Orlan (uzay giysisi)
Orlan uzay giysisi (Rusça:Орлан deniz kartalı anlamında) NPP Zvezda tarafından yapılıp tasarlanmış yarı sert tek parça bir giysi modelidir.[1] Sovyet uzay programının ardından ve diğer ülkelerdeki uzay programları tarafından Rus Uzay programı uzay yürüyüşlerinde kullanılmaktadır. Çin uzay programı tarafından da kullanılan Orlan'ın bir çeşidi NASA'da da kullanılmıştır.
Geçmişi
Bir Orlan uzay giysisi ile ilk uzay yürüyüşü Soyuz 26 görevi esnasında Sovyet uzay istasyonu Salyut 6 üzerinde 20 Aralık 1977'de gerçekleşti.[1] Yuri Romenenko ve Georgi Grechko Orlan-D uzay giysisini test etti. Salyut 7'nin kozmonotları Vladimir Dzhanibekov ve Viktor Savinyhk tarafından Orlan-DM ilk olarak 2 Ağustos 1985'te kullanıldı. Orlan uzay giysileri Salyut istasyonlarında uzay yürüyüşleri için kullanıldı ama Mir için Orlan-DMA ve Orlan-M giysileriyle değiştirildi. Orlan-DMA, Mir Uzay İstasyonu'ndan kozmonot Musa Manarov, Kasım 1988'de ilk olarak kullanıldı. Orlan-M'nin, istasyonun kullanım süresi sonuna kadar 1997'den itibaren kullanımına devam edildi. Şimdi ise, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda kullanılıyor. Orlan Uzay giysileri, Rus, Amerikalı, Avrupalı ve Çinli astronotlar tarafından kullanılmaktadır.
Orlan-M giysilerine (Çince; "Haiying" (海鹰)), 3 Şubat 2006 günü, eski bir Orlan'a radyo vericisi takılmış, Suit Sat1 düzeltilmiş ve UUİ'den yörüngeye yerleştirildi. 2009 Haziran ayında, en son bilgisayarlı Orlan-MK sürümü, UUİ'ye yeni teçhizat yüklemek için 5 saatlik uzay yürüyüşü sırasında test edildi. Yeni giyside ana sırt çantası, mini bir bilgisayar, taşınabilir yaşam destek ünitesi, radyo telsiz donanımı yer almaktadır. Bu bilgisayar giysinin çeşitli sistemlerindeki verileri işler ve arıza durumunda bildirim sağlar. Ana hatlarıyla bir acil eylem planında, uzay giysisinin sağ göğüs kısmındaki LCD ekranda görüntülenir.
Kaynakça
- 1 2 "Orlan" (Türkçe). Encyclopedia Astronautica, astronautix.com. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. http://web.archive.org/web/20160310041229/http://www.astronautix.com/craft/orlan.htm. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2013.