Siyah Orfe (film)

Başlığın diğer anlamları için Siyah Orfe (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Siyah Orfe
Orfeu Negro
"Siyah Orfe" (Orfeu Negro) filminin sinema afişi
Yönetmen	Marcel Camus
Yapımcı	Sacha Gordine
Senarist	Marcel Camus Jacques Viot Vinicius de Moraes (oyun)
Oyuncular	Breno Mello Marpessa Dawn Marcel Camus
Müzik	Antonio Carlos Jobim Luiz Bonfá
Görüntü yönetmeni	Jean Bourgoin
Kurgu	Andrée Feix
Stüdyo	Dispat Films Gemma Tupan Filmes
Dağıtıcı	The Criterion Collection (DVD)
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Dram, komedi, fantezi, aşk, trajedi
Renk	Renkli (Eastmancolor)
Yapım yılı	1959
Çıkış tarih(ler)i	12 Haziran 1959, Fransa 1 Ocak 1962, Türkiye
Süre	107 dakika
Ülke	Fransa Brezilya İtalya ortak yapımı.
Dil	Portekizce
Önceki film	Orphée (1950) (Jean Cocteau)
Devam filmi	Orfeu (1999) (Carlos Diegues)
Diğer adları	Siyah Orfe (Türkiye) Black Orpheus (ABD) Orphée Noir (Fransa) Orfeo Negro (İtalya-İspanya) Orfeu Negro (Almanya) Orfeu do Carnaval

Siyah Orfe 1959 Fransa Brezilya ve İtalya ortak yapımı romantik fantastik filmdir. Özgün adı Orfeu Negro dur. İngilizce konuşulan ülkelerde Black Orpheus adı ile gösterime sunulmuştur. Film Türkiye'de 1 Ocak 1962'de gösterime girmiştir.^[1]

Vinicius de Moraes'ın konusunu Yunan Mitolojisi'nden aldığı 1954 tarihli Orfeu da Conceição adlı oyunundan senaryosunu Marcel Camus ve Jacques Viot'un birlikte uyarlayıp yazdıkları filmin yönetmeni de Marcel Camus'dur. Camus'nun ayrıca filmde bir rolü de vardır. Filmin diğer oyuncuları ise Breno Mello, Marpessa Dawn, Fausto Guerzoni ve Lourdes de Oliveira'dır. Yunan mitolojisinde yer alan Orfe ve Öridis (Orpheus ve Eurydice) efsanesinin karnavallar diyarı Rio de Janeiro'ya uyarlanmış şeklidir. Gerçek mekanlarda genelde amatör oyuncuların yer aldığı sahnelerin yeni gerçekçi filmler tarzında çekildiği filmin bir özelliği de kadrosunun neredeyse tamamının siyahi oyunculardan oluşmuş olmasıdır. Bu o tarihte uluslararası bir film için alışılmadık bir özellikti ve bu açıdan da "siyah orfe" devrimci bir film olarak nitelendirildi. Filmin Brezilya folklorünü canlı bir şekilde aktaran çok renkli görüntüleri Jean Bourgoin'a aittir. Film en çok da müziği ile hafızalara kazınmıştır. Filmin müziklerini Brezilya müziği Bossa Nova'nın efsane kralı Antonio Carlos Jobim ve Luiz Bonfá birlikte yapmışlardır. Özellikle de bu film için bestelenmiş iki müzik parçası, Manhã de Carnaval ve A felicidade zamanla klasikleşmiş ve birçok sanatçı tarafından defalarca seslendirilmişti. Filmin bazı afişlerinde de kullanılan tanıtım sloganı şuydu: "Bossa Nova'yı dünyaya tanıtan film". Film 1959 yılında Cannes Film Festivali 'nde Altın Palmiye ödülünü kazandı. 1960 yılında ise En İyi Yabancı Film Akademi Ödülü ile aynı kategoride Golden Globe ödülüne layık görüldü.^[2]

