Orta saha
Orta saha pozisyonu, futbolda oyuna yön veren ve defans ile forvet arasında köprü görevi gören oyunculara denir. Temel amaçları rakip takımların topunu kapmak ve gerçekleştirdiği atakları kesmek, topa sahip olmak ve forvetleri beslemektir.[1] Bazı orta saha oyuncuları daha fazla defansif görev alırken, diğerleri ise forvet ve orta saha arasında görev yaparlar.[2] Kulüplerin kullandığı orta saha oyuncu sayısı, maçın zorluğuna, oyun şablonuna ve bireysel yeteneklere göre değişebilir.
Orta saha oyuncularında top kapma, top sürme, şut çekme ve pas verme yetenekleri gerekmektedir. Teknik direktörler genellikle; orta sahada en az bir oyuncuyu adam adama savunma ve rakibin ataklarını kesmek için kullanırken, geriye kalan orta saha oyuncuları gol pozisyonu yaratmak veya defans ile forvet arasında sorumluluk almakla görevlendirirler.
Bu pozisyon çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Hücuma yönelik ortasaha oyuncularına ofansif orta saha, kanatlarda oynayanlara sağ ve sol kanat (dış), tam ortada (göbekte) oynayanlara orta saha ortası ya da iç, defansa dönük oynayanlara defansif orta saha ya da ön libero adı verilir.
Pozisyonun doğuşu
Futbolda Orta saha kavramı başlangıçta yoktu. İlk taktikler 2-8, 3-7 gibi sadece ileriye ve geriye dönük oyunlar kurulduğundan, her oyuncu zaten orta kısımdan geçiş yapmak zorundaydı. Fakat, taktikler fazla gol yenilmesine sebebiyet verince, sahanın her tarafında presi hakim kılmak gerekti. Bu nedenle de bu kavram ortaya çıktı.
Ofansif orta saha
Yandaki resimde AM ile gösterilen, ortasahanın en ileri ucunda oynayan oyuncuların pozisyonuna verilen isimdir. Bu pozisyonda görev alan oyuncular genellikle oyunun hücum yönüyle ilgilenirler. Oyun kurucu görevi üstlenirler. 10 numaralı forma ile özdeşleşmişlerdir. Top tekniği, futbol zekası, oyun görüşü, yaratıcılık , pas tekniği vb. gibi özellikleri gelişmiş oyuncular bu pozisyon için tercih edilir.
Sağ kanat ve sol kanat
Pozisyon ortaya çıktıktan sonra, futbol günümüzdeki haline yaklaştı. Fakat, bek oyuncularının ileri çıkması da yeterli değildi. Bu yüzden de, Açık oyuncuları 1966 FIFA Dünya Kupası'ndan itibaren öne çıkmaya başlamıştır. Açık kelimesi daha çok ofansif yönüyle katkı veren kanat oyuncuları için kullanılmaktadır. Bu yüzden günümüzde forvet kategorisine girerler. Ortasahanın (2. bölge) sağ ve sol kanatlarında oynayan oyunculara ise dilimizde sağ dış ya da sol dış denir. Yandaki resimde de görüldüğü gibi mavi ile işaretli olanlar sağ dış ve sol dış oyuncuları iken kırmızı ile işaretli olanlar sağ açık ve sol açık oyuncularıdır. Dilimizde, sağ kanat ve sol kanat oyuncuları dediğimiz zaman bir anlam karmaşası ortaya çıkmaktadır. Zira kanat terimi hem 3.bölgenin (forvet) kanatlarında oynayan açık oyuncuları için (kırmızı ile gösterilenler), hem de 2. bölgenin (ortasaha) kanatlarında oynayan dış oyuncuları için (mavi ile gösterilenler) kullanılmaktadır.
Merkez saha orta (iç)
Yandaki resimde CM ile gösterilen pozisyondur. Bu bölgede oynayan oyunculardan oyunun hem hücum hem de savunma yönüne eşit katkı vermeleri beklenir. Defans ile Forvet arasındaki en temel bağlantıyı oluştururlar. Kısa paslarla set hücumu oynayan bir takımda sürekli kendilerine boş alan yaratarak pas alışverişlerini düzenlerler. Uzun paslarla oynayan takımlarda ise rakip savunmadan dönen toplara ilk baskıyı yapıp top kazanma görevini üstlenirler. Sürpriz koşularla cezasahasına girip goller bulabilirler.
Defansif orta saha
Ön libero, günümüz futbolunda defans ağırlıklı oynayan orta saha oyuncuları için kullanılan terimdir. Ön libero, defansın önünde görev alarak rakibin hücum varyasyonlarına önde basma, pozisyon bozma görevini üstlenir. Bir süpürge gibi vazife görerek, rakip takımın ataklarına engel olmakla yükümlüdür.
Taktik değişikliği olması gereken durumlarda, örnek olarak mağlubiyet durumlarında orta sahanın göbeğinde (iç) oynayan bir oyuncu ön liberoya çekilebilir.
Ön liberolar aslına bakılacak olursa iki açıdan ele alınabilir: Biri top dağıtan, diğeri defansif ön libero. Eğer takımdaki bekler kaliteliyse ve ileri çok açılıyorlarsa ön liberolara büyük görev düşer, onların yerini doldurması gerekir. Çapa görevli savunma önünde bekleyerek oynayabildikleri gibi geriden oyun kurarak topu oyuna sokmak adına da görev alabilirler.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ↑ "Positions guide: Central midfield". Londra: BBC Sport. 1 Eylül 2005. 11 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20120311140237/http://news.bbc.co.uk:80/sport1/hi/football/rules_and_equipment/4197190.stm. Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.
- ↑ "Football / Soccer Positions". Expert Football. 23 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20121123010101/http://expertfootball.com/coaching/positions.php. Erişim tarihi: 21 Haziran 2008.