XVI. Benedictus'un İslam tartışması

Papa XVI. Benedictus Ocak 2006

Papa XVI. Benedictus'un İslam tartışması kendisinin geçmişte öğretim üyesi olduğu Almanya'daki Regensburg Üniversitesinde 12 Eylül 2006 tarihinde verdiği bir konferans sırasında ortaya çıktı. Konferansın konusu "İnanç, Akıl ve Üniversite - Hatıralar ve Geçmişin Değerlendirilmesi" idi.

Papa XVI. Benedictus'un konferans sırasında İslam dini hakkında yaptığı yorumlar Türkiye dahil dünyadaki birçok Müslüman ülkelerin dini ve siyasi liderlerinden tepki gördü. Hem Müslüman ülkelerdeki kurumlar, hem de Batı ülkelerindeki Müslüman topluluklar tepkilerini protestolarla dile getirdiler ve Papa'nın bu sözlerinden dolayı özür dilemesini istediler. Papa'nın sözlerinin en tartışmalı bölümü Bizans İmparatoru II. Manuel Palaiologos'a atfedilen aşağıdaki sözlerdi:

“ Bana Muhammed'in hangi yenilikler getirdiğini gösterin, orada hep şeytani ve insanlık dışı şeyler bulacaksınız. Örneğin dini kılıç zoruyla yayması gibi. ”

Papa XVI. Benedictus bu alıntının kendi görüşlerini yansıtmadığını ve sözlerinin yanlış anlaşıldığını öne sürdü. Ancak Papa'nın sözlerinin yol açtığı tartışma dünya kamuoyunu uzun süre meşgul etmeğe devam etti.

Tartışmaya yol açan sözler

Papa "İnanç ve Akıl" konulu konferansında Antik Yahudi ve Antik Yunan düşüncesinden Protestan ilahiyatı ve modern ateizme varıncaya kadar birçok düşünce sisteminden örnekler verdi. Ancak konuşmasının ana konusu Hıristiyanlık'ta Tanrı'nın varlığını mantık yoluyla sorgulamaktan kaçınma eğilimi idi.

Konuşmasının açılış bölümünde Bizans İmparatoru II. Manuel Paleologos'un 1391 yılında İranlı bir düşünürle Ankara şehrinde yaptığı tartışmaya yer verdi. (Bu İranlı düşünürün Hacı Bayram Veli olduğu öne sürülmüştür.) Lübnan kökenli Alman ilahiyatçısı Theodore Khoury'nin bu tartışma konusunda yazdığı yazılardan alıntılar yaparak İslam ve Hıristiyanlık dinlerinin Tanrı kavramına bakış açılarını karşılaştırdı. Akıl ve mantığın Hıristiyanlığın özünde var olduğunu, Hıristiyanlık'ta akıl ve mantığı bir yana bırakarak Tanrı'yı anlamanın mümkün olmadığını iddia etti. Oysa Müslümanlık'ta Tanrı'ya olan inancın mutlak olduğunu ve her şeyden önde geldiği, İslam dinine göre, koşullar gerektirirse akıl ve mantığın bir yana bırakılmasının mümkün olduğunu ileri sürdü.

XVI. Benedictus konuşmasının bu bölümünde İslam dininin akıl ve mantığı yeterince önemsememesine örnek olarak tarihte çeşitli milletlerin Müslümanlar tarafından zor kullanarak Müslümanlaştırılmasını gösterdi. Papa, kendi sözleri olmadığını açıkça belirttikten sonra Bizans İmparatoru II. Manuel Palaiologos'un aşağıdaki sözlerini dinleyicilere okudu:

“ Bana Muhammed'in hangi yenilikler getirdiğini gösterin, orada hep şeytani ve insanlık dışı şeyler bulacaksınız. Örneğin dini kılıç zoruyla yayması gibi. ”

Tepkiler

Papa'nın sözlerinin doğru olup olmadığı tartışması

Papa'nın sözlerinden sonra Türk basınında Hıristiyanlık dininin zor yoluyla dini yayması konusunda çok sayıda örnekler verildi. Din adına terörizmi uygulayan ilk kişinin, "Haçlı Sefer kahramanı", Fransız şövalyesi Reynaud de Chatillion olduğu belirtildi. "İspanyol Fatihi" Hernan Cortes'in, Papalık'ın onayıyla, 16. yüzyılda Güney Amerika kıtasındaki yerlileri barbarca kılıçtan geçirdiği örneği verildi [6].

Ayrıca Papa'nın İslam dininde akılla Tanrı arasında bir ilişki olmadığı iddiası şiddetle eleştirildi. Milliyet gazetesindeki köşesinde Taha Akyol "Batı tarihinde akıl kavramına en çok karşı çıkan, bugün Papa'nın başında bulunduğu Katolik Kilisesi'ydi." şeklinde yazdı [7].

Papa'nın 'İslam silah zoruyla yayıldı...' sözüne, olabilir diyen Radikal gazetesinin köşe yazarı Türker Alkan, şiddetle yayılmacılığın "Hiristiyanlık için çok daha fazla geçerli" olduğunu, "Gerçek anlamda hoşgörünün, ancak laik düzende mümkün olduğunu" belirtti[8]. Yine aynı gazetede Ayşe Karabat, din çatışmalarının yol açtığı "taraf" ve "ötekileştirme" edimlerinin evrensel değerleri unutturmasından, "Taraf almaya direniyorsan eğer, düşmanın işbirlikçisisin." anlayışından yakındı [9].

Cambridge Üniversitesi İlahiyat Fakültesi danışmanlarından Aref Ali Nayed Papa'nın konuşması üzerine yaptığı detaylı yorumda Endonezya ve Malezya'nın diğer bütün Arap ülkelerinden daha fazla nüfusa sahip olduklarını belirttikten sonra bu ülkelere hiçbir Müslüman işgal gücünün girmemesine rağmen İslam'ın oralarda nasıl yayıldığını sordu. Ayrıca, geçmişte Müslümanların egemenliklerinde olan ülkelerde hala Hristiyan azınlıklar bulunurken Katolik Ferdinand ve Isabella'nın İspanya'yı ele geçirmelerinden sonra Müslüman ve Yahudilerin sayısının sayılamayacak kadar azaldığını ifade etti.

Kaynaklar

Bağlantılar

This article is issued from Vikipedi - version of the 8/10/2016. The text is available under the Creative Commons Attribution/Share Alike but additional terms may apply for the media files.