Özet

Orfeo (Breno Mello) Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde tramvay kondüktörüdür. Çevresinde bir playboy olarak tanınan Orfeo,Mira (Lourdes de Oliveira)ile nişanlıdır ama sürekli olarak ondan kaçar çünkü çevresinde onca kadın varken evliliğin kendisi için henüz erken olduğunu düşünür. Rio'da karnaval mevsimi gelmiştir. Karnavala katılmayı planlayan Orfeo nikah yüzüğü almak için ayırdığı para ile rehinciye vermiş olduğu gitarını geri alır. Karnaval sırasında Eurydice (Marpessa Dawn)'i görür ve ona aşık olur. Eurydice de köyündeki aşığını terkederek Rio'ya kaçmıştır. Ancak öfkeli aşığı "ölüm meleği" kıyafetinde peşine düşmüştür. Orfeo'nun tüm çabaları Eurydice'i eski aşığının gazabından korumaya yetmez. Öfkeli aşık ortaya çıkar ve Eurydice'i öldürür. Aşkını geri getirme umudu ile Orfeo "cehennem" e (yani Rio morguna) girer.

Oyuncu Kadrosu

Breno Mello ... Orfeo
Marpessa Dawn ... Eurydice
Marcel Camus ... Ernesto
Fausto Guerzoni ... Fausto
Lourdes de Oliveira ... Mira
Léa Garcia ... Serafina
Ademar Da Silva ... Ölüm
Alexandro Constantino ... Hermes
Waldemar De Souza ... Chico
Jorge Dos Santos ... Benedito
Aurino Cassiano ... Zeca

Filmin 1959 tarihli Soundtrack albümü kapağı.

Film Hakkında Notlar

Bu film 35mm negatife çekildiği halde bazı baskıları görüntü kalitesinde avantaj sağlamayacağı bilindiği halde 70mm pozitife büyütülerek basılmıştır.Bunun bir nedeni de 35mm baskıların mono veya stereo ses kuşağına sahip olmalarına karşın 70mm baskılarda 6 kanal ses kuşağının olmasıdır.Filmin önemli bir özelliği olan müziğini daha iyi vurgulamak açısından bu seçim yapılmıştır.
Filmin iki versiyonu daha vardır. Biri Jean Cocteau'nun 1950'de çektiği Fransız filmi Orphée'dir. Diğeri ise Carlos Diegues'in 1999'da yaptığı Brezilya filmi Orfeu'dur.
Film Rio de Janeiro, Brezilya'da 4 ayda çekilmiştir. Çekimler 1958 yılının Ağustos-Aralık ayları arasında tamamlanmıştır.

Filmin Müziği

"Siyah Orfe" nin müziklerinin çoğunun bestesi Antônio Carlos Jobim'e aittir. Sadece iki tanesinin bestesi Luiz Bonfá'ya aittir. Bunlardan Manhã De Carnaval (Karnaval sabahı anlamına gelmektedir)'ın sözleri de filmin dili gibi Portekizcedir. "Manhã De Carnaval" şarkısı İngilizce konuşulan ülkelerde "A Day in the Life of a Fool" veya kısaca "Black Orpheus" adıyla da tanınır. Brezilya'ya özgü bir müzik türü olan Bossa Nova tarzındaki parça 1959 yılında bütün dünyada hit olmuş ve caz sanatçılarından klasik müzik sanatçılarına kadar birçok şarkıcı parçayı defalarca seslendirmişlerdir. Bunların arasında ilk akla gelenler Chet Atkins, John McLaughlin, Joan Baez, George Benson, Placido Domingo, Julio Iglesias ve Stan Getz'tir. Filmdeki diğer Bonfá bestesi ise Samba de Orfeo'dur. Bu filmden sonra Bossa Nova adı verilen Brezilya müziği bütün dünyada yaygın bir şekilde tanınmış ve sevilmiştir.
21 Aralık 1959 tarihinde Verve etiketi ile çıkmış özgün soundtrack albümünde şu parçalar yer almaktadır:

Generique
A Felicidade
Frevo
O Nosso Amor
O Nosso Amor
Manha De Carnaval
Scene Du Lever Du Soleil
Manha De Carnaval
Scenes De La Macumba
O Nosso Amor
Manha De Carnaval
Samba De Orfeo
Batterie De Cappela
Bola Sete Medley: Manha De Carnaval/A Felicidade/Samba De Orfeo

Bu soundtrack albümü çıktığı yıl en çok satanlar listesinden hiç inmedi.

