Önbölüm
Prequel söylenişi (Türkçe: Ön bölüm) bir veya birkaç bölüm halinde önceden tamamlanmış bir edebiyat eseri veya sinema filminde anlatılan olayların öncesini veya başlangıcını konu eden ama onlardan sonra oluşturulmuş en son bölüm veya bölümlere verilen addır.[1] Prequel'in burada anlatılan anlamıyla tam bir Türkçe karşılığı bulunmamaktadır. Prequel'e alternatif olarak öne sürülebilecek bir kelime de protosequel olabilir.
Oldukça yeni tarihlerde kullanılmaya başlanmış bir sözcük olan prequel iki sözcüğün birleştirilmesiyle türetilmiştir. Bu sözcüklerden ilki öncesi, önceki anlamına gelen bir önek olan pre , diğeri de edebiyat ve sinemada devam bölümü anlamına gelen sequel kelimesidir. (sequel veya Türkçede kullanıldığı şekliyle sekel tıpta biraz daha farklı bir anlamda, yani "bir hastalığın ya da bir travmanın sonuçlanmasından sonra kalan organik lezyon, iz, hasar ya da fonksiyonel bozukluk" anlamında kullanılmaktadır.[2])
Bir örnek vermek gerekirse Baba (1972) filminden 2 yıl sonra çevrilen Baba II (1974) filmi ilkinin prequel'idir, çünkü bu ikinci filmde anlatılan olaylar kronolojik olarak ilk filmde anlatılanlardan yıllar öncesini anlatmaktadır. Zaten ilk kez 1958 yılında literatüre giren prequel kelimesi 1970'lerde bu filmle birlikte yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştı.[1]
Bir başka örnek de Şeytan serisinin dördüncü filmi olan Şeytan: Başlangıç filmidir. Bu film ilk Şeytan filminden önce olanları anlatmaktadır. Aynı şekilde 1971 yılında çevrilen Karanlıktan Gelen Adam (The Nightcomers) daha sonra yapılmasına rağmen, 1961 tarihli The Innocents filminde anlatılan olayların öncesini konu alır, yani o filmin prequelidir.
Prequel filmler adlandırılırken bazen daha baştan belirleyici olabilmesi için adındaki ilk söcüktan sonra The beginning (Başlangıç) veya The early days (İlk dönemler), The rise of (Diriliş), ya da doğrudan doğruya Prequel sözcüğü eklenmektedir. Örnek olarak Exorcist: The Beginning, Butch and Sundance: The Early Days, Rise of the Planet of the Apes ve I Am Legend Prequel gösterilebilir.
Sinemada prequeller
| Prequel(ler) | Orijinal(ler) |
|---|---|
|
Psycho IV: The Beginning (1990) [TV] |
|
|
Butch and Sundance: The Early Days (1979) |
|
|
Another Part of the Forest (1948) |
The Little Foxes (1941) |
|
The Nightcomers (1971) |
The Turn of the Screw (The Innocents) (1961) |
|
Zulu Dawn (1979) |
Zulu (1964) |
|
A Fistful of Dollars (1964) | |
| Indiana Jones and the Temple of Doom (1984) | Raiders of the Lost Ark (1981) |
|
Caravan of Courage: An Ewok Adventure (1984) [TV] |
|
|
Star Wars Episode I: The Phantom Menace (1999) |
Star Wars Episode IV: A New Hope (1977) |
|
Bionicle 2: Legends of Metru Nui (2004) [V] |
Bionicle: Mask of Light (2003) [V] |
|
Vacancy 2: The First Cut (2009) [V] |
Vacancy (2007) |
|
Messengers 2: The Scarecrow (2009) [V] |
The Messengers (2007) |
|
Smokin' Aces: Blowback (TBA) [V] |
Smokin' Aces (2007) |
|
The Little Mermaid: Ariel's Beginning (2008) [V] |
The Little Mermaid (1989) |
|
The Scorpion King 2: Rise of a Warrior (2008) [V] |
The Mummy Returns (2001) |
|
The Scorpion King 2: Rise of a Warrior (2008) [V]| |
The Scorpion King (2002) |
|
Hannibal Rising (2007) Red Dragon (2002) |
The Silence of the Lambs (1991) Hannibal (2001) |
| Hannibal Rising (2007) |
Manhunter (1986) |
|
Dumb and Dumberer: When Harry Met Lloyd (2003) |
Dumb and Dumber (1994) |
|
The Godfather: Part II (1974) |
The Godfather (1972) |
|
Infernal Affairs II (2003) |
Infernal Affairs (2002) |
|
Tremors 4: The Legend Begins (2003) [V] |
Tremors (1990) |
|
The Flintstones in Viva Rock Vegas (2000) |
The Flintstones (1994) |
|
Lilo & Stitch 2: Stitch has a Glitch (2005) [V] |
Stitch! The Movie (2003) [V] |
|
Amityville II: The Possession (1982) |
The Amityville Horror (1979) |
|
From Dusk Till Dawn 3: The Hangman's Daughter (2000) [V] |
From Dusk Till Dawn (1996) |
|
Cruel Intentions 2 (2000) [V] |
Cruel Intentions (1999) |
|
Ginger Snaps Back (2004) |
Ginger Snaps (2000) |
|
Alien vs. Predator (2004) |
Alien (1979) |
|
Exorcist: The Beginning (2004) |
The Exorcist (1973) |
|
Cube Zero (2004) [V] |
Cube (1997) |
|
Carlito's Way: Rise to Power (2005) [V] |
Carlito's Way (1993) |
|
The Texas Chainsaw Massacre: The Beginning (2006) |
The Texas Chainsaw Massacre (2003) |
|
Ring 0: Birthday (2000) |
Ring (1998) |
|
Terminator Salvation (2009) |
The Terminator (1984) |
|
X-Men: First Class (2011) |
X-Men (2000) |
|
Hulk Vs. Wolverine (2009) [V] |
Wolverine and the X-Men (2009) [TV] |
|
Transmorphers 2 (2009) [V] |
Transmorphers (2007) [V] |
|
Underworld: Rise of the Lycans (2009) |
Underworld (2003) |
|
Star Trek (2009) |
Star Trek: The Original Series (1966-1969) |
|
Hobbit: Beklenmedik Yolculuk (2012) |
Yüzüklerin Efendisi (film) (2001-2003) |
| The Thing (2011) | The Thing (1982) |
|
I Am Legend Prequel (2011) |
I Am Legend (2007) |
|
The Thing Prequel (TBA) |
John Carpenter's The Thing (1982) |
| Rise of the Planet of the Apes (2011) |
Planet of the Apes (1968) |
Televizyonda prequeller
| Prequel | Orijinal(ler) |
|---|---|
| Star Trek: Enterprise (2001–2005) |
Star Trek: The Original Series (1966–1969) |
| First of the Summer Wine (1988–89) | Last of the Summer Wine (1973–) |
| Etheria (2005–) | Encantadia (May 2005–December 2005) |
| Caprica (2010) | Battlestar Galactica (miniseries) (2003)
Battlestar Galactica (2004–) |
| Clifford's Puppy Days (2003 - current) | Clifford the Big Red Dog (2000–2003) |
| Young Hercules (1998–1999) | Hercules: The Legendary Journeys (1995–1999) |
| Meerkat Manor: The Story Begins (2008) | Meerkat Manor (2005-) |
| Spartacus: Gods of the Arena (2011–) | Spartacus: Blood and Sand (2010) |