ilişkin hiçbir bilgi yoktur. MÖ 7. ve 6. yüzyıllarda güçlü bir donanması bulunan Kolophon'un iskelesi durumundaydı. İki kent arasındaki ilişki ve birlik yüzyıllar boyunca devam etti. MÖ 547/546'da Pers egemenliği altına giren Notion MÖ 334'te Büyük İskender'in eline geçti. İskender'in ölümünden sonra generalleri arasında çekişme konusu oldu. Selevkoslar ve Pergamon (Bergama) Krallığı döneminde önemini sürdürdüyse de yakınındaki görkemli Ephesos (Efes) kentinin gölgesinde kalarak hiçbir zaman büyük çapta bir gelişme gösteremedi. Antiokhos ile Romalılar arasındaki çekişmeler sırasında Roma'nın yanında yer aldı. Bunun sonucunda da çeşitli ayrıcalıklar elde etti. MÖ 133'ten sonra Roma'nın Asya Eyaleti'ne bağlandı.[1]
500 m x 1000 m büyüklüğünde bir alanda, birbirinden iki dar boyunla ayrılmış iki düz tepe üstünde yer alan Notion kenti, Helenistik dönemden kalma 4 km uzunluğunda bir surla çevrilidir. Roma döneminde onarım görmüş olan bu sur üzerinde bugün, biri batıda biri de kuzeyde iki kapı görülür. 12 m x 9,50 m boyutlarındaki ve Korent düzenindeki kent tapınağı batıdaki tepenin üstündedir. Athena Polias'a adanmış olan bu tapınak Roma imparatoru Hadrianus döneminde yapılmıştır. Tapınağın batısında 5,30 m x 7,72 m boyutunda bir sunak vardır; hem sunak, hem de tapınak Dor düzeninde sütunlarla kuşatılmıştır. Athena'ya ait kutsal alanın kuzeydoğusunda küçük bir tapınak daha varsa da, bunun hangi tanrı ya da tanrıçaya adandığı bilinmemektedir. Akropoliste, biri ortada, öteki doğuda iki tane agora yer alır. Ortadaki agoranın doğusunda bouleterion, Pers Agorası da denen doğudaki agoranın kuzeybatısında ise tiyatro yükselir. Helenistik dönemde yapılmış olan tiyatro Roma döneminde onarılmıştır.
Kazılar
Notion ve Klaros üzerine ilk çalışma İzmirli A. Fontrier tarafından 1880 yılında yapılmış ve Fontrier, Gâvurköy’de (Resmi adı Hristiyan Köy, bugünkü Ahmetbeyli) ve civarındaki tarlalarda bulduğu Kolophon, Notion ve Klaros yazıtlarını incelemiştir. Ancak bu çalışmasında daha çok Gâvurköy olarak adlandırılan Ahmetbeyli’deki yapılarda kullanılmış olan yazıtları ele almıştır.[2]
Burada ilk kazıyı 1904'te Müze-i Hümayun adına Theodor Makridi yapmıştı. 1913'te Fransız bilim adamlarından R. Demangel ve A. Laumonier, daha sonra da 1921'e değin Charles Picard kazıları sürdürmüştü. 1985-87 arasında Erol Atalay tarafından kazılar gerçekleştirildi, 1992 yılında Efes Arkeoloji Müzesi’nin, Yrd. Doç. Dr. Mustafa Büyükkolancı yönetiminde, kurtarma kazısı kapsamında başlattığı kazılar daha sonra durdurulmuştur
Kaynakça
- ↑ Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition
- ↑ Notion, İzmir Arkeoloji Müzesi.
Dış bağlantılar
- Notion, İzmir Arkeoloji Müzesi