Filmin Ödülleri

Kazandığı Ödüller

1959 Cannes Film Festivali - Altın Palmiye Ödülü - Marcel Camus
1960 Oscar - En İyi Yabancı Film Akademi Ödülü
1960 Golden Globe - En İyi Yabancı Film Ödülü

Adaylıkları

1961 BAFTA - En İyi Film Ödülü - Marcel Camus

Kaynaklar

↑ "Milliyet Gazetesi Arşivi" (Türkçe). milliyet.com.tr. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310042908/http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Ara.aspx?araKelime=siyah%20orfe&isAdv=false. Erişim tarihi: 13 Ocak 2010.
↑ http://www.imdb.com/title/tt0053146/awards

Dış bağlantılar

IMDb'de Orfeu Negro
Filmin müziklerinden kısa bölümler dinlemek için

Altın Palmiye kazanan filmler

1939-1959	Union Pacific (1939) • Iris and the Lieutenant (1946) • The Lost Weekend (1946) • The Red Meadows (1946) • Brief Encounter (1946) • Maria Candelaria (1946) • Neecha Nagar (1946) • The Turning Point (1946) • La Symphonie Pastorale (1946) • The Last Chance (1946) • Men Without Wings (1946) • Roma, Açık Şehir (1946) • Üçüncü Adam (1949) • Miss Julie (1951) • Milano'da Mucize (1951) • The Tragedy of Othello: The Moor of Venice (1952) • Two Cents Worth of Hope (1952) • The Wages of Fear (1953) • Gate of Hell (1954) • Marty (1955) • The Silent World (1956) • Friendly Persuasion (1957) • Leylekler Uçarken (1958) • Siyah Orfe (1959)

1960-1979	Tatlı Hayat (1960) • The Long Absence (1961) • Viridiana (1961) • O Pagador de Promessas (1962) • Leopar (1963) • Cherbourg Şemsiyeleri (1964) • The Knack ...and How to Get It (1965) • A Man and a Woman (1966) • The Birds, the Bees and the Italians (1966) • Cinayeti Gördüm (1967) • if.... (1969) • Cephede Eğlence (1970) • The Go-Between (1971) • The Working Class Goes to Heaven (1972) • The Mattei Affair (1972) • The Hireling (1973) • Scarecrow (1973) • Konuşma (1974) • Chronicle of the Years of Fire (1975) • Taksi Şoförü (1976) • Padre Padrone (1977) • The Tree of Wooden Clogs (1978) • Kıyamet (1979) • Teneke Trampet (1979)

1980-1999	Bütün O Jazz (1980) • Kagemuşa (1980) • Człowiek z żelaza (1981) • Kayıp (1982) • Yol (1982) • Narayama Türküsü (1983) • Paris, Texas (1984) • Babam İş Gezisinde (1985) • Misyon (1986) • Şeytanın Güneşi Altında (1987) • Fatih Pelle (1988) • Seks Yalanları (1989) • Vahşi Duygular (1990) • Barton Fink (1991) • Den goda viljan (1992) • Bàwáng bié jī (1993) • Piyano (1993) • Ucuz Roman (1994) • Yeraltı (1995) • Sırlar ve Yalanlar (1996) • Kirazın Tadı (1997) • The Eel (1997) • Sonsuzluk ve Bir Gün (1998) • Rosetta (1999)

2000-2019	Karanlıkta Dans (2000) • Oğul Odası (2001) • Piyanist (2002) • Fil (2003) • Fahrenheit 9/11 (2004) • L'Enfant (2005) • Özgürlük Rüzgarı (2006) • 4 Ay, 3 Hafta, 2 Gün (2007) • Sınıf (2008) • Beyaz Bant (2009) • Lung Bunmi raluek chat (2010) • Hayat Ağacı (2011) • Aşk (2012) • Mavi En Sıcak Renktir (2013) • Kış Uykusu (2014) • Dheepan (2015) • Ben, Daniel Blake (2016)

This article is issued from Vikipedi - version of the 6/26/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.