Pan-pan
Pan-pan, telsiz dilinde aciliyet (urgency) anlamına gelen çağrının başlama uyarısı. Mayday şeklindeki tehlike (distress) sinyalinin bir alt kademesindeki çağrıdır. Pan-pan dengi olan yazılı sinyal XXX'tir ve mors kodu ile "-..- -..- -..-" şeklinde ifade edilir.[1]
Etimoloji
1920'lerde Fransızca panne (arıza) sözcüğünden pan şeklinde İngilizceye uyarlanmıştır.[2]
Denizcilikte
Denizdeki bir birimde bulunan veya oradan görülen kişi ya da kişilerin güvenliğini tehdit eden bir etkenin ortaya çıkması durumunda, denize adam düşmesi, denizde kazazedelerin görülmesi, bir tekne veya insanın kaybolması, gemide bir hastanın ya da yaralının bulunması gibi durumlarda telsiz çağrısı yaparken yayın "pan-pan" sözü ile başlatılır.
Havacılıkta
Bu terim havacılıkta da -mayday gerektirmeyen- acil durumlar için kullanılır. Bu durumlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- Seyrüsefer güçlükleri (konumundan emin olmama vs.)[1]
- Acil tıbbî yardıma ihtiyaç duyan bir yolcu bulunması[1]
- Anormal şekilde sarsıntılı çalışan motor, elektrik arızası vb. arızalar[1]
- Havanın kararmaya başlaması veya hava durumunun kötüleşmesi (pilotun ilgili reytingi yoksa)[1]
- Acil yardıma ihtiyaç duyan bir gemi veya uçak görülmesi[1]
- Kontrollü hava sahasında acil durum nedeniyle seviye değişimi yapma (şartlar IMC ise mayday gerektirebilir)[1]
Kaynakça
- Godwin, Peter, David Robson. The Air Pilot's Manual 6: Human Factors & Pilot Performance. 3ncü baskı. Cranfield. Aviation Theory Centre, 2006. ISBN 1-84336-070-5